සමන් ද සිල්වාගේ පරමාදර්ශය ඩෙස්මන්ඩ් ද සිල්වා ද?

සමන් ද සිල්වා (Saman de Silva) බොහෝදුරට ඩෙස්මන්ඩ් ද සිල්වා (Desmond de Silva) ව අනුගමනය කළාද?" කියන කුතුහලය මට කාලයක් තිස්සේ තිබුන දෙයක්. හැබැයි මට එහෙම හිතන්නේ සමන් ද සිල්වාගේ හැම සින්දුවක් සම්බන්ධයෙන්ම නෙමෙයි. අර "පුන්චි කුරුළු කුඩූවේ උන් ඉන්නවා පාඩුවේ" වගේ සින්දු එහෙම සන්සන්දනය කරන්න බෑ. ඒත් ඔහුගේ බොහෝ සින්දු සම්බන්ධයෙන් ඩෙස්මන්ඩ් ද සිල්වාගේ බලපෑමක් ලැබූ බව පෙනී යන දෙයක්. සමන් ද සිල්වාගේ සින්දු සම්බන්ධයෙන් ඩෙස්මන්ඩ් ද සිල්වාගේ බලපෑම සීයට 50 (50% ක්) නැතිනම් අර්ධ වශයෙන් යැයි කියලා හිතමු, ඒත්, සමන් ද සිල්වාගේ ප්‍රාසාංගීක ඉදිරිපත් කිරීම් (Stage performance) සම්බන්ධයෙන් බලන විට, ඔහු හුගාක්දුරට ඩෙස්මන්ඩ් ද සිල්වාගේ විලාසිතාව සහ ඉදිරිපත් කිරීම සෑහෙන්න දුරට අනුගමනය කළ බව නම් පැහැදිලියි.

මේ දෙදෙනාම එකම තේමාවක් ඇති සින්දු කිව්වත්, දෙදෙනාගේ ගායන ශෛලිය එකිනෙකට සමාන වෙන්නෙ නෑ. ඩෙස්මන්ඩ්ගේ ගායන ශෛලිය වඩාත් උද්වේගජනකයි (vibrant) සහ ටිකක් පරිණත යි (matured). සමන් ද සිල්වා ගේ සින්දු වල කිසියම් ආකාරයක හැඟීම් බර ගතියක්, චිත්තවේගී බවක් (emotional ) බවක් දකින්නට තියෙනවා. නියරේ පිය නගලා ගීතයේ උනත්  ඒ ලක්ෂණ දකින්න පුලුවන්.

කාල වකවානු එක්ක බලද්දි දෙදෙනාම 1980–90 දශකයන් ඉහළ ජනප්‍රියතාවයක් හිමිකරගෙන සිටි ගායකයින්. ඩෙස්මන්ඩ්ලගේ කාලේම සමන් ද සිල්වාටත් එසේ ඉහල ජනප්‍රියත්වයක් හිමිකර ගැනීමට එක හේතුවක් තමයි සමන් ද සිල්වා "කාලේ තාලය" ආමාන්ත්‍රණය කිරීමට සමත්වීම. "තණ නිල්ල දිගේ ඇදිල යනවා" කියන්නේ අන්න එහෙම සින්දුවක

ඒවගේම සමන් ද සිල්වාට, අර  "දෙව්ලොව දෙවියනේ", "පෙම් මාලිගාවේ අප්සරාවියේ", "පිණිබර හීත යෑමේ මේ උදෑසනේ " වගේ, ප්‍රාසාංගීක ප්‍රසංග වලට ගැලපෙන, නැගලා යන, නටන කට්ටියට අත්පය විසිකරලා නටන්න පුළුවන් සින්දු සෙට් එකක් තිබුනා. එය ඔහුට ප්‍රසංග අඩුවක් නැතුව ගලා ඒමට විතරක් නෙමේ ලෝකය පුරාම වෙසෙන ලාංකිකයන්ගේ ප්‍රසංග වේදිකාවලට ආරාධනා ලැබීමටත් හේතු වුනා. ඇතැම්විට ඩෙස්මන්ඩ් ගෙන් පස්සේ වැඩිම විදේශ ප්‍රසංග සංඛ්‍යාවකට සම්බන්ධ වුනු ලාංකික ගායන ශිල්පියා ඔහු විය හැකියි.

ප්‍රේක්ෂකයන් සමන් ද සිල්වා තුලින් ඩෙස්මන්ඩ් ද සිල්වා දැක්කා ද? කියන්න පැහැදිලි එකගතාවයකට එන්න බැරි ප්‍රශ්නයක් වුනත් සමන් ද සිල්වා ව ඩෙස්මන්ඩ් ද සිල්වා සමග සංසන්දනාත්මකව විමසා බැලීමට ඉන් කිසියම් පදනමක් සැකසෙන බව එයින්ම කියවෙනවා.

මම නම් සමන් ද සිල්වාගේ ආසම සින්දුව "රුවල් නැවෙන් ගොඩ බැහැලා" කියලා කියන සින්දුවටයි. ඒ සින්දුව තුල සමන් ද සිල්වාගේ ලකුණ විතරක් නෙමේ , සමන් ද සිල්ව ලා නියෝජනය කල සංස්කෘතියත් නිරූපනය වෙනවා කියලා මට හිතෙනවා.

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

28/04/25

රුවල් නැවෙන් ගොඩ බැහැලා

ගාලු කොටුව මැද ඉඳගෙන

හඳපානෙ ගැයුවත් බයිලා

අර ලිස්බන් වල බෝයේ නගරෙ

පෘතුගීසි ජෝලිය අරන්

අහන්නෙ මේ අපේ කපිරිඤඤා

වයලින් මැන්ඩලින්, ට්‍රැංගල්,

බැන්ජො රබන් අතට අරන්

වේදිකාව උඩට ඇවිල්ලා

එළිසම අක්ෂර යොදාලා දහඅට තාලෙට බෙදාල

කියල බලමු තරඟෙට බයිලා

සෙනසුරාගෙ කරට නැගල සිකුරු තරුව තරණ කරල, බ්‍රහස්පතිය දෙවෙනි කෙරුව මං

රාවණාව මෙල්ල කරපු හනුමන්තගෙ බණ අසාල

මූදු හතෙන් එතෙර වුණා මං

සක්වල ගල මුදුනෙ ඉඳල පිදුරුතලාගලට නැගල

සීගිරි ගල අතට ගත්තනං

ගුරැ සරසවි වරම් ලබල හිටිවන පද ගැනල ගොතල බයිල කියල පරදිනවද මං

පොළව යටින් උමං කපල නාග දරණ හඳට විදල

ඉරයි දෙකයි දෙක හැංගුව නං

සක්‍රභවන තුලට නැගල තරු ඔක්කොම බිමට දාල

අහස පුරා කුරුටු ගෑව මං

කැපිලි කෙටිලි අහක දාල දිණුංකණුව මත ඉඳගෙන

තනි කකුලෙන් පිණුං ගැහුවනං

ගුරැ සරසවි වරම් ලබල විදුරණ පද ගැනල ගොතල

බයිල කියල පරදිනවද මං

# සමන් ද සිල්වා මහතාට මොක්සුව අත්වේවා#

මීගමුවට පැමිණි එකම පාප්තුමාට මීගමුවේ සොව පලවේ!!

හයවෙනි පවුළු පාප්වහන්සේ (1970), දෙවෙනි ජුවාම් පාවුළු පාප්වහන්සේ (1995), හා ෆ්‍රැන්සිස් පාප්වහන්සේ (2015), ඇතුළු ශ්‍රී ලංකාවට පාප්තුමන්ලා තිදෙනෙක් සැපැත්වී තිබුන ද, ලංකාවේ කිතුණුවන්ගේ මුදුන් මල්කඩ වන් නගරය ලෙස මීගමුව සැලකුව ද, මීගමුවට පැමිණ ඇත්තේ එක් පාප්වරයෙකු පමණි. ඒ ෆ්‍රැන්සිස් පාප්තුමා පමණි. ඇත්තවශයෙන්ම, 1954 අප්‍රියෙල් 21 වෙනි දින බ්‍රිතාන්‍යයේ දෙවෙනි එළිසබෙත් මහරැජින මීගමුවට පැමිණියායින් පසු පැමිණි එකම රාජ්‍යය නායකයා වන්නේ ද වතිකානු රාජ්‍යයේ නායකයා වන ෆ්‍රැන්සිස් පාප්තුමාය.

ඉතා කෙටි වේලාවකට පමණක් පැමිණි එතුමා මීගමුව බෝලවලානේ 16 වෙනි බෙනඩික්ට් ජෝශප් (the Benedict XVI Catholic Institute of Higher Education) උසස් අධ්‍යාපන මධ්‍යස්ථානය (BCI Campus) විවෘත කර ගියේය. මීගමුවේ ජනයා එතුමා එන මග දෙපස රැස්වී එතුමාට ආචාර කළෝය. ප්‍රීතිගෝෂා නැගූහ. ඒ 2015 ජනවාරි 15 දාය.

අද එතුමාගේ අභාවය සම්බන්ධයෙන් ද මීගමු වැසියන් බැනර් දමමින් සිය ශෝකය පළකර ඇත. මීගමුව කතෝලික බලමණ්ඩලය ද සිය නිල ශෝක ප්‍රකාශයන් නිකුත් කර ඇත. එතුමාගේ අවමංගල්‍යය වෙනුවෙන් හෙට ද මීගමුවේ ශෝකය පළකිරීමේ වැඩසටහන් යෙදෙනු ඇත.

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

25/04/25

පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරයට වසර 6යි: විමර්ශනය කළ යුතු මූලිකතම ගැටළුව විමර්ශනය වුවා ද?

පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරයට අදට වසර 6කි. 2019 අප්‍රේල් 21 වනදා පාස්කු ඉරිදා උදෑසන 8.45ට, කොළඹ කොච්චිකඩේ පිහිටි සා. අන්තෝනි දේවස්ථානය, මීගමුව කටුවපිටියේ සා. සෙබස්තියන් දේවස්ථානය සහ මඩකලපුවේ සියෝන් දේවස්ථානය වෙතත්, එදිනම කොළඹ පිහිටි කිංග්ස්බරි, ෂැංග්‍රිලා සහ සිනමන් ග්‍රෑන්ඩ් හෝටල් වෙතත් එල්ලවූ මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරවලින් පුද්ගලයින් 270 දෙනෙකු මියගිය අතර, 508කට අධික පිරිසක් තුවාල ලැබුහ.

මියගිය අය අතර විදේශිකයන් 45 දෙනෙකු වූ අතර, දේවස්ථාන තුනෙහිදී මියගිය පුද්ගලයින් සංඛ්‍යාව 202කි. එහිදී, කටුවපිටිය දේවස්ථානයේදී 115 දෙනෙකු, කොච්චිකඩේ දේවස්ථානයේදී 56 දෙනෙකු, මඩකලපුවේ දේවස්ථානයේදී 31 දෙනෙකු ද මියගියහ.

මෙම ප්‍රහාරයෙන් කටුවපිටියේ 32 දෙනෙකු ද, කොච්චිකඩේ 10 දෙනෙකු ද, මඩකලපුවේ 15 දෙනෙකු හා හෝටල් තුලට එල්ලවූ ප්‍රහාරවලින් මියගිය අය ද ඇතුළුව දරුවන් 68 දෙනෙකු මිය ගියේය. පවුල් 482ක් විපතට පත්විය.

ප්‍රහාරයට පෙර ලැබුණු අනතුරු ඇඟවීම් හා තොරතුරු අභිබවා යෑම

=======================

ප්‍රහාරය සිදුවී පැය දෙකක් යෑමට මත්තෙන්, ශ්‍රී ලංකා ආරක්ෂක අංශයන් මෙම ප්‍රහාරය ගැන දැන සිටි බව පැවසෙන බහුවිධ ආරක්ෂක ආඥා සහිත රහසිගත ලියවිල්ලක් සමාජ මාධ්‍යය තුල සංසරණය වන්නට විය. එදිනම (2019 අප්‍රේල් 21) ඉන්දීය මාධ්‍ය වාර්තා කළේ, මෙම ප්‍රහාරය සම්බන්ධයෙන් සහ ප්‍රහාරය එල්ල විය හැකි ස්ථාන සම්බන්ධයෙන් පූර්ණ බුද්ධි තොරතුරු සහිත වාර්තාවක්, එදින උදෑසන 6 වන විටත් ඉංදියානු බුද්ධි අංශ විසින්, ශ්‍රී ලංකා බුද්ධි අංශ වෙත ලබාදී ඇති බවය.

ඉන් දින කිහිපයකට පසුව හිටපු ආරක්ෂක ලේකම් හේමසිරි ප්‍රනාන්දු මහතා "ප්‍රහාරයක් සිදුවෙන බව දැන සිටියත් මෙතරම් විශාල ප්‍රහාරයක් සිදුවේ යැයි" නොසිතූ බව ප්‍රසිද්ධියේම පිලිගත්තේය. ප්‍රහාරය සිදුවන විට රටේ නොසිටි එවකට ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේනට සහ පොලීසියේ ඉහල නිලධාරින්ට ප්‍රහාරය ගැන අනතුරු ඇගවීම් කලින්ම දැනුම් දුන් බව හිටපු පොලිස්පති පූජිත ජයසුන්දර මහතා ප්‍රකාශ කළේය.

එකී තොරතුරු අනුව පාස්කු ඉරිදා දින ප්‍රහාරයක් එල්ලවනු ඇති බව දැන සිටියද, එය වළක්වා නොගැනීම පිළිබඳව වහාම සත්‍යය හෙළිදරව් කළ යුතුයැයි කාදිනල් තුමන් ඇතුළු කතෝලික සභාව, ආණ්ඩු පක්ෂ හා විපක්ෂයේ දේශපාලන පක්ෂ, රට තුළ සහ ලෝකය පුරා විශාල අවධානයක් යොමු කළ හෙයින්, එම කාරණය විමර්ශනය කිරීමට පළමුව පාර්ලිමේන්තු තේරීම් කාරක සභාවක් ද, දෙවනුව මලල්ගොඩ කොමිසම ද, අනතුරුව ජනාධිපති කොමිසමක් ද පත් කරන ලදී.

විමර්ශනවල අරමුණ කුමක්ද?

=============================

එකී සියළු විමර්ශන අවසන් වී වාර්තා නිකුත් කර තිබුණද, පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරයට වසර හයක් ගතවී ඇති අද දිනට ද, එම විමර්ශන වල මුලික අරමුණ වූ 'පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරයක් එල්ලවනු ඇති බව දැන සිටියද, එය වළක්වා නොගත්තේ ඇයි?' යන ප්‍රශ්නයට තවමත් පිළිතුරක් ලැබී නොමැත.

විමර්ශන වාර්තා ගැන කිසියම් පරිචයක් ඇතිව සිටි හිටපු නීතිපති දප්පුල ද ලිවේරා මහතා "පාස්කු ප්‍රහාරය පිටුපස කිසියම් දැවැන්ත කුමන්ත්‍රණයක් ක්‍රියාත්මකවුයේද? යන සැකය තවදුරටත් සැකයක් නොව, පැහැදිලිවම සාක්ෂි සටහන් ඔස්සේ නිගමනයකට පැමිණිය හැකි කාරණයක්" යැයි සදහන් කළ ද 'පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරයක් එල්ලවනු ඇති බව දැන සිටියද, එය වළක්වා නොගත්තේ ඇයි?' යන්න ගැන සදහන් නොකළේය. ඒ කුමන්ත්‍රණයක් යැයි කීම තුල ප්‍රහාරය වලක්වා නොගැනීම ද කුමන්ත්‍රණයේම කොටසක් යැයි සිතාගැනීමකට යොමුකළේ ද?

2023 ජනවාරි 12 වැනිදා ශ්‍රී ලංකා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඉදිරිපත් කළ ඓතිහාසික තීන්දුව මඟින්, ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන, හිටපු ආරක්ෂක ලේකම් හේමසිරි ප්‍රනාන්දු, හිටපු පොලිස්පති පූජිත් ජයසුන්දර, ජාතික බුද්ධි සේවා ප්‍රධානී සිසිර මෙන්ඩිස්, සහ හිටපු රාජ්‍ය බුද්ධි සේවා ප්‍රධානී නිලන්ත ජයවර්ධන ඇතුළු පිරිස, තොරතුරු ලැබී තිබූන ද, ප්‍රහාරය වළක්වා ගැනීමේ වගකීම පැහැරහැරීම නිසා මිනිස් ජීවිත 270 ක් අහිමිවීමට සහ 500යකට අධික පිරිසක් තුවාල ලැබීමට වරදකාරුවන් කරමින්, වන්දි වශයෙන් රුපියල් කෝටි 31ක මුදලක් ගෙවීමට නියම කළ ද, 'එම ප්‍රහාරය වැළක්විය නොහැකිවූයේ ඇයි?' යන්න පිළිබඳව කරුණු හෙළිවූයේ නැත.

විමර්ශන වෙනත් මගකට යොමුවී ද?

===========================

විමර්ශනය කළ යුතු එකී මූලිකතම ගැටළුව වු "ප්‍රහාරයක් එල්ලවනු ඇති බව දැන සිටියද, එය වළක්වා නොගත්තේ ඇයි?' යන්න මෙතෙක් නිසි ලෙස විමර්ශනය නොවී, තවදුරටත් නොවිසදී පවතින අතර, මේ දක්වා සිදුකළ විමර්ශන ප්‍රධාන වශයෙන්; පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය ISIS සංවිධානයක ක්‍රියාවක්ද? නැතහොත් රටේ දේශපාලන බලය ලබා ගැනීම සඳහා කිසියම් කණ්ඩායමක් ක්‍රියාත්මක කළ කුමන්ත්‍රණයක්ද? යන්න මූලික කර ගනිමින් දියත්වෙමින් තිබේ.

පැහැදිලිවම, පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය එල්ල කළේ 'ජාතික තව්හීත් ජමාත්' (NTJ) සංවිධානයේ සහරාන් හෂීම් සහ ඔහුගේ ඉස්ලාමීය අන්තවාදී කණ්ඩායමක් වන අතර, ඔවුන් 'ඉස්ලාමීය රාජ්‍යය' (ISIS) ක් වෙනුවෙන් ක්‍රියාත්මකවුවන්‍ ය. පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරයට පෙර දින, එනම් 2019 අප්‍රේල් 20 වැනිදා, සහරාන් සහ ඔහුගේ සමූහය ISIS නායක අබු බකර් අල්-බැග්ඩාඩි වෙත 'බයාත්' (පක්ෂපාතීත්වය) ප්‍රකාශ කර ඇති බව විමර්ශන වලින් සහතික වී ඇත. අනෙකුත් ISIS ත්‍රස්තවාදීන් මෙන්ම ඔවුන්ද, ක්‍රිස්තියානි ආගමිකයින් ඉලක්ක කරගෙන පාස්කු ඉරිදා දින දේවස්ථානවලට, හා බටහිර පුද්ගලයන් ඉලක්ක කරගෙන හෝටල්වලට, මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාර එල්ල කිරීම තුල ද ඔවුන් පෙනී හිටි අරමුණ කුමක්ද යන්න තවදුරටත් සනාථ කරයි.

ඒ සමගම, මෙතෙක් පැවැති විමර්ශනවලින් හෙළිවී ඇති අනෙක් කරුණා වන්නේ පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරයක් එල්ලවෙනු ඇතැයි යන්න පමණක් නොවේ: ප්‍රහාරයන් එල්ල කරන පුද්ගලයන් කවුද? ඔවුන් ශ්‍රී ලංකා ආරක්ෂක අංශ කලාන්තරයක් පුරා දැන සිටි, ප්‍රශ්න කිරීම්වලට හා සෝදිස්සි කිරීමවලට පවා ලක්වු, ශ්‍රී ලංකා බුද්ධි අංශ නිලධාරීන් ද දැන සිටි හා බුද්ධි අංශ නිලධාරීන් සමඟ සබදතා පවත්වා ඇති පුද්ගලයින් බව හෙලිවී ඇත. එම නිසාම පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය එල්ල කළ සහරාන් ඇතුළු මුස්ලිම් අන්තවාදී කණ්ඩායම සමඟ ශ්‍රී ලංකා ආරක්ෂක අංශ සබදතා පවත්වා ඇති බව තවදුරටත් රහසක් නොවේ.

සම්බන්ධය කුමක්ද යන්න හෙළිකර ගැනීම

===============================

සහරාන් ඇතුළු ඉස්ලාමීය අන්තවාදීන් එල්ල කළ මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරයන් රටේ දේශපාලන බලය ලබා ගැනීම සඳහා කිසියම් කණ්ඩායමක් ක්‍රියාත්මක කළ කුමන්ත්‍රණයක ප්‍රතිඵලයක් ද යන්න මතුවන්නේ ශ්‍රී ලංකා බුද්ධි අංශයන් හා සහරාන් ඇතුළු ඉස්ලාමීය අන්තවාදීන් අතර පැවැති එකී සබදතා පදනම් කරගෙනය.

පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය ගැන උනන්දු බෙහෝ දෙනාගේ අරමුණ වී ඇත්තේ සහරාන් ඇතුළු මුස්ලිම් අන්තවාදීන් සමඟ ශ්‍රී ලංකා ආරක්ෂක අංශ කුමන ආකාරයේ සම්බන්ධයක් පවත්වාගෙන ගියේද යන්න හෙළිකරගැනීම බව පෙනී යැයි. එය හෙළිකරගැනීම තුල පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය දේශපාලන බලය ලබා ගැනීම සඳහා කළ කුමන්ත්‍රණයක ප්‍රතිඵලයක් ද යන්න හෙළිකරගත හැකි බව ඔවුන්ගේ විශ්වාසයයි. දේශපාලන අරමුණු වෙනුවෙන් නිමක් නැති මිනීමැරූම් වල අඩුවක් නැති ශ්‍රී ලංකාව වැනි රටක් තුල පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය වැනි සමුහ ඝාතනයක් පිටුපස ද එම හෙවනැල්ලිම ඇති බවට සිතා ගැනීම සම්පුර්ණයෙන්ම අත්භූතජනක සිතාගැනීමක් නොවීමට පුළුවන.

එහෙත්, පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය එල්ල කළ සහරාන් ඇතුළු ඉස්ලාමීය අන්තවාදීන් සමඟ ශ්‍රී ලංකා බුද්ධි අංශයන් සබදතා පවත්වා ඇති බව හෙළිවීම තුල පමණක්, පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය යනු රටේ දේශපාලන බලය ලබා ගැනීම සඳහා කිසියම් කණ්ඩායමක් ක්‍රියාත්මක කළ කුමන්ත්‍රණයක්ද?, යන්න හෙලිවේ ද?

ඇත්ත වශයෙන් එම කාරණා දෙක අතර දැවැන්ත පරතරයක් පවති. එනම්, ඉස්ලාමීය අන්තවාදීන් සමඟ ශ්‍රී ලංකා බුද්ධි අංශයන් සබදතා පවත්වා ඇති බව තහවුරු වූ පමණින් පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය රටේ දේශපාලන බලය ලබා ගැනීම සඳහා කළ කුමන්ත්‍රණයක්ද? යන්න තහවුරු වන්නේ නැත. ඒ සදහා තවදුරටත් වෙනම ම විමර්ශනය කළ යුතුව ඇත.

අපට අවශ්‍යය කුමක්ද?

==================

එහෙත් පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය පිළිබඳ විමර්ශන ඒදෙසට යොමුවූවහොත් පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරයේ සත්‍යය මතුකරගන්නවා වෙනුවට පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය ගැන විමර්ශන දේශපාලන අභිලාෂයක් ඉටුකරගැනීම වෙත යොමු වෙනු ඇත. විමර්ශන එවැනි මගක ගමන් කළහොත් පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය පිලිබද විමර්ශන දේශපාලනීකරණයකට ලක්වනු නියතය.

අපිට අවශ්‍ය වන්නේ පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරයට යුක්තිය ඉටුකරගැනීමට පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය පිළිබඳව සම්පුර්ණ සත්‍යය මතුකර ගැනීමය.

එය ඉටුකර ගත හැක්කේ පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය පිලිබද විමර්ශනවල මුලික අරමුණ වූ 'පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරයක් එල්ලවනු ඇති බව දැන සිටියද, එය වළක්වා නොගත්තේ ඇයි?' යන්න සොයාගැනීමට විමර්ශන මූලික වශයෙන්ම යොමුකිරීම තුලය.

එහෙත් එය පහසු කටයුත්තක් නොවේ: පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය එල්ල කළ සහරාන්ගේ පිරිස හා ISIS ඉස්ලාමීය ත්‍රස්තවාදීන් අතර පැවැති සබදතා ශ්‍රී ලංකාවේ විමර්ශකයන් අඩුවක් නැතිව හෙළි කරණු ඇත. එහෙන්ම, ශ්‍රී ලංකාවේ විමර්ශකයන් සහරාන් ඇතුළු ඔහුගේ පිරිස සමග ශ්‍රී ලංකා ආරක්ෂක අංශ හා බුද්ධි අංශ පවත්වාගෙන ගිය සබදතාද කිසියම් ප්‍රමාණයකට හෙළිකිරීමකට එකගවනු ඇත. එහෙත්, තොරතුරු දැන දැනත් ප්‍රහාරය වලක්වා නොගත්තේ ඇයි? යන්න ශ්‍රී ලංකාව වැනි අපරාධකාරී පැවැත්මක් ඇති රාජ්‍යයක් හෙළිකරයි ද? එය විශ්වාස කිරීමට අපහසුය.

මන්දයත්, ඒවැනි හෙළිදරව් වීමක් ඔස්සේ ශ්‍රී ලංකා ආරක්ෂක අංශවල ද, රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණයේ ද, සමස්ථ රාජ්‍යයේ ද අභ්‍යන්තර සැකැස්ම, දෘෂ්ටිවාදී පෙළගැස්ම, ක්‍රියාත්මකවිමේ සීමා සහිතකම් හා භාවිතයේ දුර්වලත්වයන් සහමුලින්ම හෙළිදරවී සමස්ථ රාජ්‍යයේ පැවැත්ම උවදුරේ හෙළිය හැකියැයි ශ්‍රී ලංකාව පිලිගන්නා නිසාය.

එහෙත් මෙතෙක් පැවැති ශ්‍රී ලංකා රාජ්‍යයේ සැබෑ වෙනස් අපේක්ෂා කරන්නේ නම් පවත්නා රාජ්‍යය වෙනස කළ යුතුය. එහිලා පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය පිලිබදව නිසි විමර්ශනයක් සැබෑ අවස්ථාවක් උදාකරණු ඇත.

එහිලා දේශිය හා විදේශීය විශේෂඥ විමර්ශකයන්ගෙන් සමන්විත ජාත්‍යන්තර වෂයෙන් පිලිගත් විමර්ශනයක් ඉල්ලා සිටිමු!!

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

21/04/25

ආලේලූයියා සෙනසුරාදා මීගමුවේ "යක්කු යෑම"

මහාචාර්ය එදිරිවීර සරත්චන්ද්‍ර 1968 පලකල 'සිංහල ගැමි නාටක' කෘතියේ කරුණු අනුව, මීට වසර 60කට පෙර, එනම් 1960 දශකයේ පවා, මිගමුව වැනි කතෝලික ප්‍රදේශවල ආලේලුය්යා සෙනසුරාදා හෙවත් මහ සිකුරාදායින් පසුව එළබෙන සෙනසුරාදා, ජේසුස්වහන්සේ මරණයට පත්වීමත් සමග යක්ෂයන් අපායෙන් නික්මී පොළොවට පැමිණ, ගස්කොලන්වල ගෙඩි පලතුරු පමණක් නොව ගෙවල් දොරවල්, කඩවල් පවා කොල්ල කන ආකාරය සංකේතවත් කිරීම සදහා තරුණයින් යක්කු යෑම රග දැක්වා තිබේ.

එදිරිවීර සරත්චන්ද්‍රයන්ගේ 'සිංහල ගැමි නාටක' කෘතියේ 176 පිටුවේ එම කාරණය දක්වා ඇත්තේ මේ ආකාරය ය:

''යක්ෂයන් හිස ලූ ලූ අත දිවූ සැටි දැක්වීමට ගමේ පිරිමි ළමයි කොළ ඇතු ඇද, ඇගේ දැලි තවරාගෙන ක්‍රීඩා විලාසයෙන් අවට කඩවලට වැද කොල්ල කෑහ. මෙය සිදුවෙන බව දැන සිටි කඩකාරයෝ නොවටිනා ද්‍රව්‍ය හා වුවමනා නැති බඩු මුට්ටි එළියේ තැබුහ....'"

එකී සංකේතවත් කිරීම තුල 'ජෙසු' නම් 'යහපත' මැරීම තුල 'නපුර' නම් යක්ෂයා රජවෙන ආකාරයත් එවැනි යක්ෂාධිපත්‍යක් තුල මහජනයාට අත්වෙන විනාශයත් හුවාදැක්වීම එම යක්කු යෑම තුල සංකේතවත් කිරීම සිදුවිය.

එදිරිවීර සරත්චන්ද්‍රයන්ගේ ඉහතකී 'සිංහල ගැමි නාටක' කෘතියේ 177 පිටුවේ දැක්වෙන ආකාරයට කලකට ඉහත (එනම් 1960 දශකයේ පවා) ආලේලුය්යා සෙනසුරාදා මීගමුවේ පිටිපන "සාතන්ගේ පරාජය' නම් නාට්‍යයක්ද රගදක්වා තිබූ බව කියවේ: 'පිටිපන නම් මෑත කාලයෙහි ද මේ වෙනුවට (යක්කු යෑම වෙනුවට) සෙනසුරාදා සවස, සාතන්ගේ පරාජය නමින් හැදින්වෙන නාට්‍යයක්ද රග දැක්වුහ. මේ නාට්‍යයෙහි යක්ෂයින් නිරයෙන් පිට වී යාමත් 'යක් සෙනෙවියා' විත් මිනිස්සුන්ගේන් නඩු විභාග කිරීමත් ඇතුළු මුළු සිද්ධිය ම නිරූපනය කෙරේ. මේ නාට්‍යය පොදු ව්‍යවහාරයෙහි "යකා පාට්" වශයෙන් හැදින්විණි." යැයි දක්වයි.

මෙම නාට්‍යය අවසන්වී ඇත්තේ පාස්කු ඉරිදා ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ මරණය පරදා උත්ථානවූ බව සිහිකරන පුවතිනි. මෙහිදී මරිය මග්ලීනා හා මාර්තා යන දෙදෙනා කුරුසයේ ඇනගසා මරාදැමූ ජේසුගේ සිරුර තැම්පත්කර තිබූ සොහොනට ගොස් සිරුර සොයන ආකාරයත්, එකවිටම මුලු වේදිකාව ආලෝකමත් කර "ඔබ මලවුන් අතර ජීවත්වන්නන් හොයන්නේ ඇයි? ඔහු මලවුන්ගේන් නැගිට්ටේය" යැයි කියවෙන හඩක් ඇසේ. ඒ සමග නළු නිළියන් ද සෙනග ද සතුටින්, මහා හඩින් ජයගෝෂා තැබූ බවත්. එම 'සාතන්ගේ පරාජය' නම් නාට්‍යය අවසන්වන්නේ මෙලෙස සියල්ලෝම ජයග්‍රාහී සතුටකින් ඉපිලයෑමත් සමග බවත් දක්වයි.

මේ සියලු සටහන් ඔස්සේ පෙනී යනුවේ ජේසුගේ දුක් ප්‍රාප්තිය යෙදෙන පාස්කු සමය මීගමුවේ ජනයා සිය ආධ්‍යාත්මය කරගන්නා ආකාරය ය. ජේසුගේ මරනය සහ උත්ථා‍නය සිය ජීවිත තුලට ලංකරගන්නා අපූරුවත්වයත් ය.

2009 දෙසැම්බර් 09 වෙනි දින දිවයින පුවත්පතේ පලවූ වාර්තාවකට අනුව මහ සිකුරාදා රාත්‍රියේ ඡේසුතුමාගේ මරණයත් සමග පාතාල ලෝකයේ දොරටු විවෘත වන බවත්, එය නැවැත වැසී යන්නේ මරණය පරාජය කොට ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ පාස්කු ඉරිදා උත්ථානයත් සමග (ස්‌වරගීය මාර්ගය) බවත්, ඊට පෙර දින සෙනසුරාදා දින (අලේලුයියා සෙනසුරාදා) යකුන්ගේ නිදහස්‌ දිනය ලෙස සලකන බවත්, එසේ යකුන් රජ කරන ආකාරය මීගමුවේ රගදක්වන බවත් දක්වයි.

එම රගදැක්වීම ඉහත පුවත්පත් වාර්තාවේ දැක්වේ මෙලෙසය:

"මේ සිදුවීම සිහිකිරීම සඳහා ගමේ ළමෝ යකුන් ලෙසින් වෙස්‌වලා ගනු ලබති. කොළ අතුවලින් සහ විවිධ දැලි වර්ගයකින් ශරීර විකෘති කරගනු ලබයි. මේ ළමෝ ගමේ නිවෙස්‌ වෙත සහ කඩසාප්පු වෙත ගොස්‌ හිඟමන් ඉල්ලති. කලින් දින සිටම ඔවුන්ගේ පැමිණීම අපේක්‍ෂා කරන ව්‍යාපාරිකයෝ ඔවුන්ට අවශ්‍ය දේ තෑගි කිරීම සඳහා සූදානම් කරගනු ලබයි. මේ ක්‍රියාවලිය යකාපාටි ක්‍රමය ලෙස ක්‍රිස්‌තු බැතිමත්තු ව්‍යවහාර කරයි. මෑතක්‌ වන තුරුම මෙම ක්‍රියාවලිය මීගමුව නගරයේ පාස්‌කු සමයේදී දක්‌නට ලැබුණු සුලබ දර්ශනයක්‌ වී තිබිණ" ය යනුවෙනි.

අප කුඩා සමයේද ආලේලූයියා සෙනසුරාදාට එසේ "යක්කු යෑම් දැකිය හැකිවූ අතර, එසේ යන යක්කු කී සුපුරුදු වදන් පෙළ අද මෙන් මතක... ඒය මෙසේය:

"අපි මොක්කුද - යක්කු පැටව්‍

කොහෙන් ආවේ - පාතාලේන්

දුන් නැත්නම් යන්නෙත් නැහැ

දෙකෙන් අඩුව ගන්නෙත් නැහැ'',

"අපි කවුරුද, යක්කු පැටව්‍

කොහෙන් ආවේ

පාතාලේන්

ලේ බීලයි මේ එන්නේ

සල්ලි නොදුන්නෝත්

ලේ බොනවා....''.

මීගමුවේ නත්තල මෙන්ම කොරොස්ම හෙවත් පාස්කු සමයේ ද මීගමුවටම හිමි සුවිශේෂී සංස්කෘතික අනන්‍යතාවයක් නිරූපනය කරන සමයකි.

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා.

19/04/25

photo courtesy Riyanzi Pushpamal

ආබාධිත ප්‍රජාවගේ අයිතීන් සුරැකිය හැක්කේ කෙසේද?

 

වැඩි ජන්ද 9000 කට වඩා ලබමින් බ්‍රිතාන්‍යයේ Penistone and Stocksbridge අසුන නියෝජනය කරමින් බ්‍රිතාන්‍යය පාර්ලිමේන්තුවට තේරීපත්වූ Marie Tidball ගේ මංගල පාර්ලිමේන්තු කතාවට ඇහුම්කන් දෙන්න... ඇයගේ එම කතාව තුල ඇය ස්තුති කරන්නේ ඇය වටාවූ සමාජය. ජනතාවටය. ආබාධ සහිතව, ජීවිතයත් මරණයත් අතර අවිනිශ්චිත අන්තයක, උපත ලබන ඇය කුඩා දරුවෙක් ලෙස පටන්ම රටේ අනෙක් දරුවන්ට හිමිවන සියළු අවස්ථාවන් ලබමින් ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්ව විද්‍යාලයේ නීතිය හැදෑරීම හා අචාර්ය උපාධියක් දක්වා ඉගැනීමට අවස්ථාව සලසාදීම ගැනත්, පාර්ලිමේන්තු මංත්‍රීවරියක් ලෙස තෝරා පත්කර ගැනීම ගැනත් සිය ප්‍රදේශයේ ජනතාවටත්, මහජන බදු මුදලින් ඇය ලැබූ සියළු දේ සම්බන්ධවත් බ්‍රිතාන්‍යයේ ජනතාවටත් ස්තුතිවන්ත වෙයි. ඇය මෙම හදපිරි ප්‍රණාමය පිරිනමන්නේ මෙහි ජන සමාජයටත්, එහි පුරවැසියාටත් අවංකවමය. එමෙන්ම ඇය කුමන අපහසුතා පැවැතිය ඇය පෙරලා සමාජයට ඉටුකරන කාර්‍යභාරය සුළු පටු නොමැත. පාර්ලිමේන්තුව තුලත් ඉන් පිටතත් ඇගේ සේවය අති විශාලය.

මේ කාරණය ඉදිරිපත් කරන්නේ දයාසිරි ජයසේකර මංත්‍රීවරයා සුගත් වසන්ත මංත්‍රීවරයා සම්බන්ධයෙන් සිදු කළ වාචාල, ශෝබන ප්‍රකාශය සම්බන්ධවයි. දයාසිරි ජයසේකර මංත්‍රීවරයා සමාව ගැනීම අනිවාර්යයෙන්ම කළ යුත්තකි. එසේ සමාව ගැනීමෙන් පමනක් මෙම ප්‍රශ්න කෙළවර වන්නේ නැත. එනම් හෙටත් සුගත් වසන්ත මංත්‍රීවරයාට පමණක් නොව වෙනත් ජන ප්‍රජාවකට පවා අශිෂ්ට, අශීලාචාර ලෙස, නින්දා සහගත ලෙස රට වැසියා කතා කිරීම නවත්වයිද? අනුර කුමාර දිසානායක ජනාධිපතිවරයාම පාර්ලිමේන්තු මංත්‍රීවරයෙක් ලෙස සිටියදී තවත් මංත්‍රීවරයෙකුගේ "අම්මත් පිස්සන් කොටුවේ හිටියේ, නංගිත් පිස්සන් කොටුවේ හිටියේ" යැයි පාර්ලිමේන්තුවේ කියන වීඩියෝවක් මම දැක ඇත ( එය ද පහලින් පලකරමි). මේ කාරණය සදහන් කළේ කිසිවෙකු අහිංසක නැතයි කියන්න ය. දයාසිරිට හෝ වෙනත් ඕනෑම අයෙකුට ගල් ගැසීම පහසුය එහෙත් අපි හැමෝම එසේ නොකරන, එසේ නොකර සිටින මිනිස්සුන් වෙන්නේ කවදා ද?

එහෙම මිනිස්සුන් බිහිවෙන්නේ තවත් ජන ප්‍රජාවක් හෙලා දකින, අපවාද, නින්දා අපහසකරන නොකරන සමාජයක් ගොඩනැගුණු විටය. එය බිහිවෙන්නේ එවැනි දේ වැරදි යැයි තේරුම් ගත් අධ්‍යාත්මික වශයෙන්ම දියුණු ජනතාවක් බිහිව්ම තුල පමණක් නොවේ: එසේ කිරීම වැරදි යැයි නීතියක් පවතින රටකය.

'රට වටකර වැට බැන්ද ද, කට වටකර වැට බදින්න බෑ' යැයි ලංකාවේ කියමනක් තිබේ. මිනිස්සු කියන දේවල් නැවැතිය නොහැකි බව එහි අදහසයි. එහෙත් එසේ කිරීමෙන් කිසිවෙකුට හානියක් සිදුවන්නේ නම් එහිලා නිතිමය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට ඉඩ ප්‍රස්ථා පැවැතිය යුතුය. බ්‍රිතාන්‍යයේ නම් කිසියම් ජනප්‍රජාවක් පමණක් නොව එම ජන ප්‍රජාවේ එක් කෙනෙකුට හෝ අගතියක් සිදුවුවහොත් එහිලා ගත හැකි ක්‍රියාමාර්ග නිතිය අනුවම පෙන්වා දී තිබේ. එමගින් එම ප්‍රජාවන්ගේ අයිතීන් සුරක්ෂිත කළ හැක.

අප උගත් කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයෙන්ම ඉතිහාසය පිළිබඳව ප්‍රථම පංතියේ සමාර්ථයක් ලද ද, කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ අචාර්ය මණ්ඩලයට බදවා නොගැනීමෙන්, සුගත් වසන්තට පැහැදිලිව අසාධාරණයක් සිදුව තිබුණි. සිය දෘශ්‍යාබාධ තත්වය තුල තමන්ට අසාධාරණයක් වූවා යැයි දක්වමින් ඒ මහතාට අධිකරණයෙන් හෝ පිහිටක් පැතීමට අවස්ථාවක් උදාවූවා නම් එය රටේ තවත් ජන සමාජයක් සවිබල ගැන්වීමට හේතුවිය හැකිව තිබුණි. කිසිවෙකු ආබාධිතයෙක් වීම නිසා නොසලකා හැරීමට ලක්නොවිය යුතුය. සුගත් වසන්ත මහතා එවැනි නිතිමය ක්‍රියාමාර්ගයකට යොමුවූයේ ඇතැම්විට ඔහු අපේ ද ගුරුවරයෙකු විය හැකිව තිබුණි. එසේ වුවා නම් ලාංකික සමාජය තවත් අඩියක් ඉස්සරහට යනු ඇත.

නිදහසින් පසු ගෙවී ගිය 76 වසරම ශාපයක් නොවේ. දෘශ්‍යාබාධ තත්වයකින් පසුවන සුගත් වසන්ත මහතාට කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ ප්‍රථම පංතියේ සමාර්ථයක් ලැබීට හැකි තත්වයක් දක්වා රට විවිධ විනාශයන් හමුවේ පවා අඛණ්ඩව ඉරියට ගොස් ඇත. එහෙත් ලෝකයේ සෙසු රටවලට සාපෙක්ෂව අප තවමත් දියුණුවෙමින් පවතින රටකි. එය බොහෝ කාලයක් තිස්සේ පවතින්නේ එතැනමය.

මේ එකතැන පල්වෙමින් එකිනෙකා සමග උරුම්පූට්ටුවෙමින්, එදිරිවාදිකම් නඩත්තු කරමින් යන ගමනින් රට නන්වාලිය නොහැක. ඒ සදහා අවශ්‍ය නිති සකසමින්, එම නීති ක්‍රියාත්මක කරමින්, නිසි වේගයකින්, අවශ්‍ය වෙනස්කම් කරමින් ඉදිරියට යායුතු. මේ ආණ්ඩුවට පැවැරී ඇති වගකීම ඒකය. එහිලා Marie Tidball මහත්මියගෙන් සුගත් වසන්ත මහතාට ද, දෘශ්‍යාබාධිත David Blunkett ව ස්වදේශ ඇමැතිවරයා (home secretary) ලෙස පත්කරගත් බ්‍රිතාන්‍යයේ ටෝනි බෙලයාර් (Tony Blair) ගේ හා ආබාධිතයන් නම දෙනෙකුට පාර්ලිමේන්තු වරම් හිමිකර දෙමින් පාර්ලිමේන්තුවේ නීති සම්පාදන ක්‍රියාවලිය තුල වඩාත් පලදායි ලෙස ඔවුන් ක්‍රියාවේ යොදවා ඇති වත්මන් අගමැති කිර් ස්ටාමර් (Keir Starmer) ගේ කම්කරු පක්ෂ රජයන්ගෙන් ද (Labour party governments) මාලිමා රජයට බොහෝ දේ උගත හැක.

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

06/03/25

Marie Tidball ගේ මංගල පාර්ලිමේන්තු කතාව

👇👇👇👇

Marie Tidball ගේ මංගල පාර්ලිමේන්තු කතාව

අනුර කුමාර දිසානායක ජනාධිපතිවරයාම පාර්ලිමේන්තු මංත්‍රීවරයෙක් ලෙස සිටියදී තවත් මංත්‍රීවරයෙකුගේ "අම්මත් පිස්සන් කොටුවේ හිටියේ, නංගිත් පිස්සන් කොටුවේ හිටියේ" යැයි පාර්ලිමේන්තුවේ කියන වීඩියෝව.

යුගයේ අභියෝගය කීර් ස්ටාමර් කරට ගනී ද?

ඇමැරිකාවේ ධවල මන්දිරයේ ඕවල් කාර්යාලයේදී යුක්රේනයේ ජනාධිපති සෙලෙන්ස්කිට එරෙහිව ඇමැරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් හා උප ජනාධිපති ජේ. ඩී. වෑන්ස් එල්ලකළ දැඩි වාග් ප්‍රලාපයන් සමග ඇතිවූ දේශපාලන තිගැස්ම මට මතක් කළේ 2019 දී Tom Holland (ටොම් හොලන්ඩ්) පළකළ 'Dominion: The Making of the Western Mind' නම් කෘතියේ ඉදිරිපත් කරන තර්කයකි.

ටොම් හොලන්ඩ්ට අනුව පුරාණ ලෝකය සහ නූතන ලෝකය අතර ඇති ශ්‍රේෂ්ඨතම වෙනස නම් පැරණි ලෝකය හෙවත් ක්‍රිස්තු පූර්ව යුගය සමාජ ගෞරවය, බලය සහ වාචාලත්වය (honor, power, adominance and rhetoric) මත නිර්මාණය වූවක් වන අතර එය ශක්තිය සහ ජයග්‍රහණ ගැන ගුණ ගරුක විය යුතු යුගයකි. එහෙත් නව ලෝකය හෙවත් ක්‍රිස්තු දර්ශනයේ බලපෑම මත දිගහැරෙන ක්‍රිස්තු වර්ෂ යුගයේදී මනුෂ්‍යයත්වයේ උතුම්කම, ආදරය, සමාවදීම සහ දුබලයන්ට, පීඩිතයන්ට කාරුණික වීම (humility, love, forgiveness, caring for the weak and oppressed ) වැනි කරුණු අවධානයට ලක් කරයි. පැරණි ලෝකය හා නූතන ලෝකය ලෙස ටොම් හොලන්ඩ් (Tom Holland) 2019 දී බෙදා දක්වන මෙම වෙනසේ පදනම ලෙස ඔහු දක්වන්නේ ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ඉගැන්වීම් හා බයිබලයේ නව ගිවිසුමයි (New Testament)

යුක්රේනයේ ජනාධිපති සෙලෙන්ස්කි පසුගිය සිකුරාදා ඇමැරිකාවේ ධවල මන්දිරයේ ඕවල් කාර්යාලයේදී ජනාධිපති ට්‍රම්ප්ව මුණ ගැසීමට පෙර ප්‍රංශ ජනාධිපති එමානුවෙල් මැක්‍රෝන් ද බ්‍රිතාන්‍යය අගමැති කීර් ස්ටාමර් ද ජනාධිපති ට්‍රම්ප්ව මුණගැසුන අතර එහිදී ඔවුන් දෙපොළම යුක්‍රේනයේ යුද්ධය සදහා ස්ථීරසාර විසදුමක අවශ්‍යතාවය මතුකර තිබුණි. එම අවස්ථා දෙකේදීම යුක්‍රේනයේ යුද්ධය සදහා ඇමැරිකාව දරා ඇති වියදම ගැන ජනාධිපති ට්‍රම්ප් කරුණු ඉදිරිපත් කළහ. ජනාධිපති ට්‍රම්ප් එසේ කරුණු ඉදිරිපත් කළ අවස්ථාවක ප්‍රංශ ජනාධිපති එමානුවෙල් මැක්‍රෝන් ට්‍රම්ප් ජනාධිපතිට අත තබා එම කතාවට බාධා කලේය. බ්‍රිතාන්‍යය අගමැති කීර් ස්ටාමර් ඉදිරියේදී ද ජනාධිපති ට්‍රම්ප් යුක්‍රේනයේ යුද්ධය සදහා ඇමැරිකාව දරා ඇති වියදම ගැන කියත්ම අගමැති කීර් ස්ටාමර් රාජ්‍යය තාන්ත්‍රික ඉරියව්වකින් ජනාධිපති ට්‍රම්ප්ගේ එකී කතාවට බාධා කලේය.

යුක්රේනයේ ජනාධිපති සෙලෙන්ස්කි හමුවේද ජනාධිපති ට්‍රම්ප් එසේ කරුණු ඉදිරිපත් කිරීම කෙලවර වූයේ දැඩි වාග් සංග්‍රාමයකිනි. එය දෙපාර්ශවයටම පිලිගත් රාජ්‍යය තාන්ත්‍රික හැසිරීම ඉක්මවා ගිය ලැජ්ජා සහගත අවමානයක් බව පැහැදිලිය. එවැනි වාග් ප්‍රහාරයන් හා හැසිරීම් වලින් කිසිවෙකු ජය ලබන්නේ නැති වුවද දෙපාර්ශවයටම තම තමන්ගේ ස්ථාවරයන් ගැන දැඩි අධිෂ්ඨානයකින් තහවුරු කිරීමට අවස්ථාවක් සැලසෙන බව නම් කිව යුතුමය. ජනාධිපති ට්‍රම්ප්ගේ පදය අනුව රැසියාව හා ඇමැරිකාව අතර ඇතිවන එකගතාවයකින් යුද්ධය අවසන් කිරීමට තමන් හෝ යුක්‍රේනය එකගවන්නේ නැති බව ජනාධිපති සෙලෙන්ස්කිගේ ස්ථාවරය පොලීකාරයෙක් ලෙස හැසිරෙන ඇමැරිකානු ජනාධිපති ට්‍රම්ප් හා උප ජනාධිපති ජේ. ඩී. වෑන්ස් කියවා ගන්නට ඇත.

ධවල මන්දිරයෙන් එළියට බැසගත් යුක්රේනයේ ජනාධිපති සෙලෙන්ස්කි කෙලින්ම ලංඩනය බලා ඒමත්, එහිදී බ්‍රිතාන්‍යයේ අගමැති කීර් ස්ටාමර් පමණක් නොව චාල්ස් රජ පවා ඔහුව ඉතා ඉහලින් පිලිගැනීමත් තුල ජනාධිපති සෙලෙන්ස්කි හෝ යුක්රේනය හුදකලා නොවන බව යුක්‍රේන ජනතාවට පමණක් නොව ඇමැරිකා එක්සත් ජනපදයට ද, රුසියාවට ද, ලබා දුන් පණිවිඩය විය. එපමණක් නොව යුරෝපයේ රාජ්‍යය නායකයින් කැදවා බ්‍රිතාන්‍යයේ බකිංහැම් මාලිගාව ආසන්නයේ ඇති ලැන්කැෂර් හවුස් හි දී ආරක්ෂක සමුළුවක් කැදවීමට ද බ්‍රිතාන්‍යයේ අගමැති කීර් ස්ටාමර් සමත්විය. යුක්‍රේනයේ ආරක්ෂාව වෙනුවෙන් බ්‍රිතාන්‍යය පමණක් නොව යුරෝපයේම සහය ලැබෙන බව ඉන් ප්‍රකාශයට පත්විය.

බ්‍රිතාන්‍යයේ අගමැති කීර් ස්ටාමර් බලයට පත්වීමෙන් පසු ඔහු මේ ගෙවන්නේ ඔහුගේ දේශපාලන ජීවිතයේ හොදම සතිය යැයි කිවහොත් ඔහුගේ දරුණුතම විරුද්ධවාදීන් වන කෝබීන්වාදීන් හා නයිජල් ෆෙරාජ් පවා පිළිගත හැක. කීර් ස්ටාමර් ඩව්නිං වීදියට ඇතුළු වූ දා සිට එතරම් තීරණාත්මක දේශපාලන නායකත්වයක් ලබාදුන්නේ නැති බව ඔහුගේ විවේචකයින් විසින් උපහාසයට ලක් කර තිබුණි. එහෙත් පසුගිය සතිය වන විට කීර් ස්ටාමර් රට අභ්‍යන්තරයේ මෙන්ම ජාත්‍යන්තර වශයෙන් ද සිය දේශපාලන අස්ථානය තවුරුකරගත් නායකයෙක් බවට පත්විය. මෙම "නව ස්ටාර්මර්" යනු දේශපාලන යුග මෙහෙවරක් කිරීමට හා එහිලා අවශ්‍යය නායකත්වය දීමට විශ්වාසයක් හා හැකියාවක් ඇති නායකයෙක් බව ප්‍රකට කළේය. මෙය පසුගිය සතිය මුලදී වොෂින්ටනයේදී ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් හමුවිම තුලින්ම ප්‍රකට කළේය. ජනාධිපති ට්‍රම්ප් සමග සාකච්ඡාවේදී බ්‍රිතාන්‍යයේ අගමැති කීර් ස්ටාමර් සාකච්ඡාවට ප්‍රවේශ වූයේම ඔහු පුරුදු පුහුණුව සිටි සම්මුති විරහිත විශිෂ්ඨ මානව හිමිකම් නීතිඥවරයාගේ චරිතයෙන්ය. අගමැති කීර් ස්ටාමර් කලකට පෙර බ්‍රිතාන්‍යය රජයේ තීන්දු පවා ආපසු හැරවූ අති ප්‍රබල මානවහිමිකම් නීතිඥවරයෙක් විය.

අගමැතිවරයා වශයෙන් පසුගිය දින කිහිපයේදී කීර් ස්ටාමර් ප්‍රකට කළේ ඔහු කලින් පනපෙවූ "නපුරට එරෙහි ශිෂ්ටත්වයේ" මූලධර්මයන් ය. එනම් බ්‍රිතාන්‍යය හා යුරෝපය තවදුරටත් පෙනී සිටින්නේ මහා බල තරඟය වෙනුවෙන්වත්, සිය බලපෑමට සෙසු ක්ෂේත්‍රයන් අත්කර ගත යුතු යටත් විජිත සූරාකෑමේ ප්‍රාථමික තත්වය වෙත ආපසු යෑම වෙනුවටවත් නොව ආක්‍රමණිකයාට එරෙහිව සිය අසල්වැසියාගේ ආරක්ෂාව හා පීඩිතයාගේ යහපැවැත්ම වෙනුවෙන් වූ සදාචාරාත්මක රාජ්‍යය තාන්ත්‍රික ස්ථාවරයක් වෙනුවෙන් ය. එ සදහා යුරෝපයේ සෙසු නායකයින් ද එකග කරගැනීමට බ්‍රිතාන්‍යයේ අගමැති කීර් ස්ටාමර්ට හැකිවූ බව බ්‍රිතාන්‍යයේ පැවැති බ්‍රිතාන්‍යය ආරක්ෂක සමුළුවේ ඒකාබද්ධ නිවේදනයෙන් පිලිඹිබු වේ. අගමැති කීර් ස්ටාමර්ට යුක්‍රේනය හා ඇමැරිකාවේ ට්‍රම්ප් පරිපාලනය සමග සහයෝගයක් ගොඩනැගීමේ මැදිහත්කරු ලෙස කටයුතු කිරීමට දැන් අවස්ථාවක් උදාවි ඇත. එකී ප්‍රවනතා ඔස්සේ යුක්‍රේන යුද්ධයට පිලිගත හැකි ස්ථීරසාරව විසදුම් සෙවීමට සිය යූරෝපියානු හවුල් කරුවන් සමග කටයුතු කිරීමේ දැඩි අභියෝගය ද එල්ලවි ඇත. එය කිසිසෙත්ම පහසු කටයුත්තක් නම් නොවනු ඇත.

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

03/03/25

වික්ටර් අයිවන් තුල වු නිරන්තර කැරලිකරුවා ඔහු තුල නිදන් කළේ කව්ද?

වික්ටර් අයිවන් සම්බන්ධයෙන් මගේ උනන්දුව කාරණා කිහිපයක් ඔස්සේ දිවයයි. එකක් නම් වික්ටර් අයිවන් කිතුණුවෙකු බවත්, ඔහුට පියතුමෙකු වීමේ ආශාවක් තිබූ බවත්, කුමන වූ හේතුවක් නිසා ඔහුට එය මගහැරුනු බවත්, මා අසා ඇති කතාවකි.

එම කථාව කිව්වේ අප කලින් එකට වැඩ කළ සංවිධානක් තුල සිදුවූ සාකච්ඡාකදී වික්ටර් අයිවන්ට වි. අයි. (V.I.) යැයි කෙටි යෙදුමක් භාවිතා කළ සිරිල් අය්යා බව මගේ මතකයයි. මා වැරදි නම් සිරිල් එඩේරමුල්ල මහතාට එය ප්‍රතික්ෂේප කළ හැක. 1971 අප්‍රේල් කැරැල්ලට පෙර වික්ටර් අයිවන් මහතාගේ ජීව දත්ත පිළිබඳව නිසි තොරතුරු මා සතුව නැති නිසා ඔහු ගැන මා අසා ඇති කතාවේ අගක් මුලක් ගැන කීමට මම නොදනිමි. වික්ටර් අයිවන් මහතා මියගිය පසු ඔහු ගැන පළවී ඇති ඇතැම් විස්තර වල ඔහු ගාල්ල ශා. ඇලෝසියස් පාසැලේ උගත් අයෙකු ලෙස ද, ඇතැම් විස්තර වල ඔහු මහනුවර කටුගස්තොට ශා. අන්තෝනි විද්‍යාලයේ ආදි ශිෂ්‍යයෙකු ලෙස ද දක්වා ඇති පසුබිමක් තුල ජනතා විමුක්ති පෙරමුණත් සමග දිගහැරනු ඔහුගේ දේශපාලන ක්‍රියාකාරිත්වයට පෙර ඔහුගේ පසුබිම ගැන මා තුල පමණක් නොව රට තුල ද ඇත්තේ අපැහැදිලි චිත්‍රයක් හා සීමිත දැනුමක් බවට සැකයක් නැත.

මා වික්ටර් අයිවන් සම්බන්ධයෙන් උනන්දුවෙන දෙවන කරුණ නම්, 1971 ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ විසින් දියත් කරන ලද ආයුධ සන්නද්ධ පළමු කැරැල්ලේ 7 වන විත්තිකරු ලෙස දඩුවම් විද, 1977 නිදහස් වීමෙන් පසු දිග හැරුණු ඔහුගේ දේශපාලන ක්‍රියාකාරිත්වයයි.

ඔහුගේ එම ක්‍රියාකාරිත්වය අවශ්‍ය නම්:

A) 'රාවය' ආරම්භ කිරීමට පෙර යුගය,

B) 88/89 ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ දෙවන කැරැල්ලෙන් පසු 1994 චන්ද්‍රිකා බලයට ගෙන ඒම,

C) 'චෞර රැජින' ගෙන් පසු චෞර යුගයේ වික්ටර් අයිවන්

ආදී ලෙස කොටස් කිහිපයකට හෝ බෙදා වෙන, වෙනම විමසා බැලිය යුතු තරම් විශාල සංදර්භයක් සහිතය.

හිරෙන් නිදහස්වී ලංකා සමසමාජ පක්ෂයෙන් ගාල්ල ආසනයට තරඟ කල ඔහු පසුව ජාතිකවාදී ගුණදාස අමරසේකරලාගේ ගොඩේ සිටගෙන ඇත. එය සුනන්ද දේශප්‍රිය මහතා ද ලියා තිබුණි. එය ඔහුගේ විශාල දේශපාලන විපරිවර්තනයක මුල් අවස්ථාව බදුය. පසුව ප්‍රකට පුවත්පතක් වූ 'රාවය' සඟරාව දියත් කරමින් ලාංකික රාජ්‍යය අභ්‍යන්තරයෙන්ම කුණුවීම සම්බන්ධයෙන් දූෂණ, විෂමතා ඇසුරෙන් පෙන්වා දෙමින් ඔහු නැවත බලපෑම් සහගත ලෙස දේශපාලන කරලියට ප්‍රවිශ්ඨ විය.

88/89 යේ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ දෙවන කැරැල්ල සමයේ දී රාජ්‍ය බලයට අභියෝග කරමින් මැතිවරණ වර්ජනය කිරීමට බල කළ ජ.වි.පෙ දේශපාලනයට හතුරුව සිට ගත් වික්ටර් අයිවන් ජන්ද බලය වෙනුවෙන් පෙනී සිටියේය. පසුව එම චන්දයෙන් බලයට පත් රණසිංහ ප්‍රේමදාස යුගයේ ජන ඝාතනවලට එරෙහිව හඩ නැගුවේය. සූරිය කන්දේ මරා වළලා දැමූ යෞවනයට යුක්තියක්, සාධාරණයක් වෙනුවෙන් චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක බලයට ගෙන ඒමට කටයුතු කළේය. පසුව චන්ද්‍රිකගේ ව්‍යාජ දේශපාලනය හෙළිකරමින් ඊට එරෙහිව හඩ නැගීය.

ජනාධිපති චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක හෙළිකරමින් ඔහු ලියූ 'චෞර රැජින' කෘතියත් සමග චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක සම්බන්ධයෙන් පමණක් නොව ඔහුගේ භාවිතය සම්බන්ධයෙන් ද ව්වේනයක් ගොඩනැගෙන්නට විය.

මේ ගොඩනැගී ඇත්තේ චෞරයින්ගේ යුගයක් ය/තව දුරටත් පරමාදර්ශ යනුවෙන් කිසිවක් ඉතිරිවී නැත ය/ රාජ්‍යය පමණක් නොව පුරවැසියා ද, රාජ්‍යය නායකත්වයේ සිට එහි පහලම ස්ථරයන් ද දක්වා වූ සියල්ල තුල දූෂණය ඉහවහ ගොස් ඇත ය/ අප ජීවත්වන්නේ අතිශය කුණුවූ සමාජයක ය, යනුවෙන් රටවැසියා තුල තර්කයකින් තොරව මුල් බැසගත් මතයක් නිර්මාණය වීමට වික්ටර් අයිවන් ගේ මධ්‍යය භාවිතය දායක වූ බව පෙනී යන්නකි.

සරත් එන් සිල්වා අගවිනිසුරු කිරීමට චන්ද්‍රිකා බණඩාරනායක ජනාධිපතිනිය ගත් තීන්දුව හෙළා දකිමින් උඩියටිකුරු පින්තූරයක් දමමින් අභීත මාධ්‍යය භාවිතයක නිරත වුව ද, රටේ ජනාධිපතිගේ සිට විනිසුරුවරුන් දක්වා කිසිවෙකුට නොපැකිලව අභියෝග කළ හැකි ගවේෂණාත්මක මාධ්‍යය භාවිතයක නියලුණ ද, හිරෙන් නිදහස් වූ පසු වික්ටර් අයිවන් ගේ දේශපාලන ක්‍රියාකාරිත්වය හා ඔහුගේ මාධ්‍යය භාවිතයේ සාධණීය හා නිෂේධනාත්මක බලපෑම සම්බන්ධයෙන් සිදුකරන විමසුම් අරභයා ඔහු පිලිබදව වූ මගේ උනන්දුව දිව යයි.

වික්ටර් අයිවන් සම්බන්ධයෙන් මම උනන්දු වෙන අනෙක් කරුණ නම් ඔහුගේ අධ්‍යයන ක්ෂේත්‍රයන්‍ ය. විශේෂයෙන්ම ලංකාවේ කුල ක්‍රමය හා එහි සමාජ - දේශපාලන බලපෑම සම්බන්ධයෙන් ඔහු ඉදිරිපත් කර ඇති විග්‍රහයන් අපි ඉගෙන ගත් කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ දේශපාලන විද්‍යා අංශයේ මහාචාර්ය ජයදේව උයන්ගොඩ මහතාගේ විග්‍රහයන් වලටත් වඩා තියුණුය. කරණු සහගතය. විග්‍රහය අතින් ද විනිවිද යන සුළුය. උදාහරණයක් ලෙස වික්‍ටර් අයිවන් මහතා ලියූ 'ශ්‍රි ලංකාවේ නූතන කැරලිකරුවන්ගේ සමාජ පසුබිම' කෘතියේ 164 පිටුවේ සිට ඉදිරිපත් කරන කාරණා විමසා බලන්න..

71 කැරැල්ලේ කුල පසුබිම ගැන කරුණු සලකා බලන ඔහූ 1971 ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ පළමු කැරැල්ල හදුන්වන්නේ පිරිසිදු අර්ථයෙන් පීඩිත කුල විසින් දියත් කරන ලද කුල අරගලයක් ලෙසවත්, පිරිසිදු අර්ථයෙන් පංති අරගලයක් ලෙසවත් නොවේ. එය එක විට "ඒ දෙකම" ලෙසය. ඔහු එය "එක අතකින් බලන විට එය පීඩිත පංති වලට අයත් තරුණයන්ගේ ධනපති විරෝධී නැගිටීමක් වූ අතර අනෙක් අතට බලන විට පීඩිත කුලවලට අයත් තරුණයන්ගේ වැඩවසම් විරෝධී නැගිටීමක් ද විය" යැයි දක්වයි...(166 පිටුව).

එම පදනමින්ම 1988/89 දියත් වූ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ දෙවෙනි කැරැල්ල ද "පීඩිත පන්තිය හා පීඩිත කුලය එක් තැන්කල කැරැල්ලක්" යැයි දක්වයි. මෙම කෘතිය පලකළ 1989 රටේ පැවැති තත්වය ඇසුරෙන් සිය විග්‍රහ කරමින් වික්ටර් අයිවන් දක්වන්නේ: "71 කැරැල්ල තුළ පීඩිත කුලය නමැති සාධකයට ලැබී තිබුණු වැදගත් කමට වැඩි වැදගත්කමක් මේ කැරල්ල (88/89 කැරැල්ල) තුළ එම සාධකයට ලැබී ඇති බවක් ද පෙනෙන්නට ඇත්තේය. ජ. වි. පෙරමුණේ වර්තමාන ව්‍යාප්තිය දෙස බලන විට ග්‍රාමීය සමාජයේ පීඩිත කුල සඳහා වෙන් වී තිබෙන ගම්වල ජ.වි. පෙරමුණේ තත්ත්වය ඉතා ශක්තිමත් බවත්, පීඩිත කුල නොවන ගම්වල ඔවුන්ගේ තත්ත්වය දුර්වල බවත්, මිශ්‍ර ගම්වල සාමාන්‍ය වශයෙන් ශක්තිමත් බවත් පෙනෙන්නට ඇත්තේ ය."(පිටුව 168) යැයි යනුවෙන් "කුලය හා කැරලි" අතර ඇති සම්බන්ධය ඔහු 88/89 යේ ජ.වි.පෙරමුණේ දෙවන කැරැල්ල ඇසුරෙන් ද ගෙනහැරපායි.

2000 පසු ගෙවී ගිය දශක දෙකේ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ හා එහි පදනම අරභයා "කුල සාධකය" ක්‍රියාත්මක වූ ආකාරය සොයා බැලීමට වඩා ඔහු කළේ, ජ.වි.පෙ. ඇසුරෙන් ඔහු ඉදිරිපත් "කුල සාධකය" උතුරේ යුද්ධය ඇසුරෙන් ද, විශේෂයෙන්ම L.T.T.E. තුල ක්‍රියාත්මක වූ ආකාරය ඇසුරෙන් ද සොයා බැලීමයි. එය එක්තරා ආකාරයකට "කුලය හා කැරැලි" සම්බන්ධයෙන් ඔහු ඉදිරිපත් කළ උපන්‍යාසය (hypothesis) සාධනය කිරීමට උත්සාහ දැරීමකට සමාන යැයි පෙනී ගිය ද වික්ටර් අයිවන් උත්සාහ කළේ කිසියම් දෘෂ්ටිවාදී ඇසකින් ලාංකික පීඩිතයන්ගේ දේශපාලනය කියවා ගැනීමට හා එය විචාරය කිරීමට බව මගේ අදහසයි. ඔහුගේ බොහෝ රචනා තුල පීඩිතයාගේ පැතිකඩ නිරන්තරයෙන්ම මතු කිරීමක් දැකිය හැක. එය ඇතැම්විට ඔත්පලව හෝ ඔහු තුලම නිදන්ව උන් නිරන්තර කැරැල්ලකරුවාට නැවත නැවතත් පණ පෙවීමක් වැනිය.

එහෙත් මගේ ප්‍රශ්ණය නම් ඔහු තුල වූ ඒ නිරන්තර කැරලිකරුවා ඔහු තුල මුල්බැසගත්තේ කෙසේද? ඔහු තුල නිදන් කළේ කවුද? ආගම ද? දේශපාලනය ද? නැතහොත් ඔහුගේ සමාජ පසුබිම ද? ඔහුගේ අන්තිම කැමැති පත්තරය අනුව නම් ඔහු ආගමෙන් සහමුලින්ම ඛණ්ඩනය වී ඇත.

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

20/01/25.

# පසුව ලියමි.

වික්ටර් අයිවන් කිතුණුවෙකු බවත්, ඔහුට පියතුමෙකු වීමේ ආශාවක් තිබූ බවත් සිරිල් එඩේරමුල්ල මහතා 21/01/25 දින සනාථ කර තිබුණි. ඒ මහතාගේ පිලිතුර මෙසේය:

"VI පූජා උදව් සේවයේ යෙදුන බව මා ද ඇතුළු පිරිසක් ඉදිරියේ පැවසුවේ ඔහුමයි. 1978 තරමේ ලංකා කතෝලික සංගමය, පිටකොටුව 6 පාවුළු මධ්‍යස්ථානයේ පැවැත්වූ සාහිත්‍ය උත්සවයේ කථිකයා ලෙස පැමිණි විටයි VI ඒ හෙළිදරව්ව කළේ. සිය ශිෂ්‍ය සමයේ වසරක සිංහල අවුරුදු දිව්‍ය පුජාවක් පැවැත්වූ ගාල්ල ශා. ඇලෝසියස් විද්‍යාල අල්තාරයට, රටට ගෞරවයක් ලෙස ජාතික ධජයක් තබමුයි ඔහු පියතුමාට යෝජනා කර ඇත, පියනම ඔහුව ද බලවත් හෑල්ලුවකට ලක්කරමින් යෝජනාව ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත්තේ ඉතා කර්කශවය.. එදායින් පසු ඔහු නිරාගමික වී ඇත. එදා කොළඹ සහයක රදගුරු ඔස්වල්ඩ් ගෝමස් හිමි ද එතැන විය.

සිය කථාවේ දී ඔහු හෙළි කළේ මෙ රටට , එඩ්මන්ඩ් පීරිස්, ජෝ ක්වින්ටස් පෙරේරා, මර්සලින් ජයකොඩි බඳු දේශීය පූජකවරු හා යුරෝපීය හැව අත්හළ ගිහියන් අවශ්‍ය බවයි. ඔස්වල්ඩ් හිමි ඒ අදහස ගැන හ්ම් කිව්වේ නෑ. රුහුණු රදගුරු රේමන්ඩ් වික්‍රමසිංහ හිමි රාවයේ සමීප පාඨකයෙක් වුනා. මෑතක් වනතුරුම VI ව අගය කළා. ආශ්‍රය කළ බවත් මා දන්නවා.

'ඇද නැති ක්‍රිස්තු චරිතය ගැන ' ඔහු අල්පයක් වූ කිතුනු ලේඛකයන් හා සාකච්ඡා කළ වාර එමටයි.

ඔහු බයිබලයේත් සමීප පාඨකයෙකුව සිටියා.

ඔහු ආගම කරමාලයක් කර ගත්තේ නෑ.

නමුත් ඔහු කරැති හෙළිදරව් හා ඔහු ගෙ මාධ්‍ය හැසිරීම් සියල්ලේම ක්‍රිස්තු චරිත ලක්ෂණ මා නම් දුටුවා.

ඔහු ගෙ සමහර මත ගැන මුහුණට මුහුණ වාද කරන්නටත් අපට ඉඩ තිබුනා.

සාධාරණය ඔහු ගෙ දුරදැක්ම වුනා

යුක්තිය ඔහු ගෙ තිර පැතුම වුනා.

ඒ වා ම පසුකාලීනව ඔහු ගෙ ආගම වුනා.

මෑත ඔහු ගේ ක්‍රියා ගැන නම් අප හිටියෙ එකඟව නොවේ."

# ඊට අමතරව අද දින සිරිල් එඩේරමුල්ල මහතා සිය Facebook ගිනුමේ පළකර ඇති පහත කවිය ද කරන්න උක්ත කරුණ සනාථ කරයි:

                          රාවයෙ පියා

                රාවය අරගෙනම ගියා !

රාවය වචනෙ බලගතු කළ V අයිව න්

ඊයේ සවස දිවි හැර ගිය බව ඇසුණෙ න්

කම්පා වුවත් රට වැසියන් එක හුස්මෙ න්

පවසා හිටියෙ විශ්මිතයෙකි මත දැක්මෙ න්

දහමින් කිතුනුවෙකි VI කුඩා වියේ

පූජක කෙනෙකු වීමට සෙමනේරි ගියේ

ඇද නැති ක්‍රිස්තු චරිතයෙ ගති වලට ප්‍රියේ

එහෙත් ඔහුට ඒ දොර නෑ විවර. වුයේ

ඒ හේතුවෙන් කලකිරුණාවූ හෙතෙ ම

කරමාලයක් සේ නො පැළඳ කිතු දහ ම

නිරාගමික බව ආගම කර ගෙන ම

දුන්නා රටට ගොඩ එන්නට සිය දැනු ම

පත්තරකාරයෙකු වී ඉපදුන රට ට

කළ මෙහෙවරේ තරමට පිය තුමෙකු හ ට

වැඩ කළ හැකිද ඍජු බවකින් ලෝගුව ට

VI නො රිංගූ එක නම් සතුටකි අප ට

සාධාරණය විය ඔහු ගේ දුර දැකු ම

යුක්තිය වීය හැම මොහොතෙම තිර පැතු ම

කරුණ කුමක් වුව ඔහු ගේ ලිපි ගෙතු ම

මෙ රට වෙනත් කෙනෙකුට වී නෑ උරු ම

අග විනිසුරු ද මහ ඇමති ද අගමැති ද

කාගෙන් වුවත් කාහට වූවත් වර ද

තමකම තබා පැත්තක කෙතරම් දිග ද

කළ හෙළිදරව් අමතක කරනුයෙ කවු ද ?

කැබිනෙට්ටුවෙ ද රජ ගෙදර ද පල්ලියෙ ද

රේගුවෙ පොලීසියෙ සම්බුදු ශාසනෙ ද

අයුක්තියට බර වැඩ හෙම කෙරෙනව ද

පෙන්වා දුන්නෙ ඔහු නො නමා පිට කොන් ද

රිදුන මිනිස්සුත් ආවා සොයා ගෙ න

සමහරු ආවෙ දුක්ගැනවිලි ලියා ගෙ න

හැමටම සවන් දුන්නේ අත වෙළා ගෙ න

කිසිවක් කරල නැතිවැති තුති බලා ගෙ න

බිය හැක නැතිව මව්බිම රැක්මට දිවි ය

ඔහු වැය කළා බෝදෙන හට විය පිරි ය

මෑතක වෙනත් මගකට දැරුවත් විරි ය

ප්‍රජාතන්තරේටම ඔහු දුනි සවි ය

පත්තර ලෝකයේ එක් නුගයක් නම් ඔහු ය

'රාවය' එ ලොව මහ ඉන්දරකීලය ය

නොලියා නොහැකි කෝපයකුත් හිත ඇති ය

රාවය මරා දැම්මෙත් රට නොව ඔහු ය

--- සිරිල් එඬේරමුල්ල. ---

2025.01.20.

ජේසු, ජේසු ක්‍රිස්තු වීම

අද (12/01/25) ජේසුගේ බෞතීස්ම මංගල්‍යය සමරණවා නේ... අද වගේ දවසක පල්ලියේ පූජාවට ගියහම අපිට වැඩිපුර අහන්න ලැබෙන්නේ: 'ජොර්දාන ගගේ සිදුකළ ස්නාවක ජුවාම්තුමාගෙ බෞතීස්ම ස්නාපන ක්‍රියාවලිය' / 'පව් සමාව සදහා මනස්ථාපනය වී බෞතීස්ම ස්නාපනය ලබා ගැනීම'/ 'ජොර්දාන් ගගේ දී ස්නාවක ජුවාම්තුමාගෙන් බෞතීස්ම ලබා ජේසුස් වහන්සේ දියෙන් ගොඩට නැගෙත්ම ස්වර්ගය විවර වී, ආත්මයාණන් වහන්සේ පරවියෙකුගේ ස්වරූපයෙන් උන්වහන්සේ පිට වැඩිම' / "ඔබ මාගේ ප්‍රියාදර පුත්‍රයාණෝය; ඔබ කෙරේ ඉතා ප්‍රසන්නව සිටිමි"යි ස්වර්ගයෙන් නික්මුණු හඬක් මඟින් හෙළිදරව් විම'/ ' එය ශුද්ධවූ ත්‍රිත්වය එකවිටම ප්‍රසිද්ධියේ හෙළිදරව් වූ පළමු මොහොත' / ඔය ආදී කාරණා නේ...

එහෙත් අපි කවුරුත් අහලා තියෙනවා ද ජේසුට 'ක්‍රිස්තුස්' (Christos / Christ) කියන පටබැදි නාමය නැනිනම් title එක ලැබුනේ මෙම බෞතීස්ම ක්‍රියාවලිය තුල බව...

ජේසුට ජේසු කියන නම දෙන්න කියලා කියන්නේ මරියතුමියට ගාබ්‍රියල් දේව දූතයා නේ.. ජේසුට ජේසු කියන නම ම දෙන්න කියලා ජුසේ තුමාටත් ගාබ්‍රියල් දේවදූතයා හීනයකින් දර්ශනය වෙලා ප්‍රකාශ කරනවා. ජුදා ප්‍රතිපදාව අනුව ජේසුව චර්මජේදනය (Circumcision) කරළා ජේසුට 'ජේසු'  කියන නම දෙන්නේ ඒ අනුව නේ... .

එහෙත් ජේසුට ජේසු + ක්‍රිස්තු (christos) කියන කොටස එකතු වෙන්නේ ජොර්දාන ගගේ සිදුවූ ඉහත බෞතීස්ම ක්‍රියාව තුලයි... christos නැතිනම් Christ කියන්නේ Greek යෙදුමක්... එහි තේරුම් "anointed one" කියන එක. එය හීබෲවු (Hebrew) භාෂාවෙන් meshiah යන තේරුම සහිතයි. ඒ අනුව meshiah /christos නැතිනම් Christ කියන්නේ "anointed one" කියන එකයි. ඒහි සැබෑ සිංහල අර්ථය "අභිෂේක කළ තැනැත්තා " යන්නයි. එම අභිෂේකය සිද්ධ වෙන්නේ ජේසු ජොර්දාන් ගගේ ස්නාවක ජුවාම් අතින් බෞතීස්ම ලබාගෙන ගගෙන් ගොඩට එද්දීයි...

ඒ අනුව ජේසු, ජේසු ක්‍රිස්තුස් (Jesus Christ) වෙන්නේ අද වැනි දිනක සමරණ ජේසුගේ බෞතීස්ම මංගල්‍යය තුලයි.

මමත් මේ ගැන දැන ගත්තේ අද මෙහෙ අපේ පල්ලියේ දේශනයෙන්. මේ වගේ කාරණා ලංකාවේ අපේ පල්ලිවල දේශනවලදී කථාකරනවා ද? ඒක කියන්න මම දන්නේ නෑ...

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

12/01/25

වෙරළ වනසා නගරයම ගදගස්සන මීගමුවේ කරවල ප්‍රශ්නයට මගේ විසදුම

පසුගිය දා මම මගේ Facebook පිටුවේ මතුකළ "Clean Sri Lanka යටතේවත් මීගමුවම ගද ගස්සන කරෝල මුදලාලිලාගෙන් මීගමුව සුද්ද පවිත්‍ර කරන්නේ කවදා ද?" යන විමසුමට ප්‍රතිචාර දක්වමින් පසුගිය මහා මැතිවරණයට ජාතික ජනබලවේගය (මාලිමාව) නියෝජනය කරමින් මීගමුව ආසනයෙන් ඉදිරිපත් වු දොස්තර Henry Rosariyo Fernando මහතා එහිලා "ප්‍රායෝගිකව ක්‍රියාත්මක කළ හැකි අදහස් හා යෝජනා ප්‍රකාශයට පත් කරන ලෙස ඉල්ලා සිටියේය. එමඟින් ඔවුන්ගේ උත්සාහයන් සාර්ථක කර ගැනීමට පහසු වෙනු ඇතැයි ද දක්වා තිබුනි (Marcus Priyantha Perera, I request you everyone to publish your suggestions and values practically possible to implement, that’ll make us easy to succeed our efforts)

මීගමුවේ සමාජ, දේශපාලන හා සංස්කෘතික අවශ්‍යතා සම්බන්ධයෙන් නායකත්වය දිය හැකි, මිගමුවේ ජනයාට කිසියම් හෝ සුබවාදී බලාපොරොත්තුවක් තැබිය හැකි, මීගමුවේ අනාගත දේශපාලනඥයෙකු හා ජන නායකයෙකු ලෙස මතුවිය හැකි, දොස්තර හෙන්රි රොසයිරෝ මහතා දක්වා ලූ එම ප්‍රතිචාරය අගය කරමින්, මුළු මීගමුවම දුගන්දයෙන් පිරි අපායක් බවට පත්කර ඇති, මීගමුව කොටුව වෙරළ ආශ්‍රිතව සිදුකරණ කරෝල සැකසීමේ ක්‍රියාවලිය සම්බන්ධයෙන් අනුගමනය කළ හැකි ක්‍රියාමාර්ග දෙකක් ඉහත ප්‍රශ්නයට විසදුම ලෙස මම ඉදිරිපත් කළෙමි.

මගේ විසඳුම ප්‍රවේශ දෙකක් මත පදනම් විය. පලමු වැන්න නම් (1) නැවත බෙදාහැරීමය (redistribute) දෙවැන්න නම් (2) පරිමාණය අඩු කිරීමය (scale down).

1) නැවත බෙදාහැරීම (redistribute) යන්නෙන් මා අදහස් කලේ, දැනට ක්‍රියාත්මකම වෙන මීගමුව වෙරළේ මාළු කැපීම, පිරිසිදු කිරීම, ලුණු දැමීම සහ වියලීම යන සියල්ලම එකම ස්ථානයක සිදුවෙමින් පවතින ඉතා අපිරිසිදු, අවට පරිසරය විනාශ කරන සහ දුගන්දයෙන් පිරුනු කරෝල සැකසීමේ ක්‍රියාවලිය අඩුම වශයෙන් කොටස් දෙකකට බෙදා හැරීමය.

විශේෂයෙන්ම කිසිදු පරිසර නීතියක් සැලකිල්ලට නොගනිමින් වෙරළේ ඔහේ සිදුකරන මාළු කැපීම, පිරිසිදු කිරීම සහ ලුණු දැමීම ආදිය එතනින් ඉවත් කර පරිසර හිතකාමී පහසුකම් සහිත වෙනත් ස්ථානයකට ගෙන ගියහොත් මෙම වෙරළ පරිශ්‍රය මීට වඩා පිරිසිදු වනු ඇත.

මගේ යෝජනාව නම් කරෝල නිෂ්පාදකයින්ට මීගමුව වෙරළ භාවිතා කිරීමට අවශ්‍ය නම් එය හුදෙක්ම කරෝල වේලීමට පමණක් සීමා කළ යුතුය යන්නය. එය ද, සීමිත ප්‍රදේශයකට පමණක් සීමා කළ යුතුය. බල්ලන්ට, බළලුන්ට, මළ මුත්‍රා කළ නොහැකි මැස්සි හෝ රාක්ක මත සිදුකරන්නේ නම් එය වඩාත් සනීපාරක්ෂක වනු ඇත. දැනටමත් ත්‍රිකුණාමලයේ කින්නියා ප්‍රදේශයේ කරෝල සැකසීමේ ක්‍රියාවය සිදුවන්නේ ඒ ආකාරයටය. 

2) දෙවන ක්‍රියාමාර්ගය නම් පරිමාණය අඩු කිරීම ය (scale down). ඉන් මා අදහස් කළේ මේ මොහොතේ, කරෝල සෑදීමේ ක්‍රියාවලිය සඳහා ලබා දී ඇති ඉඩ ප්‍රමාණයට වඩා නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය විශාල වී ඇති නිසා එයට ලබා දී ඇති ඉඩකඩට ගැලපෙන ලෙස කරවල සැකසීම කුඩා කිරීමය.

පැහැදිලිව දැනට මීගමුව නගරාශ්‍රිත මුහුදු වෙරළේ සිදුකරණ කරෝල සැකසීමේ ක්‍රියාවලිය සෑම අංශයකින්ම අදාල ධාරිතාව ඉක්මවා ගොස් තිබේ. කරෝල සකසන්නන් වෙරළේ ටැංකි, ගබඩා වැනි ස්ථිර ගොඩනැගිලි පවා කිසිදු අවසරයකින් තොරව ඉදිකර ඇත. පොදු මිනිස් අවකාශයක් වන මීගමුව වෙරළ සහමුලින්ම කරෝල ව්‍යාපාරිකයින් සිය අභිමතය පරිදි භාවිතා කරමින් සිටී. මීගමුව නගරය ආශ්‍රිතව ඇති කුඩා වෙරළ තීරයකට මහා පරිමාණ කරෝල නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලියක් දැරිය නොහැකි තරම් විශාලව පැතිර ගොස් ඇත. එම වෙරළේ සෑම ඉඩක්ම කරෝල ව්‍යාපාරිකයින්ට භාවිතා කිරීමට ඉඩ නොදිය යුතුය. එය ප්‍රමාණයෙන් කුඩා කළ යුතුය. 

මීගමුවේ මහා පරිමාණ කරෝල ව්‍යාපාරිකයන්ට මහා පරිමාණයෙන් කරෝල නිෂ්පාදනය කිරීමට අවශ්‍ය නම් එහිලා පරිසර හිතකාමී, පහසුකම් සහිත, සුදුසු ස්ථානයක් කුලියට ලබා දිය යුතුය, නමුත් මීගමුව නාගරික වෙරළ එහිලා කිසිසේත්ම සුදුසු ස්ථානයක් නොවේ.

මීගමුවේ පුරවැසියෙක් ලෙස මම ද කරෝල ව්‍යාපාරයේ වටිනාකම දනිමි. නමුත්, පරිසරය පමණක් නොව අපගේ මීගමුවේ සංස්කෘතික උරුමයන් පවා විනාශ කරමින් සිදුකරන මෙම මහාපරිමාණ කරෝල සැකසීමේ ක්‍රියාවලිය මේ ආකාරයටම සිදුවීමට දිය නොහැක. කරෝල නිෂ්පාදනය ද තිරසාර ලෙස දියුණු විය යුතුය. මුහුදු වෙරළේ පසෙක පරිසර හිතකාමී, කුඩා පරිමාණයේ කරවල සෑදීමේ ක්‍රියාවලියක් ක්‍රියාත්මක වෙනවා දැකීමට මම ද කැමැත්තෙමි, එය සංචාරකයින් පවා ආකර්ෂණය කර ගත හැකි ප්‍රදර්ශණාත්ම ලක්ෂණ සහිත ක්‍රියාවලියක් නම් වඩාත් යෝග්‍යය. එවැන්නක් ධීවර කර්මාන්තය සම්බන්ධයෙන් සාඩම්බර ඉතිහාසයක් සහිත මීගමුවට ආභරණයක් වනු ඇත.

එහෙත් දැන් මීගමුව කොටුව ආශ්‍රිතව සිදුකරමින් ඇත්තේ, මුළු මීගමුව ගද ගස්සන, මීගමුවේ මහජන අවකාශය, පරිසරය හා මීගමුවේ සංස්කෘතික උරුමයන් පවා විනාශ කරණ, කිසිදු නීතියක් නොසලකන, මහජන සෞඛ්‍යයට පවා අහිතකර, කරෝල සැකසිමේ ක්‍රියාවලියකි. එය කිසියම් සමාලෝචනයකට හා සම්මුතියකට ලක් කළ යුතුමය.

දොස්තර හෙන්රි රොසයිරෝ මහතාගේ විමසුමට ඉහත කරුණු යොමුකළේ පහතාකාරයෙනි:

(Henry Rosariyo Fernando - Thank you for your request) That is a really good approach. I really appreciate it.

My solution is based on two approaches. First, redistribute. Second, scale down.

1) What I mean by redistribute is currently, fish-cutting, cleaning, salting, and drying are all happening in the same place, which is very unhygenic, environmentally unfriendly and putrid. If we remove the fish-cutting, cleaning and salting out of the premise and move it to a different location with environmental friendly facilities, this would be much cleaner. My suggestion is if they want to use Negombo beach, use it for fish-drying only and on a rack. That will be more hygienic.

2) What I mean by scale down is at the moment, the dry fish making process is larger than the space provided for it. It is out of the capacity allocated on the beach. They've even built storage spaces on the beach. This is too much and too large for a small beach like Negombo beach. Don't allow the businessmen to use every space of the beach. Scale it down. If they want to do it on an industrial level, rent them a suitable place, but not the Negombo City beach.

I know the value of this business but we cannot allow it to destroy our Negombo heritage. I am not against the dry fish industry, but I think that industry must evolve sustainably. I don't mind a small scale dry fish making process to operate on a side of the beach, then that would be nice display for tourists and good for Negombo's fishing history.

Hope you will consider this and that it will help you.

Marcus Priyantha Perera

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

06/01/25

චෙක් රටේ ප්‍රාග් නුවර අවුරුදු 600ක් පැරණි ඔර්ලෝසුව නැරඹීමට ගියෙමි

Prague astronomical clock - මධ්‍යයම යුරෝපයේ පිහිටි චෙක් රටේ, ප්‍රාග් අගනුවර ඇති මෙම ඉපැරැණි ඔර්ලෝසුව ගැන මම මුලින්ම දැනගත්තේ 1980 ගණන්වල මුද්දරයකිනි. මුද්දර එකතු කිරීම එකල මගේ විනෝදාංශයක් විය. රට රට වල විවිධ අරුත් හා තේමා රැගත් මුද්දර එකල අපිට ලෝකය දැකීමට විවිර කළ කුඩා දොරටු බදු විය. දැන් මා සතුව එතරම් මුද්දර ප්‍රමාණයක් නොමැත. බොහොමයක් මුද්දර නැති වී ඇත. දැන් මා සතුව ඇත්තේ එම මුද්දර ගැනත්, ඒවා එකතු කරපු ආකාරය ගැනත් ඇති මතකය පමණි. මුලින් දැක්වු පරිදිම චෙක් රටේ, ප්‍රාග් නුවර පිහිටි මෙම පැරණි ඔර්ලෝසුව ගැන මම මුලින්ම දැනගත් මුද්දරය චෙක් රටත්, ස්ලෝවැක් රටත් එකට එක්ව තිබුන පැරැණි චෙකොස්ලොවේකියානු රාජ්‍යය විසින් නිකුත් කරනු ලැබූවකි.

මා ඒ මුද්දරය හොයාගත්තේ අපේ තාත්තාගේ ලිපි ගොනුවකිනි. ඔහු කලක් චෙකොස්ලොවේකියාවේ ඉගෙනුම ලැබූවෙකි. චෙකොස්ලොවේකියාවේ තවත් මුද්දර ද එකල මා සතුව තිබුණි. ඒවා ද මා සොයාගත්තේ අපේ තත්තාගේ ලිපි ලියකියවිලි වලිනි. මෙම ඔර්ලෝසුව ගැන තිබුන මුද්දරය මගේ මතකයේ රැදීමට තවත් හේතුවක් වූයේ අපේ නිවසේ පැවැති 'වයින්' කරන ලොකු බිත්ති ඔර්ලෝසුවය. එම බිත්ති ඔර්ලෝසුව වරින් වර ගලවා ස්‍විස් කරන අයුරු මම බලා සිට ඇත. එම නිසාම දැති රෝදවලින් කැරකෙන ලොකු ඔර්ලෝසුවක් ගැන දැක්වෙන චෙකොස්ලොවේකියාවේ එම මුද්දරය මේ මතකයේ රැදීමට ඉඩ වැඩිය.

පසු කලෙක ප්‍රාග් පැරණි ඔර්ලෝසුව ගැන විවිධ පින්තූර සහිත ලිපි කියවීමට ලැබුණි. එහෙත් එම ලිපිවල දක්වා තිබු ප්‍රාග් ඔර්ලෝසුව මම කලින් දැක තිබු චෙකොස්ලොවේකියානු මුද්දරයේ තිබු ඔර්ලෝසුවට වඩා තරමක් වෙනස් විය. එයට හේතුව ආගම සහ දේශපාලනය අතර තිබූ ගැටුම විය හැක. චෙකොස්ලොවේකියාව ඒම මුද්දරය නිකුත් කරද්දී එය කොමියුනිස්ට් පාලනයක් පැවැති රටකි. එහි කොමියුනිස්ට් ක්‍රමය 1969 සිදුවූ වෙනස්කම් වලින් පසුව තරමක් වෙනස්වී තිබුණ ද, රාජ්‍යයේ මර්දනකාරී, අධිපතිවාදී බලපෑම, කිසිසේත්ම පහව ගොස් නොතිබුණි. ප්‍රාග් ඔර්ලෝසුව ගැන මුද්දරය නිකුත්වෙද්දී පැවැති තත්වය ද එසේය. එම ඔර්ලෝසුවේ ඇති ආගමික සංකේත ඉවත් කර අදාල මුද්දරය නිකුත් කිරීමට එවකට පැවැති චෙකොස්ලොවේකියාවේ කොමියුනිස්ට් රජය ක්‍රියා කර තිබුණි.

ප්‍රාග් නුවර පැරණි ඔර්ලෝසුව කොටස් තුනකින් සමන්විතය.

මැද ඇති ඔර්ලෝසුව තප්පරයෙන් තප්පරය, විනාඩියෙන් විනාඩිය, පැයෙන් පැය දක්වයි.

එම කාල වේලාව අනුව, මැද ඔර්ලෝසුවට පහලින් පිහිටි ඔර්ලෝසුවක් වැනි රවුමේ මාසය සහ දිනය ද නිරූපනය වෙයි. ඒ අනුව සඳ සහ පෘතුවියේ පිහිටිම දක්වයි. ඍතු වෙනස්වීම සහ පූර්ණ චන්ද්‍රයා (පෝය දාට පායන සඳ) දැකිය හැකි දින ගැන ද ඒ ඔස්සේ ගණනය කර දැනගත හැකි බව එම ඔර්ලෝසුව ගැන හැදෑරූවන්ගේ මතයයි. එම කොටසේ ද ක්‍රිස්තියානි ආගමේ සාන්තුවරු, ක්‍රිස්තියානි ආගමික සංකේත නිරූපනය වේ.

මැද පිහිටි එම ඔර්ලෝසුවට ඉහලින් එනම් එම ඔර්ලෝසුවේ ඉහලින්ම කවුළු දෙකක් පවතී. සෑම පැයකට වරක්ම ඔර්ලෝසුවේ වෙලාව නාදවන විට එම කවුළු දෙක ඇරී රවුමට හැරි හැරී යන ප්‍රතිමා රාශියක් නිරූපනය වේ. ඔවුන් ක්‍රිස්තියානි ආගමේ සාන්තුවරු සහ අපෝස්තුළුවරු නිරූපනය කරති. එම කවුළු දෙක මැද පිහිටි කුකුළා ද සෑම පැයකම වරින් වර හඩලයි.

පැරණි කොමියුනිස්ට් චෙකොස්ලොවේකියාව නිකුත් කල මුද්දරයේ එකී ආගමික සංකේත ඇතුලත් කොටස් ඇතුල් කර තිබුනේ නැති බව පස්සේ කාලේක දැක්ක පින්තුරවලින් මෙන්ම සැබවින්ම දැක ගැනීමෙන් ද පසක් කර ගත්තේමි.

මෙම ඔර්ලෝසුව ඉදිකර ඇත්තේ 1410 දී. Mikuláš නම් ඔර්ලෝසු නිර්මාපකයෙක් විසිනි. ඔහු ප්‍රාග් නුවර චාල්ස් විශ්වවිද්‍යාලයේ (Charles University of Prague/University of Prague) ඉගැන්වීම් කටයුතු වල ද නිරවූවෙකි. එම කාලයේදී , එනම් ක්‍රි. ව. 1400 ගණන්වලින් පසු කාලය තුල, පෘතුවියේ වෙලාව දැක්විය හැකි ඔර්ලෝසුවක් නිර්මාණය කිරීමට යුරෝපයේ ඔර්ලෝසු නිර්මාණකරුවන් විශාල තරගයක නිරතවී සිටියහ. ඩෙන්මාර්කයේ කෝපන්හේගන් (Copenhagen) නගර ශාලාව තුල ද එම අරමුණ මුල්කරගෙන නිපදවූ පැරණි ඔර්ලෝසුවක් දැකිය හැක, මම ඒ ගැන පසුව ලියමි.

ඩෙන්මාර්කයේ කෝපන්හේගන් (Copenhagen) නගරයේ මෙන්ම චෙක් රටේ ප්‍රාග් නුවර පිහිටි මෙම පැරණි ඔර්ලෝසුව ද පිහිටා ඇත්තේ පරණි නගර ශාලාවේය. එහෙත් ප්‍රාග් නුවර නම් එය මහජනයාට පැය 24ම වෙලාව බලාගත හැකි සේ පැරණි නගර ශාලාවේ බිත්තියක, එලියට පෙනෙන සේ, නිර්මාණය කර ඇත.

අවුරුදු 600යකට වැඩි කාලයක් අව්, වැසි, හිම, කුණාටු, කැරලි, කෝලහාල, යුද්ධ වලට මැදිවෙමින්, බිදවැටෙමින්, නැවත ගොඩනගමින්, නැවතිමින්, නැවත අලුත් වැඩියා කරමින්, කෑලි හැලෙමින්, නැවත ප්‍රතිසංස්කරණය කරමින්, අදත් මේ ඔර්ලෝසුව විරාජමානව වැජඹිම මොන තරම් නම් ආශ්වාදයක් ද? එයත් හරියට හරි ප්‍රාග් නගරය වැනිමය!!

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

(මුල් සටහන ලියන ලද්දේ)

06/01/24

(මම සදහන් කල මුද්දරය අන්තර්ජලයෙන් හොයාගත්තා එය ද පහලින් ඇති)