නිමල් මෙන්ඩිස්ට ශ්රී ලංකාවේ සංගීත ක්ෂේත්රය තුල හිමි තැන කුමක්ද ? මම මේ ප්රශ්නය මුලින්ම බෙදා ගත්තේ මගේ Facebook මිතුරන් සමග 2012 නොවැම්බර් 21 දිනය.
ඔහු සහ ඔහුගේ නිර්මාණ ගැන හැදින්වීමක් කරමින් මා ඇසු ප්රශ්නය මේ ආකාරයක විය; 'නිමල් මෙන්ඩිස් ශ්රී ලාංකීය සංගීතයේ සුවිශේෂ නිර්මාණකරුවෙක්. සිංහලෙන් මෙන්ම ඉංග්රීසියෙන්ද ගීත ගායනාකල, ගීත රචනාකල, සංගීතය නිර්මානයකල සංගීත ශිල්පියෙක්. එංගලන්තයේ Top of the Pop සංගීත වැඩසටහනට ආරාධනා ලැබු ශ්රී ලංකාවේ එකම සංගීත ශිල්පියාය. ඔහුගේ 'Open Every Door', 'Butterfly In The Rain', 'Light Floods In', 'Kiss Kiss Kiss', 'Feel like a Clown', වගේ ඉංග්රීසි ගීත අදටත් පැරණි Pop Music වැඩසටහන්වල වැයෙන ජනප්රිය ගීතය. BBC වර්ගීකරණයට අනුව ඔහු මෑතක් වනතුරුම දකුණු ආසියානු කලාපයෙන් බිහිවූ එකම Rock, Pop සහ Piano Rock තරුවයි. අපි කවුරුත් දන්නා 'මාස්ටර් සර්', 'ගග ඇද්දර', 'රන් ටිකිරි සිනහා', 'ගැහැණු ළමයිනේ', 'වියෝ ගී ගැයෙනා', 'උපුල් නුවන් විදහා', 'නිම් හිම් සෙව්වා මා සසරේ', වගේ ගීත ගණනාවක්ම ඔහු විසින් නිර්මාණය කල ඒවායි. අපේ රටේ කේමදාසට කලින් සිටි, කේමදාසටත් ඒහා ඉසව්වකට ගමන්කල, මහා සංගීත ශිල්පියා ඔහුයි. ඒත් කේමදාස තරම්වත් අපේ රටේ මිනිස්සු මොහුව නොදන්නේ ඇයි ? අපේ රටේ සංගීතය තුල ඔහුට හිමිතැන කුමක්ද ?'
ඉන් පසුව ඔහු විසින් කරන ලද සමහර නිර්මාණයන් මම මගේ Facebook පිටුවේ 'Nimal Mendis-the lost trail of the Sri Lankan music' නමින් පළකරමින් ඉහත ප්රශ්නය ගැන මගේ මිතුරන්ගේ අදහස් කුමක්දැයි දැන ගැනීමට උත්සහ කලෙමි. ඒ අනුව 2012/09/21 දින නිමල් මෙන්ඩිස් විසින් රචිත, ඔහු සංගීතය නිර්මාණය කල, ඔහු සහ සැන්ඩ්රා එඩ්මා (Sandra Edema) ගැයූ 1960 දශකයේදී බ්රිතාන්ය, ඇමෙරිකානු සහ යුරෝපා පොප් චාර්ට් වල ඉහලින් වැජබුන 'Oh My Lover' ගීතය පලකලෙමි. එම ගීතය ගැන මගේ බොහෝ මිතුරන් කිසිවක් දැන නොසිටියේය. අනතුරුව, නිමල් මෙන්ඩිස් විසින් ඉංග්රීසියෙන් නිර්මාණය කල, ඔහු සහ සැන්ඩ්රා එඩ්මා විසින් ඉංග්රීසියෙන් (https://www.youtube.com/watch?v=QbAznJ88ofY) ගැයූ 'මාස්ටර් සර්' ඉංග්රීසි ගීතය 2012/09/21 දිනද. පසුව කරුනාරත්න අබේසේකර සිංහලට පරිවර්තනය කල, මීගමුවේ නෙවිල් ප්රනාන්දු විසින් 'කළු දිය දහර' චිත්රපටිය සදහා සිංහලෙන් ගායනා කරනු ලැබූ 'මාස්ටර් සර්' සිංහල ගීතය (https://www.youtube.com/watch?v=11UE87i92Fk) සහ 1976 නෙවිල් ප්රනාන්දුගේ අකල් මරණයෙන් පසු 1983 රූපවාහිනී ප්රසංගීක වැඩසටහනක දී 'මාස්ටර් සර්' ගීතය Super Star සංගීත කණ්ඩායමේ වේග රිද්ම සංගීතයට අනුව ගයා එම ගීතය තමන්ගේ ගීතයක් ලෙස සිය භුක්තියට ගත් නීලා වික්රමසිංහගේ 'මාස්ටර් සර්' ගීතය (https://www.youtube.com/watch?v=2j1ftmnSvY8) 22/09/2012 දීනද,
1978 දී 'සීතාදේවි' චිත්රපටිය සදහා ඔගස්ටස් විනයාගරත්නම් විසින් සිංහලට පරිවර්තනය කරනු ලැබ, W. D. අමරදේව විසින් ගැයූ, 'Yesterday, Today & Tomorrow' නමින් නිමල් මෙන්ඩිස් විසින් සිය බිරිදට ලියු, ඔහු විසින්ම සංගීතවත් කල 'නිම් හිම් සේව්වා' (https://www.youtube.com/watch?v=YhCX9iLMqIM) ගීතය 22/09/2012 දිනද, එදිනම සුමිත්රා පීරිස්ගේ 'ගැහැණු ළමයි' (1978) චිත්රපටියේ සංගීත අධ්යක්ෂකවරයා ලෙස නිමල් මෙන්ඩිස් සංගීතය නිර්මාණය කල, නීලා වික්රමසිංහ විසින් ගයන 'වියෝ ගී ගැයෙනා' (https://www.youtube.com/watch?v=tIfcPvaqNsE) ගීතය සහ එම චිත්රපටියේම ඔහු සංගීතය නිර්මාණය කල, වික්ටර් රත්නායක ගයනා කරන 'ගැහැණු ළමයිනේ' (https://www.youtube.com/watch?v=YXKiG3ZbDC4) ගීතයද, ඔහුට සංගීත අධ්යක්ෂකවරයා ලෙස ප්රථම (OCIC) සම්මානය හිමිවූ ලෙස්ටර් ජෙම්ස් පීරිස්ගේ 'අහසින්පොලවට' (1978) චිත්රපටියේ මිල්ටන් මල්ලවආරච්චි ගයන 'උපුල් නුවන් විදහා' (https://www.youtube.com/watch?v=Zk7tFPCtAa4) ගීතය 23/09/12 දින ද,
1978 දී 'සීතාදේවි' චිත්රපටිය සදහා ඔගස්ටස් විනයාගරත්නම් විසින් සිංහලට පරිවර්තනය කරනු ලැබ, W. D. අමරදේව විසින් ගැයූ, 'Yesterday, Today & Tomorrow' නමින් නිමල් මෙන්ඩිස් විසින් සිය බිරිදට ලියු, ඔහු විසින්ම සංගීතවත් කල 'නිම් හිම් සේව්වා' (https://www.youtube.com/watch?v=YhCX9iLMqIM) ගීතය 22/09/2012 දිනද, එදිනම සුමිත්රා පීරිස්ගේ 'ගැහැණු ළමයි' (1978) චිත්රපටියේ සංගීත අධ්යක්ෂකවරයා ලෙස නිමල් මෙන්ඩිස් සංගීතය නිර්මාණය කල, නීලා වික්රමසිංහ විසින් ගයන 'වියෝ ගී ගැයෙනා' (https://www.youtube.com/watch?v=tIfcPvaqNsE) ගීතය සහ එම චිත්රපටියේම ඔහු සංගීතය නිර්මාණය කල, වික්ටර් රත්නායක ගයනා කරන 'ගැහැණු ළමයිනේ' (https://www.youtube.com/watch?v=YXKiG3ZbDC4) ගීතයද, ඔහුට සංගීත අධ්යක්ෂකවරයා ලෙස ප්රථම (OCIC) සම්මානය හිමිවූ ලෙස්ටර් ජෙම්ස් පීරිස්ගේ 'අහසින්පොලවට' (1978) චිත්රපටියේ මිල්ටන් මල්ලවආරච්චි ගයන 'උපුල් නුවන් විදහා' (https://www.youtube.com/watch?v=Zk7tFPCtAa4) ගීතය 23/09/12 දින ද,
චිත්රපටි සංගීත නිර්මාණය වෙනුවෙන් OCIC, ජනාධිපති සහ සරසවි සම්මාන තුනම නිමල් මෙන්ඩිස්ට දිනා දුන් සුමිත්රා පීරිස්ගේ 'ගඟ අද්දර' (1980) චිත්රපටියේ නිරාශා පෙරේරා නම් බම්බලපිටිය ශුද්ධ වු පවුලේ බාලිකා කන්යාරාමයේ 13 හැවිරිදි සිසුවියක් සහ වික්ටර් සිල්වා නැමැති ගණකාදීකරුවෙක් විසින් ගැයූ 'රන් ටිකිරි සිනා' ගීතය (https://www.youtube.com/watch?v=sgHpA27jTC8) සහ ඔගස්ටස් විනයාගරත්නම් විසින් සිංහලට පරිවර්තනය කරනු ලැබු නිමල් මෙන්ඩිස් විසින් 'By the Banks of the River' නමින් ඉංග්රීසියෙන් රචනා කරනු ලැබ ඔහු විසින්ම සංගීතය නිර්මාණය කල, විජය කුමාරතුංග නම් වු මනස්කාන්ත නළුවාගේ ළයාන්විත කටහඩ අපවෙත රැගෙන ආවාවූ 'ගග අද්දර' (https://www.youtube.com/watch?v=5Q4oAMesAB8) ගීතය 24/09/12 දී පල කරන ලදී.
ආරම්භයේදී නිමල් මෙන්ඩිස් ගැන එතරම් හෝ කිසිසේත්ම දැන නොසිටි මගේ මිතුරෝ 'Nimal Mendis-the lost trail of the Sri Lankan music' නමින් දිගින් දිගටම පළකල ගීත ඔස්සේ ඔහුව හදුනාගත් අතර ඔවුන්ගේ සීමිත අදහස් සහ ප්රතිචාර ඔස්සේ නිමල් මෙන්ඩිස්ව රටේ මිනිස්සු නොදන්නේ ඇයි ? අපේ රටේ සංගීතය තුල ඔහුට හිමිතැන කුමක්ද ?' යන මගේ ප්රශ්නයට පිළිතුරක් ගොඩනගා ගැනිණි. එය 'Nimal Mendis-the lost trail of the Sri Lankan music, 12 - Conclusion' නමින් 27/12/2012 පලකරන ලදී.
එම නිගමනය මේ ආකාර විය; 'මගේ ප්රශ්නය වුන, අපේ රටේ මිනිස්සු, කේමදාසට කලින් සිටි, කේමදාසටත් ඒහා ඉසව්වකට ගමන්කල, නිමල් මෙන්ඩිස් වැනි සුවිශේෂ සංගීත නිර්මාණකරුවෙක් නොදන්නේ ඇයි
යන්නට මට උත්තර කිහිපයක් ලැබුනි. එම උත්තර කිහිපයෙන්ම කියවුනේ 1. ඔහු ලංකාවේ වැඩිය හැටියේ නෑ 2. ඔහු වැඩිය ඉස්මතුවී පෙනීමට උත්සහ කලේ නෑ. මේ උත්තර දෙකේම යම් ඇත්තක් තිබේ. එහෙත් ලංකාවේ වැඩිය හැටියේ නැති ගාමිණී වියන්ගොඩ වැනි වියෝතුන්ව අපේ රටේ මිනිස්සු හොදට දන්නවා නේද යැයි සිතුවිට පලමුවෙනි උත්තරේ වැරදියි යැයි මම සටහන් කලෙමි. ඒ නිසාම දෙවන උත්තරේ දෙස වැඩි අවදානයක් යොමු කල විට සොයාගැනීමට පුළුවන්වු තොරතුරු ටික පහතින් දැක්වූවෙමි.
යන්නට මට උත්තර කිහිපයක් ලැබුනි. එම උත්තර කිහිපයෙන්ම කියවුනේ 1. ඔහු ලංකාවේ වැඩිය හැටියේ නෑ 2. ඔහු වැඩිය ඉස්මතුවී පෙනීමට උත්සහ කලේ නෑ. මේ උත්තර දෙකේම යම් ඇත්තක් තිබේ. එහෙත් ලංකාවේ වැඩිය හැටියේ නැති ගාමිණී වියන්ගොඩ වැනි වියෝතුන්ව අපේ රටේ මිනිස්සු හොදට දන්නවා නේද යැයි සිතුවිට පලමුවෙනි උත්තරේ වැරදියි යැයි මම සටහන් කලෙමි. ඒ නිසාම දෙවන උත්තරේ දෙස වැඩි අවදානයක් යොමු කල විට සොයාගැනීමට පුළුවන්වු තොරතුරු ටික පහතින් දැක්වූවෙමි.
A. නිමල් මෙන්ඩිස් ශ්රී ලංකාවේ හෝ එංගලන්තයේ ජාතිකරාජ්ය (Nation-State) නම් කොටුපවුරේ සිරවූ පුද්ගලයෙක් නොවේ. ඔහු එංගලන්තයේ Pop සංගීත වැඩසටහන්වල කෙතරම් මතුවී පෙනුනත්, ඔහු එහි සුදුවර්ගවාදීන්ගේ අමානුෂික ප්රහාරයට ලක්වු වහාම එංගලන්තය අතහැර ශ්රී ලංකාවට පැමිණ Norton Brigde ප්රදේශයේ වතු වගාවට යොමුවිය. Master Sir ගීතය ඔහු ලියන්නේ එම වතුවල සිංහල සහ දෙමල මිනිස්සුන්ගේ එදිනෙදා ජීවිතයේ ගැටළු ඇසුරිනි. 1983 ලංකාවේ ජාතිවාදී ගැටුම් ඇතිවු වහාම ඔහු ලංකාවේ කෙතරම් පිලිගැනුණු, සම්මානලැබූ සංගීත ශිල්පියෙක් වුවත් ලංකාව අතහැර ආයෙත් එංගලන්තයට යන අතර. ඔහු සිය පුද්ගල නිදහස ජාතික රාජ්යයේ දේශසීමා තුල සිරකර ගන්නේ නැත.
B. ඔහු ජාතික රාජ්ය නම් කොටුපවුරේ සිරවූ පුද්ගලයෙක් නොවූ නිසාම එහි පාලන රෙජීමයන් (regime) සමග ධන හෝ ඍන දේශපාලන භාවිතාවන්ට යන්නේ නැත. මෙය අපි දන්න කේමදාස, අමරදේව, ප්රේමකිර්තී, කපුගේ ආදීන්ට වඩා වෙනස් ප්රවනතාවකි.
C. ඔහු ශ්රී ලංකාවේ සිංහල-බෞද්ධ ජාතික අනන්යතාවයවත්, එංගලන්තයේ බටහිර-ක්රිස්තියානි අනන්යතාවය වත් නියෝජනය කරන්නෙක් නොවේ. ඔහු ඔහුමයි - නිමල් මෙන්ඩිස් මය. බටහිර ක්රිස්තියානි අනන්න්යතාවය තුලත්, සිංහල-බෞද්ධ ජාතික අනන්යතාවය තුලත් නිමල් මෙන්ඩිස්ට කිසිම තැනක් හිමිවන්නේ නැත.
D. අනෙක් අතට ඔහු ශ්රී ලංකාවේවත්, එංගලන්තයෙවත් සංගීතය ඔහුගේ ජීවිකාව කරගන්නේ නැත. ඔහු සිය ජීවිකාව සංගීතයට බාහිරින් පවත්වාගෙන යයි. ඒනිසා ඔහුට මාධ්යන් තුල විවිධ සරබ සංදර්ශන පවත්වන්ඩ උවමනා කරන්නනේ නැත. හිගන්නාගේ පාත්රයට හෙනහුරා පාත්වෙනවා සේ ලංකාවේ අමාරුවෙන් වැඩ ටික කරගෙන එන්න අනිත් කලාකරුවන්ගේ වැඩටික අල්ලාගන්න ඔහුට වුවමනාවක් තිබුනේ නැත. මේ නිසාම ඔහු වැඩිය ඉස්මතුවී පෙනීමට උත්සහකලේ නැහැ යන කාරණයට යම් වටිනාකමක් තිබේ. එහෙත් අපේ රටේ සංගීතය තුල ඔහුට හිමිතැන කුමක්ද යන්න අපේ රටේ මිනිස්සු තීරණය කිරීමට අවශ්ය දෙයක්ය. නිර්මාණකරුවා නොහදුනන, නිර්මාණ පමණක් රසවිදින ජාතියක මිනිස්සු පිරිසක් වෙනවාද කියා අපි තීරණය කල යුත්තකි' යනුවෙන් දැක්වීය.
දැන්, නිමල් මෙන්ඩිස් (16/04/2015) මිය ගොස් ඇත. මම ඉහත නිගමනය ගොඩනගා ගත් 2012 නොවැම්බර් වලට වඩා නිමල් මෙන්ඩිස් ගේ ජීවිතයේ අවසාන වසර 03 තුල විශාල අවදානයක්, පිළිගැනීමක් සිංහල රසිකයන් අතර ඔහුට ලැබුණි. ඔහුගේ නිර්මාණ ගැන විවිධ ලිපි නිතර පළවුණි. රූපවාහිනී වැඩසටහන් කිහිපයක් ද ඒ අතර වේ.
මා දන්නා තරමට, BBC සිංහල සේවයේ (සංදේශයේ) සේවය කරන කාළේවත් ලන්ඩනයේ පදිංචිව සිටි නිමල් මෙන්ඩිස් ගැන වැඩසටහනක් නොකළ නන්දන වීරරත්න ගිය වසරේ (2014) හිරු TV සමග (http://col3negs.info/watch.php?id=54102) නිමල් මෙන්ඩිස්ගේ ජීවන චරිතය ගැන වාර්තා චිත්රපටියක් නිපදවා ඇත. එමගින් නිමල් මෙන්ඩිස් ගේ ජීවිතය පිලිබදව සිංහල රසිකයන් නොදත් බොහෝ තොරතුරු දැන ගැනිමට ඔවුන්ට හැකිවිය. නන්දන වීරරත්නගේ පෞද්ගලික රුචි-අරුචිකම් මත රචනා කර ඉදිරිපත් කල එම වැඩසටහන තුල නිමල් මෙන්ඩිස් සිංහල ජනගී, ජනකවි වලින් අභාෂය ලැබූවෙක් බවත්, W. D. අමරදේව ලවා 'නිම් හිම් සෙව්වා මා සසරේ' ගීතයේ උත්තර භාරතීය 'කල්යාන රාගය' එන බවත්, 'මාස්ටර් සර්' ගීතය සිය භුක්තියට ගැනීමට වෙර දරන නීලා වික්රමසිංහගේ උත්සාහය සවිබල ගැන්වීමටත්, අසාර්ථක සහ ව්යජ උත්සාහයක නිරතවීම තුල එම වැඩසටහන ගැන මට ඇත්තේ නොසතුටකි. නිමල් මෙන්ඩිස් එංගලන්තයේ ප්රථමයෙන් පඩිගතකල ඔහුගේ The Kandyans සංගීත කණ්ඩායම සමග Mary Marshall ගායන කල Kisses in the Dark' (මෙහි මුලින්ම එන ඡයරූපයේ නිමල් මෙන්ඩිස්ගේ කැන්ඩියන් සංගීත කණ්ඩායම සමග මේරි මාෂල් පෙනී සිටී, තවද පළමු වීඩියෝවෙන් එම ගීතය ඇසිය හැක - https://www.youtube.com/watch?v=nNg0JMUclho) ගීතයේ නුවර කෝච්චියේ ශබ්ද දනවන බවත්, Nimal Mendis, Harry Vallins & Phyllis Logan ගායනා කල Fisherman's Song (දෙවන වීඩියෝවෙන් එම ගීතය ඇසිය හැක - https://www.youtube.com/watch?v=9QpdxQoxeIQ) හි ලංකාවේ ධිවරයන්ගේ නාද රටා මතුවෙන බවත් මම දනිමි. එහෙත් නිමල් මෙන්ඩිස් සිංහල ජනගී සහ ජනකවි වල අභාෂය ලබා නිර්මාණය කල ගීත ඇති බව මම නොදනිමි. එසේ ඇත්නම් ඉදිරිපත්කර නිමල් මෙන්ඩිස් සිංහල ජනගී සහ ජනකවි වලින් අභාෂය ලැබූවෙක් බව ඔප්පු කිරීමට හැකි නම් 'සෑම-සියළු දෙයමටම ඇත්තේ සිංහළ මූලයක්ය' යන්න විශ්වාස කරන කණඩායම්වල උවමනාවන් ඉෂ්ට කිරීමට නන්දන වීරරත්න සහ හිරු TV (2014) නිමල් මෙන්ඩිස් ගැන කල 'උත්තරීතර' වැඩසටහනට හැකිය.
නිමල් මෙන්ඩිස්ටත් ඔහුගේ නිර්මාණ වලටත් වඩා සාධාරණයක් කල රූපවාහිනී වැඩසටහන ලෙස මට පිළිගත හැක්කේ 2014 අගෝස්තුවේ කර ඇති 'ගුණ රුව සුවද' වැඩසටහනය (https://www.youtube.com/watch?list=PLvvqN8BJEMck5cgHPFmeRD8KfyBsS8GmB&v=64sWLm0hjHo ). එහිදී නිමල් මෙන්ඩිස්ට සිය අදහස් සංස්කරනයකින් හෝ බධාවකින් තොරව ප්රකාශ කිරීමට අවස්ථාවක් සැලසේ. සිය හිතේ තදකරගෙන සිටි විශාල බරකින් නිදහස් වීමට දෝ මෙන්, මීගමුවේ නෙවිල් ප්රනාන්දු මාස්ටර් සර් මුලින්ම ගායනා කලායින් පසුව නැවත භාතිය-සන්තුෂ් මාස්ටර් සර් ගැයූ අයුරැ අසා තමාට ඇඩුණු බව නිමල් මෙන්ඩිස් කරුණු දක්වන අයුරැ දුටුවෙමි.
මම ද නිමල් මෙන්ඩිස් ගයන සමහර ගීත ලංකාවේ දී අසා ඇතිමුත් ඔහුට රටින් පිටත තුබූ ස්ථානය කවරාකාර දැයි දැනගත්තේ එවකට දකුණු ලන්ඩනයේ 'මිචම්' ප්රදේශයේ පදිංචිව සිටි මාගේ නෑ කෙනෙකු වූ කිත්සිරි ප්රනාන්දු මහතා මුණගැසීමට ගිය 2001 දෙසැම්බරයේ දිනකය. 1950 දශකයේ අග භාගයේ කොලුගැටයෙක් ලෙස එංගලන්තයට පැමිණි කිත්සිරි ප්රනාන්දු මහතාට අනුව නම් 1960- 70 දශකවල නිමල් මෙන්ඩිස් යනු 'ලංකවේ තේ' මෙන් නම කියවෙන 'සන්නාම නාමයකි ('brand name/ බ්රෑන්ඩ් නේම්'). ඔහුගේ නාමය ඒ තරමටම ශ්රී ලංකවේ (එවකට සිලෝන්) නමත් සමග බැදී තිබී ඇත.
ඒ Harry Vallins සමග කල ඔහුගේ නිර්මාණ බටහිර 'Folk Music' ලේබලය යටතේ Decca Records ආයතනය විසින් නිකුත්කර තිබු නිසා ද විය හැක්කකි. Decca විස්තර වලට අනුව එන නිමල් මෙන්ඩිස් ගැන ජීව දත්ත එකතුව පහතින් දැක්වේ.
නිමල් මෙන්ඩිස් පැහැදිලිවම Rock, Pop, Piano Rock, Folk, Jazz, Soft Reggae වැනි සංගීත මාදිලි කිහිපයකින්ම සංගීත නිර්මාණය කර තිබු සංගීත ශිල්පියෙකි. එහෙත් ඔහුගේ බොහොමයක් සංගීත නිර්මාණවල පදනම ක්රිස්තියානි පල්ලිවල ගැයෙන Western Harmonies අනුව සකස්වනවා මිස සිංහල ජනගී සහ ජනකවි වලින් ලැබූ අභාෂයකින් සකස් නොවේ. එමෙන්ම, ඔහුද කේමදාස මෙන් කනට ඇසී, සිතේ උපන් ස්වර සංකලනයන් ඔස්සේ සංගීත නිර්මාණයන් කිරීමට උපන් හපන්කම් දැක්වූවෙකි. එහෙත් කේමදාස බටහිර විවිධ සංගීත ඛණ්ඩ එකතුකර (assemble) දේශීය වශයෙන් චමත්කාර ජනක සංගීත නිර්මාණ කරන විට නිමල් මෙන්ඩිස් රසවිදි, හැදී-වැඩුන බටහිර සංගීතය සහ එහි සමාජ ජීවන සම්ප්රදායන් ඔස්සේ සුජාත සංගීත නිර්මාණ යන් බිහිකර අන්තර්ජාතික මට්ටමින් ඇගයීමට ලක්වුවෙකි. ඔහුගේ ගීත පමණක් නොව, ඔහු 1980 දී Air Lanka ගුවන් සේවය වෙනුවෙන් කල 'A Taste of Paradise' සහ ලංකා සංචාරක මණ්ඩලය වෙනුවෙන් කල 'Pilgrim Places of Sri Lanka' නිර්මාණත්, ශ්රී ලංකවේ යුද්ධය සහ වර්ගවාදී ගැටුම් අලලා කල 'War is in my Country', 'Shattered Pearl', 'Right to Life' නිර්මාණත්, සුනාමි ව්යාසනය වෙනුවෙන් කල 'Tsunami Song' සහ ස්වේච්ඡතාව (Autism) ගැන දැනුවත් කිරීමට කල 'Open Every Door' නිර්මාණත් ගැන බ්රිතාන්ය පාර්ලිමේන්තුවෙන් පවා ඔහුට පැසසුම් හිමිකර දීමට සමත්විය.
මාගේ අවබෝධයට අනුව නම් නිමල් මෙන්ඩිස් සිංහලෙන් නිර්මාණය කල බොහොමයක් සංගීත නිර්මාණ 3/4 සහ 4/4 Time Signature සහ ස්වර ප්රස්ථාර ඔස්සේ ගැයෙන අතර, සිංහල රසිකයන් අතර ජනප්රිය වූ ඔහුගේ බොහොමයක් නිර්මාණ 3/4 Time Signature ඔස්සේ ගැයෙන Waltz Music ඝනයේ බටහිර යුග නැටුමට සරුලන ගීතය. මේ සම්බන්දයෙන් පැහැදිලි ඉගියක් ලෙස්ටර් ජෙම්ස් පිරිස්ගේ අහසින්පොලවට (1978) චිත්රපටියේ මිල්ටන් මල්ලවආරච්චි ගයන 'උපුල් නුවන් විදහා' ගීතයේ රූප රාමු දෙස බැලීමෙන්ම සපයාගත හැක (https://www.youtube.com/watch?v=oZ5LcMSpsPo&feature=youtu.be&t=340). අනෙක් අතට. Classical Ballad Music ද නිමල් මෙන්ඩිස් නිර්මාණය කල සිංහල ගීතවල නොඅඩුව දැකිය හැක. 'ගග අද්දර' ගීතය මීට හොදම උදාහරණය.
මේ අනුව නිදහසින් පසු ශ්රී ලංකාවට ගැලපෙන සංගීතයක් නිර්මාණය කර ගැනීමට උත්තර භාරතයේ හෝ දකුණු ඉන්දියාවේ හෝ බටහිර 6/8 සංගීතයෙන් හෝ පිටත මාවතක් විවර කලේ නම් ඒ ඉහත සදහන් කල නිමල් මෙන්ඩිස්ගේ Waltz Music සහ Classical Ballad සංගීත යයි. සිංහල සංගීතයට ලගාවිය හැකි ඉහලම සම්භව්ය තත්වයට ලගා විය හැක්කේ නිමල් මෙන්ඩිස් පෙන්නු ඒ මග ඔස්සේ යැයි මම විශ්වාශ කරමි. නිමල් මෙන්ඩිස්ට ශ්රී ලංකාවේ සංගීත ක්ෂේත්රය තුල හිමි තැන කුමක්ද යන්න මෙයින් තේරුම් ගත හැක.
මාකස් ප්රියන්ත පෙරේරා.
(20/04/2015)
ලංකාව ළෝකයට ගෙනියපු පිරිස බොහෝම අල්පයි. නිමල් මෙන්ඩිස් එයින් එක්කෙනෙක්. එහෙම වැදගත් මිනිස්සු ලංකාවෙ උන්ට වැඩක් නෑ.. වෙන කිසි හේතුවක් නෙමෙයි කුහක කම.. පන්ති වෛරය..
ReplyDeleteහා හා, ඔව් මාතලන් නිමල් මෙන්ඩිස් වගේ මිනිස්සුව ලංකවේ අයට අගේ නැහැ තමයි. මම කැමතියි ඔයාගෙ ඒක ලියලා තියෙන විදිහට. ස්තුතියි !!!
Deletehttp://sinhala.lankanewsweb.net/features/2013-07-01-07-49-32/16654-2015-04-21-22-01-36
ReplyDeleteThank you very much !!!
DeleteI think you have said everything Priyantha, and Nimal certainly deserves it.
ReplyDeleteThanks !!!
Deleteමාර්කටින්ග් යන වචනය ඔබ තුමා වාගෙයි..
ReplyDeleteසමහරවිට 2012 ඉදන් මම ඔහු ගැන ලියූ දේවල් ඔහුගේ ජීවිතයේ අවසාන වසර 3 තුල ඔහුට සිංහල මාධ්යය තුල විශාල අවධානයක් යොමුකරවීමට හේතුවෙන්න ඇති
Deletehttps://www.youtube.com/watch?v=VTaWuHuk2KE
ReplyDeleteඑම ගීතය සහ සුපර්ස් ස්ටාර්ස් සමග ඇය ගයන ගීතය සසදා බලන්න
ReplyDelete