ඇත්තම කිව්වොත් මේ දවස්වල මගේ සිනමා වීරයෙක් කිරුළ පැළදුවා. ඒත් කනගාටුවට කරුණ නම් අද දවස ගෙවෙනකම් මට ඔහු ගැන වචනයක්වත් ලියන්න බැරිවුනා. එච්චරට වැඩ, රැස්වීම්, හමුවීම්, කියවීම්, ලිවීම්, මේ එහි අවසාන එක...

ඊයේ (10/03/24) පැවති 2024 වසරේ ඔස්කාර් සම්මාන උලෙළේදී හොඳම නළුවාට හිමි සම්මානය හිමිකරගත්තේ මේ දවස්වල මගේ සිනමා වීරයෙක්.. ඔහු කිලියන් මර්ෆි (Cillian Murphy). මර්ෆි  (Murphy) කියලා මගේ දරුවන්ගේ ප්‍රකට ගුරුවරියක් ඉන්නවා (Mrs. Murphy) ඇය වගේම ඔහුත් (Cillian Murphy)  අයර්ලන්ත ජාතිකයෙක්. කිලියන් මර්ෆි (Cillian Murphy) වඩා ප්‍රසිද්ධ වූයේ බ්‍රිතාන්‍යයේ නිර්මාණය කර ලෝකය පුරාම ප්‍රචලිතවූ Peaky Blinders (2013–2022) ටෙලිනාට්‍ය මාලාවේ Tommy Shelby ගේ චරිතය නිරූපනය කිරීමෙන්. 

Tommy Shelby ලා කියන්නේ බ්‍රිතාන්‍යයේ Birmingham නගරය කේන්ද්‍ර කරගත් මැරයෝ. ඔවුන්ගේ ආධිපත්‍යය ව්‍යාපාර ක්ෂේත්‍රයේ විතරක් නෙමේ බ්‍රිතාන්‍යය දේශපාලන ක්ෂේත්‍රයටත් පැතිර තිබුණා. වින්සන්ට් චර්චිල් වැනි බ්‍රිතාන්‍යයේ ප්‍රකට අගමැතිවරු පමණක් නෙවෙයි, බ්‍රිතාන්‍යයේ දේශපාලනය පක්ෂත්, සමාජ, දේශපාලන, සුබසාධන ව්‍යාපාර පවා Shelby ලා ගෙන් මුදල්, ආධාර සහ ආරක්ෂාව සපයා ගත් බව බ්‍රිතාන්‍යය සමාජය පිලිගත් කාරණයක්. 

ඒත් Shelby ලා කියන්නේ ලංකාවේ 'තුන්මුල්ලේ පද්මේ' වගේ 'දෙකයි පනහේ' මැර චරිත නිරූපනය කල අය නෙමේ. ඔවුන්ට සංස්කෘතිය, භාෂාව, කලාව, සාහිත්‍යය, දේශපාලනය ගැන හොද කියවීමක් වගේම හොද තක්සේරුවක්, භාවිථාර්තයක් තිබුන අය. ඔවුන්ට සමාජයේ විවිධ තීරු සමග තමන්ගේම වු අනන්‍යතාවයක් තුල කටයුතු කළ හැකිවූ අය.

 මේ චරිතය කිලියන් මර්ෆි (Cillian Murphy) අකුරටම රගපානවා... ඇඩෙන්න රගපානවා...ඒක ගැන සැකයක් නෑ... ඉස්සර වගේ නම් මම ඔහුගේ ලොකු පොස්ටරයක් මගේ කාමරයේ ගහ ගන්නවා.. මගේ කාමරයේ බංග්ලාදේශයෙන් ගෙනාව චේගුවෙරාගේ  පින්තූරේ ඉදන් මැඩෝනාගේ, සමන්තා ෆොක්ස් (Samantha Fox) ගේ ආදී විවිධ අයගේ පින්තූර තිබුනා. ඒ ඒ කාලේ... 

කිලියන් මර්ෆි (Cillian Murphy) ව මට ඉස්සෙල්ලාම හිතට අල්ලලා ගියේ ඔහු රගපෑ 'Red Eye' (2005) චිත්‍රපටයෙන්. ඒ කාලේ Rachel McAdams කියන්නේ  නැගී එන නිළියක්, හරිම ලස්සනයි...( දැන් නම් කොහේ ඉන්නවාද දන්නේ නෑ). ඒ චිත්‍රපටයේ කිලියන් මර්ෆි රගපෑවේ මැරයෙක් ගේ චරිතයක්. හැබැයි, ආදරේ හිතෙන මැරයෙක්... "කමක් නැද්ද?" කියලා අහලා බලය යොදවන මැරයෙක්... Red Eye (2005) චිත්‍රපටයේ ඔහුගේ රගපෑම විශිෂ්ඨම නෑ.. නමුත් impressive, සිත් ඇදගන්නා සුළුයි. 

හැබැයි කිලියන් මර්ෆි (Cillian Murphy) බ්‍රිතාන්‍යයේ විකාශනය වූ Peaky Blinders (2013–2022) ටෙලිනාට්‍යය මාලාවේ Tommy Shelby ගේ චරිතය නිරූපනය කිරීමත් සමග ඔහු වීරයෙක් වෙනවා (he went from being an actor to a superstar). ඔහු ක්‍රිස්ටෝපර් නෝලන් (Christopher Nolan) අධ්‍යක්ෂණය කරපු ඕපන්හයිමර් (Oppenheimer) චිත්‍රපටයේ Robert Oppenheimer ගේ චරිතය නිරූපනය කළා කියන්නෙම ආපහු දෙකක් නෑ හොදම නළුවා (best actor) තමයි..

අවංකවම එකක් කියන්න ඕනේ, ඔය Oppenheimer චිත්‍රපටය බලපු නිසා තමයි මම ඇමරිකාවේ න්‍යාෂ්ටික බෝම්බ වැඩපිළිවෙළ ගැන (the Manhattan Project) ගැන, ඊට පදනම සැකසු ඇල්බට් අයින්ස්ටයින් ඇමැරිකාවේ රූස්ට්වෙල් ජනාධිපතිට ලියපු ලියුම ගැන, ඒ සියල්ල පිටිපස්සේ හිටිය Leo Szilard ලා, Enrico Fermi ලා, දෙවෙනි ලෝක යුද්ධ කාළේ බුරුතුපිටින්, නැව් ගණන්, යුරෝපයේ යුදෙව් ජනයා ඇමරිකාවට ගෙන්වාගත් Lewis Strauss ලා ගැන, වඩ වඩා හොයන්න,  කියවන්න පටන්ගත්තේ..  

එහෙම කියවපු විස්තර එක්ක ගත්තාහම කිහිප වතාවක්ම බලපු Oppenheimer චිත්‍රපටයේ පරමානු බොම්බායේ නිර්මාතෘ Robert Oppenheimer ගැන කියවෙන විස්තර බොහෝ දුරට නිවැරැදියි...

සාමාන්‍යයෙන් Hollywood චිත්‍රපටවල කරුණු ඒගොල්ලන්ට ඕනෑ, ඕනෑ විදිහට වෙනස් කරගන්නවානේ... හැබැයි ක්‍රිස්ටෝපර් නෝලන් (Christopher Nolan) ගේ ඕපන්හයිමර් (Oppenheimer) චිත්‍රපටයේ ඒක අඩුයි. එහෙම නෑ ම නෙමේ... ඒක අඩුයි..

ඒම චිත්‍රපටයේ චරිත නිරූපනය සම්බන්ධයෙන් මට තියෙන ලොකුම විවේචනය  Lewis Strauss ගේ චරිතය කිසියම් අගතගාමී විදිහට කරලා තිබුනා කියන එකයි.  Lewis Strauss යි, Robert Oppenheimer අතර කිසියම් ඝට්ටණයක් තිබුනා තමයි. ඒ Lewis Strauss ලිබරල්වාදියෙකු ලෙස පෙනීයෑමත්, Robert Oppenheimer කොමියුනිස්ට්වාදීයෙකු  පෙනීයෑමත් වීමට පුලුවන්. ඒත් මම කියවපු විවිධ තොරතුරු අතරේ පෙනීගියේ Lewis Strauss කියන්නේ එහෙම කළු චරිතයක් නෙමේ කියන එකයි.  හැබැයි චිත්‍රපටය තුළ  Lewis Strauss ව පෙන්වන්නේ කළු චරිතයක් විදිහටයි. ඒක නිවැරදි නෑ.. හැබැයි චිත්‍රපටයේ Lewis Strauss ගේ චරිතය නිරූපනය කරණ Robert Downey ඒක හරියට රගපානවා.. ඒ නිසාම තමයි ඔහුට මේ චිත්‍රපටයේ හොදම සහය නළුවාට හිමි සම්මානය හිමිවෙන්නේ...එය වැදගත්. 

ඒ කොහොම වුනත් චිත්‍රපටය තුළ Robert Oppenheimer ගේ චරිතය බොහෝ දුරට නිවැරැදිව නිරූපනය කරළා තියෙනවා.. Robert Oppenheimer අර පෙන්වනවා වගේ අතීශය මීටරයක්, බුද්ධිමතෙක්, ග්‍රීක දර්ශණවාදයේ ඉදන්, ඉංදීය භගවත් ගීතාවේ ඉදන්, යුදෙව් (Oppenheimer ත් යුදෙව්වෙක්) තෝරා (Torah) ග්‍රන්ථයේ  ඉදන්, ක්‍රිස්තියානීන්ගේ බයිබලය දක්වාත් හොද කියවීමක් තියෙන තැනැත්තෙක්... ස්ත්‍රී ලෝලියෙක්... කොමියුනිස්ට් හිතවතෙක්.. ස්පාඤ්ඤ විප්ලවයට මුදල් යෙදවූවෙක්... යුදෙව් ජනයාගේ සුභසාධනය  වෙනුවෙන් මැදිහත්වූයෙක්.. තමන්ගේ කාර්‍යභාරය  වෙනුවෙන් කැපවූවෙක්, හිත රිදුනාහම කේම්බ්‍රිජ් විශ්ව විද්‍යාලයේ තමන්ගේ ගුරුවරයාට වුවත් වසදීමට නොපැකිලෙන ගල් හිතක් ඇත්තෙක්...ඒ වගේම තමයි තමන් හිතනදේ කරපු, කාගේවත් කීමක් නොහපු තැනැත්තෙක් - ඒකම තමයි ඔහුගේ බිදවැටීමටත් (downfall) හේතුව. 

 Robert Oppenheimer ගේ අන්න ඒ චරිතයට මගේ මේ දවස්වල සිනමා වීරයෙක් වන කිලියන් මර්ෆි (Cillian Murphy) හරියටම පණපොවළා තියෙනවා. ඒක මම විතරක් නෙමේ ඔස්කාර් (Oscar) සම්මාන උලෙළත් පිළිගෙන... 

ඉතින් සතුටු නැද්ද? 

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා 

11/03/24

ඇහැට - ඇහැක්, දතට - දතක් කියන යුදෙව් ඊශ්‍රායලයට ඉරානය පහරදීම

දැන් අර ඉරානය ඊශ්‍රායලයට ගහපු එක ගැන වැඩි සද්දයක් නෑ නේ... ඊශ්‍රායලයේ ඉන්න අපේ යාළුවෝත් කියන්නේ එහෙම ලොකු හානියක් නෑ කියලා නේ... එහෙම හොදයි.. වැඩි හානියක් නැතිව මේක මෙහෙම සීමා වෙනවා නම් මුළු ලෝකයටම හොදයි..

එහෙම නැතිව "ඉරානය එව්ව ඩ්‍රෝන් (drone) ඔක්කෝම වගේ බිම දැම්මා", "දැක්කාද ඊශ්‍රායලයේ ආරක්ෂක ශක්තිය" වගේ දේවල් කියාගෙන වැඩිය දගලන්න ගියොත් තත්වය නරක අතට යන්න පුලුවන්...

ඉරානය ඔය කළේ අර සිරියාවේ එයාලගේ තනාධිපති කාර්‍යලයකට පහරදීලා ඉරාන හමුදා ජෙනරාල්වරයෙක් වූ Mohammad Reza Zahedi මරා දැමීමේ එකට එක කිරීමක් විදිහට නේ.. Mohammad Reza Zahedi කියන්නේ 2020 දී ඇමැරිකානු ඩ්‍රෝන් ප්‍රහාරයකින් ඉරාකයේදී මරා දැමූ Major General Qassem Soleimani පසුව මරා දැමු ඉරාන හමුදාවේ ඉහලම ප්‍රධානියෙක්...

Major General Qassem Soleimani මරා දැමීමත් එක්ක, ඉරානය, එයාලට සහය දක්වන එක් එක් කණ්ඩායම් යොදාගෙන, ලෝකය පුරාම ඇමැරිකානු හමුදා කණ්ඩායම් වලට ප්‍රහාර 170 දියත් කරලා තියෙනවා. ඒවායින් බරපතළ හානි වුනත් ඇමැරිකාව කළේ පහර කාගෙන වෙලාව එනකම් ඉන්නවා මිසක් ඉරානය එක්ක කෙළින්ම හැප්පෙන්න ගිය එක නෙමේ. ඊශ්‍රායලයටත් දැන් කරන්න වෙළා තියෙන්නේ ඒක - it is better to take a slap than lose your neck.

හේතුව: ඉරානය කියන්නේ ලේසි පහසු නෑ.. යුද්ධයකට ගියොත් එක දැවැන්තම යුද්ධයක් වෙනවා වගේම ඛණිජ තෙල් මුල් කරගත් දැන් පවතින සමස්ථ වෙළද පොළ ආර්ථිකයම බිද වැටෙනවා. ඒ වගේම Shia මුස්ලිම් ඉරානය බහුතරයක් Sunni මුස්ලිම් වන මුස්ලිම් ලෝකයේ හුදකලා රටක් වුනාට 'තනි අලියෙක්'. ඇත්තටම දැන් ලෝක බල තුලනය ගත්තහම එහෙම "තනි අලි' කිහිපයක්ම බලවත්ව ඉන්නවා. රුසියාව, චීනය, උතුරු කොරියාව ඒ වගේ 'තනි අලි'. ඉරානයත් ඇතුලත්ව, ඒ අය එක පෙළකට එකතු වුනොත් ලෝක බලතුනයේ දැවැන්ත වෙනසක් වෙනවා වගේම, ආපහු අර දෙවන ලෝක යුද්ධ කලේ අක්ශි පාර්ශ්වය යි, මිත්‍ර පාර්ශ්වය යි (Allies and the Axis) වගේ සතුරු - මිතුරු බල පොරයක් නිර්මාණය වෙලා දැවැන්ත න්‍යෂ්ටික අනතුරු දායක තත්වයක් නිර්මාණය වෙනවා.

කොහොමත් ඊශ්‍රායලයට එවපු ඩ්‍රෝන් (drone) ප්‍රහාරය සාර්ථක වුනේ නෑ කියලා ඉරානයේ යුද්ධ ශක්තිය අවතක්සේරු කරන්නත් බෑ, ඊශ්‍රායලයේ යුද්ධ ශක්තිය මහ ඉහලින් තියන්නත් බෑ.. ඔය අච්චර ඔත්තු සේවයක් තියෙනවා කියන ඊශ්‍රායලයට පසුගිය ඔක්තෝබරයේ හමාස් ත්‍රස්තවාදීන්ගේ ප්‍රහාරයක් එල්ලවෙනකම්ම ඒගොල්ලෝ දැනගෙන හිටියේ නෑ.. දැන් මාස 6ක් වෙනවා හමාස් ත්‍රස්තවාදීන්ව මුලින් උපුටා දාන්න නෙමේ, සැතපුම් 25ක් වන ගාසා තීරය වත් ඊශ්‍රායලයට තවම අල්ල ගන්න බැරුව ගියා...

ඒ වගේ තමයි ඉරානය ඊශ්‍රායලයට ගැහැව්වේ ගහනවා කියලා දන්වලා...ඇමැරිකානු, බ්‍රිතාන්‍යය, යුරෝපා සංගමයට විතරක් නෙමේ අසල්වැසි රටවලටත් දැනුම් දීලා...'මේ ගහන්නේ ඔයාලට නෙමේ සිරියාවේ ඉරාන තනාධිපති කාර්‍යලයකට පහරදීලා ඉරාන හමුදා ජෙනරාල්වරයෙක් වූ Mohammad Reza Zahedi ගේ මරාදැමීමට ප්‍රතිචාරයක් විදිහටයි ඊශ්‍රායලයට ගහන්නේ කියලා දන්වලයි ගැහැව්වේ...ඒ වගේම ඊශ්‍රායලයට පහර දෙන්න දැන් ඉරාන ඩ්‍රෝන් සහ මිසයිල යැව්වා කියලා යැව්ව ගමන්ම ඉරානය මාධ්‍යයට කිව්වා...ඉරානයේ ඉදන් ඊශ්‍රායලයට ඒ ඩ්‍රොන් යන්න කාලයක් ගතවෙන නිසා ඊශ්‍රායලයට සුදානම් වෙන්නත් කල් දීලයි ඉරානය ඊශ්‍රායලයට ගැහැව්වේ...

ඒ නිසා ආපු ඩ්‍රෝන් ඔක්කොම බිම දැම්මා කියලා 'සිගිති ආතල්' ගන්න ඕනෑ නෑ.. ඇත්තටම ඒ ඩ්‍රෝන් එවලා කළේ හරියට අර 'ජොනී පට්ටන්ට' එළුවෝ, හරක් යවනවා කියනවා වගේ වැඩක්.. ඒවා ඊශ්‍රායලයේ ගුවන් ආරක්ෂ ජාලයට (Iron Dome) පොකුරු පිටින් ගොදුරු වෙන්න යවන ගමන් ඉරානයේ ඉදන් ඉරාකය, සිරියාව, ජොර්දානය පහුකරන් කිලෝමීටර් 1000ක් ගෙවාගෙන එන ballistic මිසයිල ඊශ්‍රායලයේ F-35 fighter jets base එකකට යි, හමුදා බුද්ධි මූලස්ථානයකුයි විනාශ කරන එක තමයි අරමුණු කරගෙන තියෙන්නේ..

ඉරානය බලාපොරොත්තුවූ තරම්ම ප්‍රහාරය සාර්ථක නොවුනත් එයින් ඔවුන් බලාපොරොත්තුවූ අරමුණ වන ජෙනරාල් Mohammad Reza Zahedi ගේ මරාදැමීමට එකට එක කිරීම' වගේ දෙයක් ඉටුකරගන්න පුලුවන් වෙනවා... ඒවගේම ඉරාන ආගමීක අන්තවාදී දේශපාලකයෝ හැමදාම කිව්ව එක; "ඊශ්‍රායලයට ගහනවා" කියන එක, ඔන්න ඒකත් ඒ අය කරලා පෙන්නුවා...ඒක නොදුරේදීම එළඹෙන ඉරාන මැතිවරණයේදී පාලක රෙජීමයේ මැතිවරණ ප්‍රචාරවලට ප්‍රයෝජනවත් වේවි... අනෙක් අතට ඉරානයේ ඔවුන්ම නිපදවන දුර දිග මිසයිල වගේ අවි ආයුධවල ශක්‍යතාවන් මැන බලන්නත් මේක අවස්ථාවක් කරගත්තා.

ඊශ්‍රායලය මොන දේවල් කිව්වත් අනතුරදායක තත්වයකට තමයි දැන් එයාලා පත්වෙලා ඉන්නේ... ගාසා තීරයේ සිදුකරන ලද සහසික අපරාධ, 40, 000කට වඩා ඝාතනය කල ජනයාගේ ලේ වන්දිය කොයි මොහොතේ හෝ ගෙවීමට සිදුවෙන බව ඔවුන් දන්නවා... පලස්තීන ප්‍රශ්නයට විසදුමක් නොදුන්නොත් ඊශ්‍රායලයට තවත් සියවස් දෙකක්වත් රාජ්‍යයක් විදිහට පවතින්න බැරිවෙන බව, වසර දෙදහාක් රටක් නැතිව එහෙ මෙහෙ අගුපිල්වල, අන්ත අසරණ පීඩිතයන් ලෙස සිටි ඉතිහාසය, ඔවුන්ට නැවත නැවත පසක් කරාවි. ඒ නිසා පහර කාගෙන ඉන්න ඊශ්‍රායලයට සිදුවේවි. එහෙත් ඒ කොයිතරම් කාලයකටද කියන්න අපි කවුරුන් දන්නේ නෑ...

අර CNN එකේ Fareed Zakaria කිව්වා වගේ "Conflict is the new normal" අර්බුද තමයි ලෝකයේ දැන් ස්වභාවය වී තිබෙන්නේ... හැබැයි ගැටලුව එය ලෝක යුද්ධයක් බවට පත්වේද? යන්නයි.

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

15/04/24

මීගමුව වැල්ලවීදිය දේවස්ථානයේ පාස්කු ඉරිදා දේවදූත පෙරහැර

 

මීගමුවේ චතාරික චාරිත්‍ර අතරින් අඩුවෙන්ම අවධානය යොමුවී ඇති අංගයක් වනුවේ පාස්කු ඉරිදා මිගමුව වැල්ලවීදිය සා. සෙබස්තියන් දේවස්ථානයේ පවත්වන දේවදූත පෙරහැර ය.

එයද අඩුම වශයෙන් වසර 100ක්වත් පැරණි චාරිත්‍රයකි. අපේ දෙමව්පියන් කුඩා කාලයේ පමණක් නොව, අදටත් ජීවත්වෙන, පැරණන්ගේ තොරතුරු අනුව විමසා බැලීමේදී මීගමුව වැල්ලවීදිය පල්ලියේ පාස්කු ඉරිදාට පවත්වන දේවදූත පෙරහැර අඩුම වශයෙන් වසර 100ක්වත් පැරණි යැයි නීර්ණය කළ හැක.

පාස්කු ඉරිදාට උත්ථානවූ ජේසු සමිදුන්ගේ ප්‍රතිමාව රැගෙන මීසම/ගම හෝ පල්ලිය වටා යෑමේ පාස්කු සම්ප්‍රදායක් මීගමුවේ පල්ලි රාශියකම පැවත තිබේ. අදට ද පවතී. උදාහරණයක් ලෙස පාස්කු ඉරිදා බෝම්බ ප්‍රහාරයෙන් විපතට පත්වූ කටුවපිටිය පල්ලියේ වින්දියන්ගේ රුධිරය තැවරුණු උත්ථානවූ ජේසු සමිදුන්ගේ ප්‍රතිමාව කටුවපිටිය ගම වටා රැගෙන යෑම පසුගිය පාස්කු ඉරිදාත් සිදුකරණ ලදි. මෙවැනි ආකාරයේ පාස්කු සම්ප්‍රදායන් මීගමුවේ පල්ලි රාශියකම දැකිය හැකි මුත් මීගමුව වැල්ලවීදිය පල්ලියේ පාස්කු ඉරිදාට පවත්වන දේවදූත පෙරහැර වැල්ලවීදිය පල්ලියට හා වැල්ලවීදිය සහ කුඩාපාඩුව ග්‍රාමයන්ට පමණක් සීමා වූ සුවිශේෂී පාස්කු සම්ප්‍රදායකි.

මා හොයා බැලූ ආකාරයට මිගමුව වැල්ලවීදිය සා. සෙබස්තියන් දේවස්ථානයේ පාස්කු ඉරිදාට පවත්වන මෙම දේවදූත පෙරහැරට වැල්ලවීදිය සහ කුඩාපාඩුවේ ග්‍රාමයේ පදිංචි වයස අවුරුදු 8ට අඩු ඕනෑම ළමයෙකුට සහභාගී විය හැක. මුලදී පිරිමි ළමුන්ට පමණක් සීමාවී ඇති මෙම චාරිත්‍රය දැන් ගැහැණු ළමයින් ද සහභාගි කරගන්නා බව දැන ගැනීමට ලැබුණි. මෙසේ සහභාගිවන අය දේවදූතයන් ලෙස හැඩගන්වනු ලබන්නේ සිය නිවෙස් තුලමය. ප්‍රසාද ස්නාපයේදී අන්දවන ලබන ආකාරයේ මෙන් දිගු සුදු ඇදුමකින් සරසන මෙම ළමුන්ට දිගු කොන්ඩයක් සහ දේවදූතයන්ගේ මෙන් පියාපත් යුගලක් ද සවි කරණු ලබයි. ළමුන් මෙන්ම ඔවුන් රැගෙන යන සොරෝල/පැලැන්කි (palanquin) ද ඉතා අලංකාරව සැරසීම මීගමුව වැල්ලවීදිය පල්ලියේ පාස්කු ඉරිදාට පවත්වන මෙම දේවදූත පෙරහැරේ තවත් අලංකාර අංගය ය.

මෙසේ අලංකාර ලෙස සැරසූ දේවදූතයන් රැගත් සොරෝල සිය නිවෙස්වල සිට වැල්ලවීදිය පල්ලියට පැමිණීමෙන් අනතුරුව කුසපත් ඇදීමෙන් තෝරාගත් දේවදූතයන් සේ සැරසී ඇති කිහිප දෙනෙකු හට ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ සිය දුක්ප්‍රාප්තියේදී දරා සිටි කටු ඔටුන්න, කුරුසියේ ඇණ ගැසූ ඇණ ආදිය පෙරහැරේ රැගෙන යෑමට ලබා දෙයි..අනතුරුව මෙම දේවදූත පෙරහැර දේවස්ථානය වටාත්, වැල්ලවීදිය ග්‍රාමයේත් සංචාරය කරණු ලබයි.

මෙම දේවදූත පෙරහැරේ ආරම්භය කෙතරම් ඈතට දිවයනවාද යන්න පැහැදිලි නැති නමුත් එය මීගමුවේ දේවස්ථාන ප්‍රංශය, ඉතාලි, පෘතුගාල - ස්පාඤ්ඤය අයත්වන අයිබීරියන් (Iberian) කලාපයේ පියතුමන්ලා පාලනය කල 18 වන සියවසේ අග හෝ 19 වන සියවස්වලින් පසු කාලේ ඇති වූවක් බව මෙම චාරිත්‍රය වටා ගොනුවී ඇති ඇදුම්-පැලදුම්, අංග-උපාංග ඇසුරින් නිරික්ෂණය කල හැක. මීට සමාන සුරුවම් රැගෙන යන චතාරික පෙරහැර සම්ප්‍රදායක් දකුණු ප්‍රංශයේ, ඉතාලියේ, ස්පාඤ්ඤයේ, පෘතුගාලයේ පමණක් නොව මෙක්සිකෝව, ගුවතමාලා වැනි ලතින් ඇමැරිකානු කලාපයේද දැකිය හැකිය. ලතින් ඇමැරිකානු කලාපයේ සිට ලංකාවේ, මීගමුව, වැල්ලවීදිය දක්වා විහිදී ඇති මෙම චතාරික පෙරහැර සම්ප්‍රදාය ඇතැම්විට ස්පාඤ්ඤයේ Semana Santa (ශුද්ධ වූ සතියේ) සැමරුම් ඔස්සේ ආභාෂය ලැබූවක් විය හැකි බව මගේ අදහසයි.

ඒ කෙසේවුවද, චාතාරික සමය යනු මීගමුවේ සුවිශේෂී සංස්කෘතික අනන්‍යතාවයක් විහිදා දක්වන කාල පරාසයක් බව නම් නැවත නැවතත්  පැහැදිලිවම කිව හැක්කකි.

මීගමුව දූව දේවස්ථානයේ සිට මීගමුව නගර මධ්‍යයේ පිහිටි සා. පීතර දේවස්ථානයට ආශ්චර්යමත් ක්‍රිස්තුස් ප්‍රතිමාව රැගෙන ඒම හෝ රැගෙන යෑමේ සිට ගුරු අගහරුවාදා සහ අළු බදාදා දක්වාද, විවිධ ගම්වල හවස් කාලයේ කෙරෙන පසන්, ලතෝනි ගායනා ද, දේවස්ථාන හෝ වීදි පුරා කුරුස දරාගෙන කෙරෙන දීර්ඝ පාද නමස්කාරයන් ද, ජාතික අනන්‍යතාවයක් ගොඩනැගූ මීගමුවේ පාස්කු නාට්‍යය රඟ දැක්වීම්ද, මහ බ්‍රහස්පතින්දා සහ මහ සිකුරාදා ආගමික කටයුතු ද, ආලේලූයියා සෙනසුරාදා යක්කු යෑම් ද, මිගමුවේ වැල්ලවීදිය සා. සෙබස්තියන් දේවස්ථානයේ දේව දූත පෙරහැර වැනි පාස්කු ඉරිදා පෙරහැරවල් ද, එම කාලය තුළ මීගමුවේ ජනයාගේ ආහාර සංස්කෘතිය ද, කොරොස්ම හෙවත් චතාරික කාලේ මීගමුවට සුවිශේෂී අනන්‍යතාවයක් එක් කරන සංස්කෘතිකාංග ය.

පාස්කු සමයේදී යුරෝපයේ මෙන්ම ලොව පුරාම ජනයා ලෝක ප්‍රකට Oberammergau පාස්කු නාට්‍යය නැරඹීමට ජර්මනියේ ඔබෙරමර්ගවු (Oberammergau) නගරයට පැමිණෙනවා මෙන්, ස්පාඤ්ඤයේ ශුද්ධ වූ සතියේ හෙවත් Semana Santa සැමරුම් නැරබීමට දකුණු ස්පාඤ්ඤයේ සිවිල් (Seville), මලාගා (Málaga) නගර වෙත ඇදී එනවාක් මෙන්, පාස්කු හෙවත් කොරෝස්ම කාලේ මීගමු කිතුනුවන්ගේ සංස්කෘතික චර්යාව අත්විදිමට රටපුරාත්, ඉන් පිටතත් සිටින සියළු ජනයාට අවස්ථාව හිමිවේවායි යන්න මගේ ප්‍රාර්ථනය යි.

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

04/04/24

මහ සිකුරාදා ලංඩනයේ ප්‍රධානතම කතෝලික දේවස්ථානයට පැමිණි විශාල පිරිසක් ආපහු හරවා යවලා...

මහ සිකුරාදා දින ලංඩනයේ ප්‍රධාන කතෝලික දේවස්ථානය වන Wesminiter Cathedral දේවස්ථානයට පැමිණි විශාල පිරිසකට ආපසු හැරී යෑමට සිදුවීම ගැන පුවත්පතක් මේ දිනවල අවධානයට ලක්වෙමින් තිබෙනවා.

මෙලෙස අවධානයට ලක්ව ඇත්තේ එදින මහ සිකුරාදා දින පූජාවට ලංඩනයේ Wesminiter Cathedral දේවස්ථානයට පැමිණි එසේ හරවා යැවූ අයගේ විවිධ ප්‍රකාශ සමගයි.

එසේ හරවා යැවූ පිරිස අතර සිටි, ගිය වසරේ දී (2023), බ්‍රිතාන්‍යයේ තුන්වන චාල්ස් රජගෙන් (King Charles III), බ්‍රිතාන්‍යයේ පිරිනැමෙන OBE (Order of the British Empire) ගෞරව නාමය ලැබූ, Penrose Care නම් සාත්තු සේවයේ නියුතු සේවක/සේවිකාවන්ගේ ශ්‍රම සූරාකෑමට එරෙහි (labour exploitation in the Care sector) සම නිර්මාතෘ, 39 හැවිරිදි, ස්ටෙෆන්සන්-පැඩ්‍රොන්, (Stephenson-Padron) කතෝලික හෙරල්ඩ් (the Catholic Herald) පුවත්පතට දක්වා තිබුනේ: “හැමෝම කතෝලික වෙනවා වගේ,”(It’s like everybody is becoming Catholic,”), “2024 පාස්කු ඉතා විශේෂයි. ශුද්ධ වූ කතෝලික සභාව තුල නව පරිවර්තනයක් ඇතිවී ඇති බව 2006 දී මගේ බෞතීස්මයෙන් (ඔහු කතෝලික සභාවට ඇතුල්වී ඇත්තේ ඒ වසරේයි) පසුව මට සිහිපත් කළ හැකි පළමු අවස්ථාව මෙයයි. කෙතරම්ද යත්, එය පුළුල් ලෙස අවධානයට ලක්ව ඇති බව පෙනවා. ”(“Easter 2024 is very special. [It is the] first time I can recall since my baptism in 2006 where it seems there is a flood of new converts into the holy Catholic Church. So much so, that it appears to be widely noticed.”

මහ සිකුරාදා දින ලංඩනයේ Wesminiter Cathedral දේවස්ථානයේ දී ස්ටෙෆන්සන්-පැඩ්‍රොන් (Stephenson-Padron) මුහුණ දුන් අත්දැකීම සම්බන්ධයෙන් සිය ටුවිටර් (Tweeter) ගිනුමේ සටහන් කර තිබුනේ "දෙවියන් මියගොස් ඇතැයි" 1882 දී ප්‍රකාශ කළ ජර්මානු දාර්ශනික ; “ෆ්‍රෙඩ්රික් නීට්ෂේ මියගොස්. කුරුසියේ ඇණ ගසන ලද ක්‍රිස්තුස් රජු සහ ඔහුගේ ශුද්ධ වූ කතෝලික සභාව ජීවමානයි! (“Friedrich Nietzsche is dead. King Christ the Crucified and His holy Catholic Church are alive and well!”) යනුවෙනි. ඒ සමග මහ සිකුරාදා දින වෙස්ට්මිනිස්ටර් ආසන දෙව්මැදුරට ප්‍රවේශ වීමට උත්සාහ කරන සෙනඟගේ ඡායාරූපයක් ද ඔහු සමාජ මාධ්‍යයට නිකුත් කර තිබුණි. එය ඉතා හොදින් පැතිරගොස් තිබූ බව, වෛරල් වූ බව, කතෝලික හෙරල්ඩ් (the Catholic Herald) පුවත්පතේ මතයයි. එම ලිපිය පහත යොමුවෙන් කියවිය හැක.

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

03/04/24

https://catholicherald.co.uk/westminster-cathedral-forced-to-turn-people-away-due-to-surge-of-attendees-for-easter-triduum/

වික්ෂෝප දේවමාතා දිනය, සිවිල් නුවර පාස්කු සතිය සහ මීගමු දූවේ දානය

 

අද මහ සිකුරාදාට පෙර සිකුරාදා වික්ෂෝප දේවමතා දිනය ය. අද සිට පටන් ගන්නා ඉදිරි සතිය ස්පාඤ්ඤයේ සිවිල් නුවර (Seville) කිතුනු බැතිමතුන්ගෙන් පිරී ඉතිරී යන සතියකි. මෙම කාලය තුල ඉතා ඉහල මිලකට මිස, සාමාන්‍ය මිල ගණන් ගෙවා එම පලාතෙන් හෝටල් කාමරයක් වෙන්කර ගත නොහැක. ස්පාඤ්ඤයේ සිවිල් නුවර (Seville) චතාරික සතිය Holy week brotherhoods (Semana Santa hermandades) ඇරඹෙන්නේ අද පවත්වන වැලපෙන දේවමාතාවන්ගේ (weeping Madonna/Virgen de la Macarena) පෙරහැරත් සමගය. ඒ අනුව වික්ෂෝප දේවමතාවන්ගේ දිනය ස්පාඤ්ඤයේ සිවිල් නුවර (Seville) චතාරික සැමරුමේ සුවිශේෂී දිනයකි.

ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ කුරුසියේ එල්ලා මරා දැමීම මහ සිකුරාදා දිනයේ සමරණ කිතුනුවෝ, මහ සිකුරාදාට පෙර සිකුරාදා දිනය වන අද දින, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ මෑණියන්ගේ වික්ෂෝපය සමරයි.

"වික්ෂෝප දේව මාතා" ( Mother of Sorrows) සැමරුම කතෝලිකයින්ට හදුන්වා දෙන්නේ 1232 දී ඉතාලියේ ටස්කනි (Tuscany) ප්‍රදේශයේ විසූ කාන්තාවන් දොළොස් දෙනෙකු එකතුවී 'මරියාවන්ගේ සේවකයෝ' (Order of the Servants of Mary) හෙවත් 'සර්වයිට් ඕඩර්' (Servite Order) නම් එකතුවක් පිහිටවාගෙන මරියතුමියගේ වේදනාත්මක සිද්ධීන් 7 හා බැඳුණු යැදුම් මෙනෙහි කිරීමක් ආරම්භ කිරීමෙන් බව කියවේ. සිය දරුවන්ගේ අකල් මරණයන් දේවමාතාවන් වන මරියතුමියගේ පුත් ජෙසුස් ක්‍රිස්තුස්ගේ මරණය හා කැටිකරගනිමින් යැදී එම ටස්කනි (Tuscany) ගිහි කාන්තාවෝ කතෝලික ආගමේ වික්ෂෝප දේවමතා බැතියේ ආරම්භකයන් බව ගරු ටෙරන්ස් බෝදියාබදූගේ පියතුමා 07/05/2020 දින ලියූ සටහනකින්ද දැක්වේ.

එතුමාගේ සටහනට අනුව ඉහතකී ඉතාලි ටස්කනි (Tuscany) කාන්තාවන් එසේ මෙනෙහි කල දේවමාතාවන් තම ජීවිතය තුළ විදි වේදනාවන් 07 නම්:

1. සමිඳුන් දේව මාලිගාවේ දී පුද දුන් විට සිමියොන් දිවැසිවරයා ප්‍රකාශ කළ ඇගේ හදවත කඩුවකි සිදුරු කරනවා සේ වේදනාවක් දැනෙනු ඇතැයි යන ප්‍රකාශය (ශු. ලූක් 2: 33 - 35).

2. හෙරොද්ගේ කඩු පහරින් ජේසු බිළිඳුන් බේරා ගැනිම සඳහා වේදනාව පිරුණු හදවතකින් මිසරයට පලා යෑම (ශු. මතෙව් 2: 13 - 15).

3. දේව මාලිගාවේ දී ජේසු සමිඳුන් නැතිවීම (ශු. ලූක් 2: 41- 50)

4. කුරුස ගමනේදී මරියාවන්ට ජේසු සමිඳුන් මුණගැසීම (ශු. ලූක් 23: 27).

5. කල්වාරි කන්ද මුදුනේ දී ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ කුරුස පත්වීම (ශු. ජුවාම් 19: 25 - 27).

6 ජෙසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ ගේ ශ්‍රී සිරුර කුරුසියෙන් බාන ලදුව තම උකුලේ හොවා ගැනීම (ශු. මාක් 15: 43 - 45).

7. උන්වහන්සේ ගේ ශ්‍රී ශරීරය සොහොනක තැන්පත් කිරීම (ශු. ජුවාම් 19: 38 - 42).

කලකට පෙර කතෝලිකයින් අතර භාවිතයේ පැවැති කළු බෙන්තිඤ්ඤය (Black Scapular) ද වික්ෂෝප බැතිය කතොලිකයින්ට හදුන්වාදුන් ඉතාලියේ ඉහත කී ටස්කනි (Tuscany) කාන්තාවන්ගේ එකතුවේ නිර්මාණයක් යැයි දැක්වේ.

ඉතාලි ටස්කනි (Tuscany) ගිහි කතුන්ගේ යැදුම භක්ති අභ්‍යාස, පසුකලෙක ලතින් භාෂාවෙන් හඳුන්වන්න 'මාටෙර් ඩොලරොසා' (Mater Dolarosa) නම් භක්ති අභ්‍යාසයක් බවටත්, "වික්ෂෝප දේව මාතාව" Mother of Sorrows, Our lady of Dolours (අවර් ලෙඩි ඔෆ් ඩොලර්ස්), Our lady of the seven Sorrows (අවර් ලෙඩි ඔෆ් ද සෙවන් සරොස්), Our lady of seven Dolours (අවර් ලෙඩි ඔෆ් සෙවන් ඩොලර්ස්) යන නාමයන්ගෙන් හදුන්වන දේවමතා ඇදහිල්ලක් බවටත් පත්විය.

දේවමාතාවන් අත්දුටු වේදනාවන් ගැන බොහෝ ලිපි ලියැවෙන්නට, මෙනෙහි කිරීමට, පටන් ගත්තේ එකොළොස්වන ශත වර්ෂයේ සිට වුවත් එය කතෝලික සභාව නිළ වශයෙන් පිලිගත් භක්ති අභ්‍යාසයක් වි ඇත්තේ 1423 දී ජර්මනියේ කොලෝන් නගරයේ පැවති රදගුරු සම්මේලනයකදී ගත් තීරණයක් අනුව බව ටෙරන්ස් බෝදියාබදූගේ පියතුමාගේ 07/05/2020 දින ලියවිල්ලේ දැක්වේ.

තවද වික්ෂෝප දේවමතා සැමරුම මුලින්ම යෙදී ඇත්තේ චතාරික කාලයෙන් පසු එළබෙන, උත්ථාන සමයේ තුන්වන ඉරුදිනට පසුව එන සිකුරාදා බවත්, ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1600 දී ප්‍රංශය පුරා ඉතා ප්‍රචලිත වූ මේ වික්ෂෝප බැතිය, 1727 අප්‍රියෙල් 22 දිනදී XIII වන බෙනඩික්ට් ශුද්ධෝත්තම පියාණන් විසින් ගොබ් ඉරිදා ට පෙර පැමිණෙන සිකුරාදාව 'වික්ෂෝප සිකුරාදා' ලෙස නිල වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇති බවත් බෝදියාබදූගේ පියතුමාගේ ඉහත සටහනේ කියවේ.

1913 දී X වන පයස් පාප් වහන්සේ සැප්තැම්බර් 15 දිනය වික්ෂෝප දේව මාතාවන්ගේ මංගල්‍යය සමරනු ලබන දිනය ලෙස නිල වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත් කළත්, 1712 සිට අද දක්වාම වික්ෂෝප දේවමතා දිනය යෙදී ඇත්තේ ගොබ් ඉරිදා (Palm Sunday) ට පෙර එන සිකුරාදා හෙවත් මහ සිකුරාදාට පෙර සිකුරාදා දිනය වන අද වන දිනයකයි.

දකුණු ස්පාඤ්ඤයේ Seville නුවර වැසියන් සිය පාස්කු සතිය හෙවත් ශුද්ධවූ සතිය (ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙන් Semana Santa) අරඹන්නේ අද දින වික්ෂෝප දේවමාතාවන්ගේ දිනයේ, වැලෙපෙන දේවමාතාවන්ගේ ප්‍රතිමාව රැගත් පෙරහැර නගරය පුරා වීදි සංචාරය කිරීමෙනි.

එම පෙරහරේ ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ කුරුසියේ ඇණගසා සිටින ප්‍රතිමා, දුක්ප්‍රාප්තියේ දර්ශන පමණක් නොව කළු සහ සුදුලොගු ඇදගත් මුහුන වසාගත්, තැතිගන්නා පෙනුමක් ඇති, පිරිස්ද ගමන්කරයි. එම පෙරහැර ඔස්සේ Seville නුවර ඇති වැලෙපෙන දේවමාතාවන්ගේ ප්‍රතිමාවේ වැගිරෙන කදුළුවල අර්ථය කුමක්දැයි දක්වයි. සියවස් ගණනාවක් යුද්ධවලින්, ජාතිවාදී, ආගම්වාදී සහ දේශපාලන ලේවැගිරීම්වලින්, මරාදැමීම්වලින්, වධහිංසාවලින් හෙම්බත්වූ Seville වැසියන්ට දේවමාතාවන්ට සිය පුත්‍රයාවන ජෙසු අහිමිවීම හුදෙක් චතාරික වතාවත් නොව සිය ජීවන අත්දැකීම් බව පසක් කර දෙන්නක්.. ඔවුන්ගේ ඉතිහාසය නැවත නැවත අනුස්මරණය කරන්නකි.. එම පෙරහැර ආරම්භ කරනුයේද එවැනි පසුබිමක් මතයි.

එහෙත් චතාරික සමයේදී මරියතුමීයගේ වේදනාව ගැන කථාකරන අපි, අපේ රටේ මව්වරුන්ගේ, සහ එහි වැසියන්ගේ වේදනාව ගැන මෙනෙහි නොකරන්නේ නම් එහි අර්ථයක් නැත.

මීට කලකට පෙර මීගමු දූවේ වික්ෂෝප සිකුරාදාට මහා දානයක් දීමේ සම්ප්‍රදායික් තිබුනි. ඒ පිලිබදව සොයාබැලීමේදී දූව පාස්කු සංදර්ශනයේ ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ චරිතය නිරූපනය කළ දුලාජ් පිංතු මහතා දක්වා ලූයේ එම දානය දීමේ පිළිවෙත තවමත් සක්‍රීයව දූවේ පවතින බවයි. බොහෝ විට එය ආශ්චර්‍ය්‍යමත් ක්‍රිස්තු ප්‍රතිමාව දූවේ තැන්පත් කර ඇති අවුරුදු දෙකේදි සිදුවන්නකි. එය මීගමු කළපුවේ කට්ටුදැල් උරුමය හිමි දූවේ පාරම්පරික ධීවර මහතුන් තම්බාගත් ඉස්සන් සහ කිරිබත් සමඟ ලබාදෙන දානයකි. එය වික්ෂෝප සිකුරාදා හෝ ඊට පෙර සිකුරාදා බෙදා දෙනු ලබන්නකි. සාමාන්‍යයෙන් කෙළවල්ලන් සහ බල මාලු වලින් සකසන ලද මිරිස් මාළු සහ කිරිබත් බෙදා දීමේ දාන මීගමුවේ කතෝලික ධීවර ප්‍රජාව අතර අතීශයින් ප්‍රකටව තිබුනද, වික්ෂෝප දේවමතා දිනයේදී මීගමු දූවේ ධීවරයන් බෙදා දෙන ඉස්සන් දානය වෙනස්ම සහ අපූර්වත්වයක් එක් කරන විශේෂ අංගයක් බව දුලාජ් පින්තූ මහතා ගෞරවයෙන් මතක් කරන ලදි.

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

22/03/24

ප්‍රියාව ඇගයීමට වඩා ඇති අභියෝගය

ප්‍රියා සූරියසේන කියන්නේ කොල්ලෝ - කෙල්ලෝ love letters ලියපු කාලේ නැගලා ගිය ගායකයෙක්. ඔහුගේ ගීත කොච්චර ලස්සන වුනත් දැන් තියෙන SMS/MMS යුගයේදී ප්‍රියා ගයපු ගීතවල තිබුන දිගු වදන් ලියලා යවන්න බෑ...ඒ නිසා ප්‍රියාගේ සින්දු රැදෙන්නේ නෑ...ත්‍රීවීල් එකක පිටිපසේවත් ලියවෙන්නේ නෑ.. ගුවනේ පාවෙලා යනවා... ඒත් ඔහුව ඇගයීමට ලක්වීම වැදගත්. මොකද, ප්‍රියාගේ ගීත අහලා love කරපු පරම්පරාව තමයි මේ යුගයේ කලාව, සාහිත්‍යය, විචාර, ඇගයිම් සහ සම්මාන ආදිය සියල්ල හොබවනනේ, මෙහෙයවන්නේ. එහෙව් එකේ ඒ පරම්පරාව ප්‍රියාව ඇගවූයේ නැතිනම් එය වරදකාරී හැගීමකට ඔවුන් ලක්කරණ බව සිකුරුයි.

ඒත් ඇත්තම අභියෝගය ප්‍රියාව කොහොමද අළුත් පරම්පරාව තුල නැවත මුල්බස්සවන්නේ කියන එකයි. අපේ කාලයේ, ඒ කියන්නේ 1990 දශකය වෙද්දීත්, ප්‍රියා තරමක් යට යමින් හිටියේ, සන්ෆ්ලවර්ලා තමයි ඔහුව ආපහු පණ ගහලා ගත්තේ.. හැබැයි දැන් ඒ කාලෙත් ඉවරයි...දැනුත් ප්‍රියාගේ සිංදු රියලිටි වැඩසටහන් වල, ප්‍රසංග වල, පාරේ යද්දී එහෙන් මෙහෙන් ඇහෙනවා තමයි. ප්‍රියාට හිටිය, දැනටත් ඉන්න, රසික රසිකාවියෝ එහෙම්ම ඉදියි. ඒත් ඊලග පරම්පරාවේත් ප්‍රියාට එහෙම රසික, රසිකාවියෝ පිරිසක් ගොඩනැගේවිද?

එක කාලයක කැලැරන්ස්, මිල්ටන් මල්ලවආරච්චි, ප්‍රියා සුරියසේන, පුන්සිරි සොයිසා හිටියේ එකම මාදිලියක වගේ. ප්‍රියා හිටියේ කැලැරන්ස්ට මෙහායින් මිල්ටන්  සහ පුන්සිරි අතර මැද ස්ථානයක. දැන් වෙද්දී පුන්සිරි සොයිසා කොහොම වුනත් කැලැරන්ස්  සහ මිල්ටන් මල්ලවආරච්චි ඊලග පරම්පරාව දක්වාත් අතික්‍රමණය කරලා තියෙනවා.. එත් ප්‍රියා?

ආපහු කොහොමද ප්‍රියාව උස්සලා ගන්නේ කියන එක තමයි ඇත්ත අභියෝගය කියලා කිව්වේ ඒ නිසයි. කැලැරන්ස්ව යාවත් කළා වගේ ප්‍රියාවත් යාවත්කාලීන කරන්න පුළුවන් නම් එය ප්‍රියාව තවත් කාලයක් නැගිට සිටවාවි.

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

22/02/24

අනුර දිසානායක smart විදිහට ඉංදියාවට යාම!

I liked the way that Anura went to India, he was dressed smartly, just like young Indians are dressing these days!! අනුර කුමාර දිසානායක ඉංදියාවට ගිය විදිහට මම කැමැතියි. ඔහු ලස්සනට ඇදලා ගිහින් තිබුනා. හරියට මේ දවස්වල ඉංදියානු තරුණයින් අදින විදිහට තමයි ඔහු ඇදලා තිබුනෙත්. රවුල ට්‍රිම් කරලා, බඩ ඇතුලට දාලා, පිරිපුන් ශරීරයකින් යුතු, ටයි කෝට්, Short Kurta, ඩෙනිම් කලිසම් - ෂර්ට් අදින...ඕවා තමයි දැන් තරුණ ඉංදියානුවොත් අදින්න, කරන්න කැමැති විදිහ. ඒක හොද ආකර්ෂණීය ප්‍රවේශයක්.

ඉංදියාවට ගිහිල්ලත් අනුර කියලා තිබුනේ: "අපි දන්නවා අපේ සමීප අසල්වැසියා වන ඉංදියාව ප්‍රධාන ආර්ථික හා දේශපාලන මධ්‍යස්ථානයක් බවට පත්වෙලා තියෙනවා කියලා.. ඉතින් අපි ආර්ථික හා දේශපාලන තීරණ ගනිද්දී, එවා ඉන්දියාවට බලපාන්නේ කොහොමද කියන එක ගැනත් අපි හැමවිටම සැලකිලිමත් වෙනවා" (“We do know that India, who is our closest neighbour, has become a major political and economic centre. So, when we take economic and political decisions, we will always care about how it will impact India.”) කියලයි. ඉංදියාව එක්ක දේශපාලන සබදතා ගොඩනගා ගන්න ඒ වගේ ප්‍රකාශ තමයි කරන්න ඕනෑ කියලා හිතන එකත්, එවැනි ප්‍රකාශ ඉදිරි දේශපාලන කටයුතු සදහා හොද අඩිතාලමක් දමනු ඇතැයි කියලා හිතන එකත් smart...

කොහොමත් විජේවීරගේ කාලේ වගේ තවදුරටත් ඔය 'ඉංදියානු ව්‍යාප්තවාදය' ("Indian expansionism”) වගේ සටන් පාඨවලට ඇති දේශපාලන පෙළගැස්ම සීමා සහිත බව තේරුම් ගැනීමත්, business partners ලා හොයන මේ යුගයේ අර බ්‍රිතාන්‍යයේ මාග්‍රට් තැචර් (Margaret Thatcher) ගොර්බචොව් ගේ (Gorbachev) කාලේ රැසියාවට ගිහින් කිව්වා වගේ "we can do business together" කියලා පෙන්වන එකත්, ව්‍යාපාරිකයෝ, entrepreneurs ලා, වෙන්න ඕනෑ කියන රැල්ලක් තදින්ම තියෙන ඉංදියාවේ ඒ පෙළගැස්මට කලාපීය දේශපාලන සංදර්භයකින් ආමාන්ත්‍රණය කරන්න ඕනෑ කියලා අනුර පෙන්වන එකත් smart.

එක අතකට, හැමදේම වගේම දේශපාලනයත් කාලෙන් කාලෙට වෙනස් වෙන එකේ...මනුෂ්‍යය සම්බන්ධතා වලදී වගේම දේශපාලනයේදීත් ඔය පස මිතුරුකම්, ඉදිරිවාදී කම්, ආරවුල්, කෝන්තර තියාගන්න එකේ තේරුමක් නෑ... එහෙම නැතිව අවස්ථානුකූලව දේශපාලනය කරණ ඕනෑ කියන එකත් ඉදිරිගාමීයි නේ? දේශපාලන වශයෙන් එහෙම කටයුතු කරන එකටත් දැන් 'smart politics' කියලා කියනවා. ඉතින් dress code එක වගේම ඒගොල්ලන්ගේ politics ත්, දේශපාලනයත් , දැන් smart කියලා පෙන්වන්න එක වටිනවා වෙන්බ පුලුවන්.

එහෙම තියෙද්දීම, ඒ අයට කියන්න පුලුවන් නම් අර ඒ අය තමයි ඔය "ඉංදියානු ව්‍යාප්තවාදය" ("Indian expansionism”) කියලා සූත්‍රයක් ජපකරලා, ලාංකිකයා අතර ඉංදියානු විරෝධයක් රෝපය කලේ..., රට තුල එහෙම ඉංදියානු විරෝධයක් ගොඩනැගීම නිසා උතුරේ දෙමළ ජනයාගේ දේශපාලන ඉල්ලීම් ගැන සැකයක්, වෛරයක් වගේම, අර ලයිම් කාමරවල ජීවත්වෙමින්, අඩු වැටුපට අන්ත දුක්විදින වතුකරයේ දෙමළ ජනයා ගැනත් සැකයක්, අවිශ්වාසයක්, වෛරයක් ලාංකික සමාජයේ හිමීට රෝපණය වුනා... එකිනෙකා සැකකරන, ජාතීන් අතර බෙදිමකට ඒ අයගේ ඒ දේශපාලනයත් දායක වුනා... මිනිස්සුගේ ඉල්ලීම් ජාතීන් අනුව බෙදුවා, මරලා හරි මර්ධනය කිරීමට දායක වූනා, ඒවා ඕගොල්ලන්ගේ පක්ෂය කළ වැරදි... , අනුර ලා දැන් ඒවා හදාගෙන ඉස්සරහට යනවා...ඒ වගේ කතාවක් කියනවා නම්, ඒ අය තවත් smart කියලා අපි වගේ අයටත් තේරුම් ගන්න පුලුවන්.

ඒත් අපි එහෙම හිතුවට, ඒ අය හිතනවා ඇති ඕවා ගැන කතාකරන්න ගිහින් පරණ කුණු අවුස්සන ගන්නේ නැතිව ඉන්න එක තමයි smartම වැඩේ කියලා, ඒකත් එහෙම වෙන්න පුලුවන් නේ.

ඒ කොහොම වුනත් smart විදිහට ඇදලා ඉංදියාවට ගිය අනුර ව එරට මාධ්‍යය හදුන්වා දී තිබුනේ "Sri Lanka's Marxist party leader on official visit to India" කියලයි. අනුර ලා මාක්ස්වාදී ද?, ඒගොල්ලන්ගෙ පක්ෂයේ මාක්ස්වාදී ද?, කියන එක වෙනම කතාවක්. එත්, මාක්ස්වාදීන් කියපුවහම දකුණු ආසියානු ජනයා අතර මුල් බැහැගෙන තියෙන චිත්‍රයක් තියෙනවා නේ අර කොන්ඩේ රැවුල වවාගත්ත, යැල්පැනගිය පිරිසක් ය කියන එක ? එහෙම තියෙද්දි ලංකාවේ 'මාක්ස්වාදී පක්ෂයේ නායකයා' ලෙස ඉංදියානු මාධ්‍යය හදුන්වන අනුර කුමාර දිසානායක අර වගේ smart විදිහට ඇදලා ලස්සනට ඇදලා ඉංදියාවට යන එකේ කිසියම් ගතිකයක් තියෙනවා. මම එහෙම කිව්වේ ඉංදියානු මාධ්‍යය හදුන්වාදුන් පරිදි, අපිට කොහොම වුනත්, ඔය කිව්ව බලයට පැමිණිය හැකි/ මාක්ස්වාදී/ පක්ෂ ය, ආදිය ගැන කිසියම් කුතුහලයක්, උනන්දුවක්, විභවයක්, ප්‍රවතාවයක් අඩුම තරමින්, ඉංදියානු තරුණ /තරුණියන් අතරවත් ඇති වෙනවා නම් කියන බලාපොරොත්තුවෙන්...

එහෙම වෙනවා නම් අපිට අර J.N. Dixit ගේ 'Assignment Colombo' (1998) පොතේ පෙන්වා දුන්නා වගේ ආපහු කියන්න පුලුවන් "India's foreign policy on Sri Lanka has always failed"කියලා! 

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

08/02/24

ලෙනින් මැරිලා අවුරුදු 100 යයි, අපි තවමත් ඉන්නේ ඔහුගේ ලෝකයේද?

Lenin has been dead for 100 years and we are still living in his epic? පසුගිය ජනවාරි 21 වෙනිදාට රුසියාවේ V.I.ලෙනින් මැරිලා අවුරුදු 100යක් ගතවීම සමරණු ලැබුවා. 1917 රුසියන් විප්ලවය ඔස්සේ රුසියාවේ රාජ්‍යය බලය අත්කරගෙන, මාක්ස්වාදී මූලධර්මයන් මත පදනම්ව, ලෝකයේ ප්‍රථම සමාජවාදී රාජ්‍ය බිහිකල ලෙනින්, 1924 ජනවාරි 21 දා මියගියයි කියලා ප්‍රකාශයට පත්වන විට ඔහුගේ වයස අවුරුදු 53 යි. සියවසකට පෙර මියගිය ලෙනින් මේ වන විට ඓතිහාසික චරිතයක් වූවත්, ඔහුගේ සියවස් සමරු මරණ අනුස්මරණය වෙනුවෙන් ලිපි ලේඛණ රාශියක් මේ දවස්වල පුවත් පත් සඟරා රාශියක පලවී තිබුණා. එම ලිපි ලේඛණ කියවද්දී පොදුවේ මතුවෙන ප්‍රශ්නයක් වූයේ අපි තවමත් ජීවිත් වන්නේ ලෙනින්ගේ ලෝකයේ ද? (We still live in Lenin’s world)

එහෙම අහන්න හිතෙන්න ලෙනින් මැරිලත්, ලෙනින් නිර්මාණ කල සමාජවාදී සෝවියට් රුසියානු සමුහ ආණ්ඩුව බිද වැටිලත්, ලෙනින්ගේ බලපෑම තවම අවසන් වෙලා නැති බව පිලිගැනීමට සිදුවෙලා තියෙන නිසයි.

"යුක්‍රේනිය කියලා රටක් තිබුනේ නෑ, ඒක හැදුවේ ලෙනින්" කියලා යුක්‍රේනිය අල්ල ගන්න පුටින් යුද්ධ කරද්දීම ලෙනින් කියන්නේ තවමත් ඉතිහාසයෙන් ඉවත් කරන්න බැරි චරිතයක් වෙනවා. දිගින් දිගටම, අළුත් අළුත් කොටස් එකතුවෙන වීරාඛ්‍යානයක්/epic එකක්/ වීර කාව්‍යයක් වගේ තව තවත් දිග හැරෙනවා.. ඒ නිසාම අර කොමියුනිස්ට් රුසියාවේ සිටි Vladimir Mayakovski කියන කවියා ලිව්ව 'Lenin lived, Lenin lives, Lenin will live!' කියන එක යලි යලිත් මතුවෙනවා.

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

24/01/24

ශ්‍රී වික්‍රම රජ, බ්‍රිතාන්‍යයන්, අප සහ 'මහා අනෙකා'

Why did the British respect the last king of Sri Lanka? උඩරට ප්‍රභූන් විසින් පවාදෙන ලද, ලංකාවේ අවසාන රජ, ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජ, ඉංදියාවේ වෙල්ලෝරයේදී මියගියේ, (1832) ජනවාරි 30, අද වැනි දිනක යැයි, අද උදේ කියවනු ලැබූවා. එම ලිපිය පහලින් පල කරන්නම්. ඒ ලිපියේ දක්වා තිබුන දෙයක් තමයි උදරේ අමාරුවකින් පීඩාවිදි රජට ප්‍රතිකාර කිරීමට ඉංග්‍රීසි වෛද්‍යවරයෙක් පවා බ්‍රිතාන්‍යය පාලකයෝ යොමුකළා, ඒ වගේම රජ මියගිය විට, රජට ආචාර වෙඩිමුර සහිතව රාජකීය ගෞරව සහිතව අවසන් කටයුතු සිදුකළා යන්න.

බ්‍රිතාන්‍යයන් ලංකාවේ අවසාන රජ, ශ්‍රී වික්‍රමසිංහ රාජසිංහ රජට, එසේ ගෞරව ප්‍රණාම පුදකරද්දී අපි දන්නවා, කියවලා තියෙනවා, අහලා තියෙනවා, ශ්‍රී වික්‍රමසිංහ රාජසිංහ රජව පාවා දුන්න, බ්‍රිතාන්‍යය හමුදාව සමග ගිහින් රජව අත් අඩංගුවට ගත්ත, උඩරට ප්‍රභූන් රජට පහර දුන්නා, නින්දා අපහස කලා, වැල්වලින් බැදලා ඇදගෙන ආවා, කන් වලින් ලේ බේරෙද්දී රජගේ බිසෝවරුන්ගේ කනකර ආභරණ පවා කඩා ගත්තා... මේ ආදී අධම ආකාරයට තමයි ලාංකීක ප්‍රභූන් තමන්ගේම අවසාන රජවු ශ්‍රී වික්‍රමසිංහ රජට සැලකුවේ කියලා.

ආක්‍රමණිකයාටත් වඩා දරුණු විදිහට ලාංකිකයන් මෙසේ සිය රජට සලකද්දී බ්‍රිතාන්‍යයන් රජට ගරු බුහුමන් සහිතව සැලකුවේ ඇයි? අත් අඩංගුවට ගැනීමේ ඉදන් පිටුවහල්ව සිටියදී පවා බ්‍රිතාන්‍යයන් ලාංකාවේ අවසාන රජට එසේ සැලකුවේ ඒක ඒ අයගේ protocol නැති නම් ඒ ඒ නිලයන්ට සැලකිමේ සම්ප්‍රදාය නිසාද? බොහෝ දුරට එහෙම වෙන්න පුලුවන්. ඒත් ඇත්තටම protocol නැති නම් ඒ ඒ නිලයන්ට සැලකිම තුල ප්‍රදර්ශනය කරන්නේ ඔවුන්ගේ ක්‍රම වේදය විතරක් නෙමේ ගරු බුහුමන් සහිතව කෙසේ කටයුතු කළ යුතුද? යන්නයි.

එසේ කටයුතු කරද්දී ඔවුන් ඒ හැම වෙලාවෙම හිතන දෙයක් තමයි අනෙකා අපි දිහා බලන්නේ කොහොමද කියන එක...නැතිනම් අනෙකා අපි දිහා බලන් ඉන්නවා කියන එක.. බ්‍රිතාන්‍යයන් ලංකාවේ රජට සලකන විදිහ ගැන රටේ මිනිස්සු බලන් ඉන්න බව ඔවුන් හිතන්න ඇති. අපේ මිනිස්සු අත් අඩංගුවට ගත් රජට එහෙම පහත් ආකාරයෙන් සැලකද්දී අරූ බලන් ඉන්නවා, මූ බලන් ඉන්නවා, කියන එක අදාල නෑ.. රජ සමග තිබුන තරහව පිට කිරීමට පමණයි ඔවුන් උත්සාහ කලේ...

හැබැයි බ්‍රිතාන්‍යයන්ට එහෙම බෑ... අනෙකෙක් බලන් ඉන්නවා...'මහා අනෙකා' (Big Other) බලන් ඉන්නවා.. කියන එකක් ඔවුන්ගේ ඔළුවේ තියෙනවා...'මහා අනෙකා' තමන්ගේ ඉහල නිලධාරීයෙක්, ඊට ඉහල කෙනෙක්, ආයතනයක්, රටේ නීති පද්ධතිය, මහජනයා විතරක් නෙමේ, සමහරවිට දෙවියන් වහන්සේ පවා විය හැකියි.

හැබැයි අපේ ප්‍රභූන්ට එහෙම නෑ...කවුරු බලන් හිටියත් වැඩක් නෑ,එයලා තමයි ලොක්කෝ, සෙස්සෝ සොක්කෝ... එදත් එහෙමයි, අදත් එහෙමයි...උඩරට, රදළ, සම්ප්‍රදායික ප්‍රභූන් විතරක් නෙමේ අලුතින් දනිපනි ගහලා නැගිටපු දැන් ලොක්කෝ කියලා හිතන සික්කෝත් එහෙමයි...

Marcus Priyantha Perera

30/01/24

ජයාරූපය - දකුණු ඉංදියාවේ වෙල්ලෝරේ (Vellore) ඇති Muthu Mandabam නමින් හදුන්වන ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජගේ සොහොන - අන්තර් ජාලයෙන්.

මගේ අවධානයට ලක්වූ Hasitha Chamikara Gunasinghe මහතාගේ සටහන //වර්ෂ 1832 ජනවාරි මාසය ආරම්භයේ පටන්ම රජතුමාගේ සෞඛ්‍ය යහපත් මට්ටමක නොපැවතිණි. රජතුමාට ප‍්‍රතිකාර කළ දකුණු ඉන්දීය වෛද්‍යවරුන්ගේ අදහස වූයේ රජතුමාගේ සෞඛ්‍ය අතිශය අසතුටුදායක මට්ටමක පවතින බවයි. මෙනිසා ඉංගී‍්‍රසි ජාතික ශල්‍ය වෛද්‍ය රීඩ් කැඳවීමට තීරණය කෙරිණි.

රජතුමා පරීක්ෂා කළ වෛද්‍ය රීඩ්ගේ රෝග විනිශ්චය වූයේ රජතුමාට සාමාන්‍ය උදරාබාධයක් පවතින බවයි. ඒ අනුව ආරම්භයේදී ඉංගී‍්‍රසි වෛද්‍ය ප‍්‍රතිකාර ලබාගැනීමට රජතුමා එකඟ වූ නමුත් කල්යත්ම දේශීය වෛද්‍ය ප‍්‍රතිකාරවලට යොමුවීමට රජතුමා විසින් තීරණය කරන ලදී.

එහෙත් කිසිදු ප‍්‍රතිකාරයකින් සුවයක් නොලත් රජතුමා ජනවාරි මස 30 වනදා සවස අභාවයට පත්විය. ඒ වන විට රජතුමාගේ වයස අවුරුදු පනස්දෙකක් පමණ වූ බව වාර්තා වේ.

රජතුමාගේ මෘතදේහය පසුදා පහන් වන්නට පෙර ආදාහනය කිරීමට රාජකීය ඥාතීන්ගේ එකඟත්වය පළවිය. ඒ අනුව ඉංගී‍්‍රසි හමුදා ගෞරව මධ්‍යයේ රාජකීය මෘතදේහය පාලර් නදියේ දකුණු ඉවුර අසබඩ පිහිටි ආදාහන ස්ථානයට රැගෙන යන ලදී. හමුදා ආචාර වෙඩිමුර පැවැත්වීමෙන් අනතුරුව රජතුමාගේ මෘතදේහය හින්දු චාරිත‍්‍රානුකූලව ආදාහනය කෙරිණි.

පසුව රජතුමාගේ භෂ්මාවශේෂ සොහොන් ගැබක තැන්පත් කරන ලද අතර ඒ පරිශ‍්‍රය ‘මුතුමණ්ඩපම්’ නමින් හඳුන්වනු ලැබේ.

කන්ද උඩරට රාජධානියේ අවසන් රජතුමා මෙන්ම ලක්දිව රාජාවලියේ අවසන් රජතුමා වූ ශී‍්‍ර වික‍්‍රම රාජසිංහ රජතුමා අභාවයට පත්ව අදට වසර 192ක් සපිරේ. මෙම සටහන ඒ වෙනුවෙනි.

ඡායාරූපය : වර්ෂ 1807දී ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජතුමා විසින් කොටිකාපොළ ධම්මජෝති නාහිමියන්ට පූජා කරන ලද සැඟෑලෙන සන්නස නමින් හඳුන්වන තඹ සන්නස// https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=905322624394535&substory_index=905322624394535&id=1470435034

දෙවෙනි ජුවාම් පාවුළු පාප්ට තැබූ වෙඩි උන්ඩය තැම්පත් කර ඇති පාතිමා ඔටුන්න

පෘතුගාලයේ පාතිමා සිද්ධස්ථානයට පැමිණෙන ඕනෑම අයකුට මම යෝජනා දෙයක් තමයි නොවරදවාම පාතිමා කෞතුකාගාරයට (Museum of the Shrine of Fatima) යන්න කියන එක. එය පිහිටා ඇත්තේ පාතිමා Apparitions දේවස්ථානය (Chapel of the Apparitions) ඉදිරිපිටමයි. එම කෞතුකාගාරය ඉතිහාසය පිලිබදව කෞතුකාගාරයක් නෙමේයි.

එය විශ්වාසය සහ භක්තිය පිලිබද කෞතුකාගාරයක්.

දේවාමාතාවන් දර්ශනය වූ බව අදහන ඇදහිලිවන්තයන් පාතිමා පුදබිමට පැමිණෙන්නේ තමන්ගේ දුක කියන්න. තමන්ගේ රෝගාබාධ ඇතුළු ගැටළුවලට පිලිසරණක් ඉල්ලීමට. ඔවුන්ගේ ප්‍රශ්නවලට විසදුමක් ඉල්ලා යැදීමට. තමන්ගේ බලාපොරොත්තුව ඉටුකර දෙන මෙන් ඉල්ලීමට. පාතිමා කෞතුකාගාරය පිරී ඇත්තේ එකී ඉල්ලීම්, බලාපොරොත්තු ඉටුවූවන්ගේ විවිධ තෑගිවලින්.

එහි රත්තරන්, මුතු, මැණික් දියමන්ති විතරක් නෙමේ ඉටිපන්දම් ඇදුම් ආයිත්තම් චායාරූප පවා තිබෙනවා. එක් අතකට මෙම කෞතුකාගාරය එහි පැමිණි විශ්වාශීන්ගේ පන්ති තත්වයන් මෙන්ම ඔවුන් කුමන රටවලින් පැමිණි අයද යන්න පවා එහි ගොඩගසා ඇති තෑගිවලින් නිරූපනය කරනවා. ඉතාමත් ධනවත් අය මෙන්ම ඉතා දිළිදු තැනැත්තන්ද, මෙක්සිකෝවේ සිට ඉංදියාව, නවසීලන්තය වැනි රටවලින්, අයිස්ලන්තයේ සිට දකුණු අප්‍රිකාව දක්වා වූ රටවලින් ද පිරිස් පාතිමා පුදබිමට පැමිණ සිය යැදුම් සාක්ෂාත් කරගත් බව මෙහි ඇති ද්‍රව්‍යවලින් නිගමනය කල හැකියි.

මෙම පාතිමා කෞතුකාගාරයේ ඇති ප්‍රදර්ශන අංග අතුරින් වඩාත් අවධානයට ලක්වන අංගයක් වන්නේ පාතිමා දේවමතා දර්ශනය සිදුවු වකවානුවේම (1917) ඉදිකල පාතිමා දේවමතා සුරුවමට පැලදවූ ඔටුන්නයි. එය ධනවත් කාන්තාවක් විසින් මුතු මැණික් රත්‍රන් රිදී යොදා තැනූවූවක්. එහෙත් එහි විශේෂත්වය එයම නොවේ..එම ඔටුන්න මැද සිදුරක් ඇතිව නිපදවීමයි. එහි එවැනි සිදුරක් ඇතිව එම ඔටුන්න නිර්මාණය කලේ ඇයි යන්නට නිෂ්පාදකයාටවත් උත්තර තිබි නෑ.

එහෙත් 1981 මැයි 13 වෙනිදා දෙවැනි ජුවාම් පාවුළු පාප්වහන්සේට වෙඩි තැබූ වෙඩි උන්ඩය දැන් එම ඔටුන්නේ සිදුර තුල බහා තිබෙනවා.

එකී වෙඩි තැබීමෙන් තුවාල ලබා, සැත්කම් ගණනාවකින් පසු, මරණයෙන් දිවිගලවාගත්, දෙවැනි ජුවාම් පාවුළු පාප්වහන්සේ ඉන් වසරකට පසුව, එනම් 1982 මැයි 13 වෙනිදා පාතිමා සිද්ධස්ථානයට ගොස් එම වෙඩි උන්ඩය පාතිමා කෞතුකාගාරයට දී එය ඔටුන්නේ සිදුර හා සැසදේ දැයි විමසා තිබෙනවා. ඒ ඔහු වෙඩි වැදී මරණ මංචකයේ සිටියදී දුටු දර්ශනයක් නිසාවෙන් යැයි කියවෙනවා. හරියටම ඔටුන්නේ සිදුර තිබී ඇත්තේ පාප්වහන්සේ ඝාතනය කිරීමට වෙඩි තැබූ උන්ඩය බහාලන්නට මෙන් වෙඩි උන්ඩය ඔටුන්නේ තිබූ සිදුර හා මනාව සැසදෙනවා. එතෙක් පටන් 1981 මැයි 13 වෙනිදා දෙවෙනි ජුවාම් පාවුළු පාප් වහන්සේ මරාදැමීමට තැබූ වෙඩි උන්ඩය ඇත්තේ පාතිමා සිද්ධස්ථාන කෞතුකාගාරයේ ඇති පාතිමා දේවමතා සුරුවමට පැලදවූ ඔටුන්න තුලයි.

එහි කිසියම් ආකාරයක විශේෂත්වයක් ඇති බව මගේ හැගීමයි. එකී හැගීම තවත් වඩ වඩාත් තීව්‍ර වන්නේ පාතිමා දේවමතා දර්ශනය දුටු ළමුන් තිදෙනාගෙන් වැඩිම කාලයක් ජීවත් වූ, පසුකලක පැවිදි කන්‍යා සොහොයුරියක් වූ, Sister Lúcia Santos, 1917 දී හෙළිකළ, මරියතුමියගේ දර්ශනය තුල, මරියතුමිය ඇයට දැක ගැනීමට සැලැස්වූ දර්ශණ අතරින් තුන්වන දර්ශණය හෙවත් තුන්වන රහස ලෙස දක්වන දර්ශණය ගැනත් දැනගත් විටයි. Sister Lúcia Santos හෙළිකළ තුන්වන දර්ශනයේ වූයේ 'සුදු වතින් සැරසුන සභා නායකයා රුධිරය වගුරවමින් වතිකානුවේ වැටී සිටින දසුනකුයි. එය පාප්වරයෙකු ඝාතන තැතක් පිලිබද ඉගියක් ලෙස පාතිමා දර්ශනය සිදුවූ 1917 දීම නිර්වචනය කර තිබුනා. 1981 මැයි 13 දෙවන ජුවාම් පාවුළු පාප්වරයා ඝාතන තැත එකී අනාවැකිය සපලවිමක් ලෙස සලකනු ලබනවා.

පෘතුගාලයේ පාතිමා නුවර දේවමාතාවන්ගේ දර්ශනය මුන්ම සිදුවූයේ 1917 මැයි 13 දාවකය. දෙවන ජුවාම් පාවුළු පාප්වහන්සේට වෙඩි තැබීම සිදුවන්නේ ද 1981 මැයි 13 වෙනිදාවක ය. ඉන් වසරකට පසුව වෙඩි තැබීමේ තුවාලවලින් සුවපත්වු දෙවන ජුවාම් පාවුළු පාප්වහන්සේ වෙඩි උන්ඩය රැගෙන පාතිමා පුදබිම වෙත යන්නේද 1982 මැයි 13 වෙනිදාය. ඒ අතින් මැයි 13 ද විශේෂය... 

විශ්වාසීන්ගේ මහත් භක්තියට පාත්‍රවූ පාතිමා පුදබිම වෙත ගියෙමි. 

මරිය බැතිය, පාතිමා පණිවිඩ සහ කතෝලික සභාව

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

14/01/24

ඈන් කුමාරිය ලංකාව ඇවිත් - අපිට ඒවා වැඩක් නෑ..

Princess Anne visited Sri Lanka to mark 75 years of diplomatic relations with the UK - බ්‍රිතාන්‍යයේ තුන්වෙනි චාල්ස් රජගේ දකුණු අත වගේ ඉන්න කාන්තාව (King’s “right-hand woman”) ලෙස සැලකෙන, රජගේ සහෝදරිය වන, ඈන් කුමාරිය මේ දවස්වල ලංකාවට ඇවිත් ඉන්නවා. ඒ බ්‍රිතාන්‍යයයි, ලංකාවයි අතර රාජ්‍යය තාන්ත්‍රික සම්බන්ධතා අරභා 75 වෙනි වසර සමරන්න - අපිට ඒවා වැඩක් නෑ...

ලංකාව බ්‍රිතාන්‍යය කිරීටයෙන් නිදහස්වී ගෙවීගිය වසර 75 තුල ශ්‍රී ලංකාව හා බ්‍රිතාන්‍යය අතර තිබුන රාජ්‍යයතාන්ත්‍රික සම්බන්ධතා සෑම විටම සමීපව සහ සුහදව තිබුනේ නෑ... - අපිට ඒවා වැඩක් නෑ...

බ්‍රිතාන්‍යයේ ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්ව විද්‍යාලයේ ඉගෙන ගත්ත S.W.R.D. බණ්ඩාරනායක 1956 බලයට ඇවිත් ඔහුගේ රජය යටතේ කටුනායක පැවැති බ්‍රිතාන්‍යය රාජකිය ගුවන් හමුදා කදවුර, ත්‍රිකුණාමලයේ පැවැති බ්‍රිතාන්‍යය රාජකීය නාවික හමුදා කදවුර ඉවත්කර ගන්න කියද්දී, බ්‍රිතාන්‍යය ජාතිකයින් සතුව පැවැති වැවිලි සමාගම් ලංකා රජයට පවරාගද්දී, බ්‍රිතාන්‍යය සහ ශ්‍රී ලංකාව අතර පැවති රාජ්‍යය තාන්ත්‍රික සබදතා පලුදු වූවා - අපිට ඒවා වැඩක් නෑ...

1972 සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක රජය යටතේ සම්මතවූ ප්‍රථම ජනරජ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව ඔස්සේ ශ්‍රී ලංකාව බ්‍රිතාන්‍යය ඩෝමීනියන් රාජ්‍යයක්ව පැවැති තත්වයෙන් සම්පුර්ණයෙන් ඉවත්වී දෙරට අතර පැවති රාජ්‍යයතාන්ත්‍රික සබදතා වෙනත් මුහුණුවරක් ගත්තාය යන්න - දැන් අපිට වැඩක් නෑ...

1987 ඉංදියාව ලංකාවේ ගුවන් සීමාව උල්ලංඝනය කරලා, ඉංදියාව ලංකාවට පරිප්පු දාද්දී, J.R. ජයවර්ධනගේ රජය (ලංකාව බ්‍රිතාන්‍යය කිරීටයෙන් නිදහස් වෙද්දී) 1947 බ්‍රිතාන්‍යය එක්ක අත්සන් කල Defence Agreement එක අනුව ලංකාව බ්‍රිතාන්‍යයේ හව්හරණ බලාපොරොත්තුවූ අවස්ථාවේ, දැන් ඒ ගිවිසුම කල් ඉකුත්වී ඇතැයි බ්‍රිතාන්‍යය කියද්දී, ලංකාව ඉංදියාව හමුවේ අසරණ වූනා කියන එක - දැන් අපිට වැඩක් නෑ...

1991 දී ලංකාවේ බ්‍රිතාන්‍යය මහකොමසාරිස්වරයා වූ David Gladstone ව R. ප්‍රේමදාස ජනාධිපතිවරයා, ගැලැස්ටන් රටේ අභ්‍යන්තර කටයුතුවලට මැදිහත්වෙනවා, ඔහු ලංකාවේ චන්ද (දූෂණ) ගැන, මානව හිමිකම් (කඩවීම්) ගැන කතා කරනවා කියලා ලංකාවෙන් පන්නා දමද්දි, බ්‍රිතාන්‍යය සහ ලංකාව අතර පැවැති රාජ්‍යය තාන්ත්‍රික සම්බන්ධතාවල ඉරිතැලීම් ඇතිවූවා කියන එක - අපිට දැන් වැඩක් නෑ...

කොටින්ම බ්‍රිතාන්‍යය සහ ලංකාව පශ්චාත් යටත් විජිත සම්බන්ධතා කියන ඒව වත්, යටත් විජිතය සහ යටත් විජිතය හිමිව සිටි රටවල් දෙක අතර රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සම්බන්ධතා කියන ඒව වත්, ඊට අවුරුදු 75 ක්ම ගත්වී ඇතැයි කියන ඒවවත් - දැන් අපිට අදාල නෑ...

අඩුම තරමින් බ්‍රිතාන්‍යය රජ පවුලේ ඈන් කුමාරිය 1995 ලංකාවට ආව වෙලේ රිජ්වේ ආර්‍යා ළමා රොහලට ගොඩවී එහි ළදරු කළල ඒකකයේ සිටි එදින උපන් දරුවන් සමග ඡායාරූප ගෙන එම දරුවන් ගේ පවුල් සමග දිගටම ලිපි, සුභපැතුම් පත් හුවමාරු කරගත්තා වගේ කාරණාවත් - දැන් අපිට වැදගත් නෑ...

අපිට වැදගත් ඊජිප්තුවේ සිට පැමිණි "අවලෝකිතේශ්වර"...එයා යන එන තැන්, එයා කරණ කියන දෑ, එයාට වදින කරණ අය - අපිට දැන් වැදගත් ඒවා..

රටේ ලෝකේ මොක වුනත්, අපිත් දැන් අර ළිඳේ ඉන්නන් ගානට වැටිලා, තමන්ගේ මැට්ටම් තම්මැට්ටම් කියමින් නේ ඉන්නේ...

ඉතින් එහෙම රටකට ඈන් කුමාරිය එන එකවත්... ඇවිල්ලා, බ්‍රිතාන්‍යයයි ලංකාවයි අතර 75 වසරක රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සම්බන්ධතා සමරණවා කියන එකේවත් ඇති වැදගත්කම මොකක්ද?

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

10/01/23