වික්ටර් අයිවන් සම්බන්ධයෙන් මගේ උනන්දුව කාරණා කිහිපයක් ඔස්සේ දිවයයි. එකක් නම් වික්ටර් අයිවන් කිතුණුවෙකු බවත්, ඔහුට පියතුමෙකු වීමේ ආශාවක් තිබූ බවත්, කුමන වූ හේතුවක් නිසා ඔහුට එය මගහැරුනු බවත්, මා අසා ඇති කතාවකි.
එම කථාව කිව්වේ අප කලින් එකට වැඩ කළ සංවිධානක් තුල සිදුවූ සාකච්ඡාකදී වික්ටර් අයිවන්ට වි. අයි. (V.I.) යැයි කෙටි යෙදුමක් භාවිතා කළ සිරිල් අය්යා බව මගේ මතකයයි. මා වැරදි නම් සිරිල් එඩේරමුල්ල මහතාට එය ප්‍රතික්ෂේප කළ හැක. 1971 අප්‍රේල් කැරැල්ලට පෙර වික්ටර් අයිවන් මහතාගේ ජීව දත්ත පිළිබඳව නිසි තොරතුරු මා සතුව නැති නිසා ඔහු ගැන මා අසා ඇති කතාවේ අගක් මුලක් ගැන කීමට මම නොදනිමි. වික්ටර් අයිවන් මහතා මියගිය පසු ඔහු ගැන පළවී ඇති ඇතැම් විස්තර වල ඔහු ගාල්ල ශා. ඇලෝසියස් පාසැලේ උගත් අයෙකු ලෙස ද, ඇතැම් විස්තර වල ඔහු මහනුවර කටුගස්තොට ශා. අන්තෝනි විද්‍යාලයේ ආදි ශිෂ්‍යයෙකු ලෙස ද දක්වා ඇති පසුබිමක් තුල ජනතා විමුක්ති පෙරමුණත් සමග දිගහැරනු ඔහුගේ දේශපාලන ක්‍රියාකාරිත්වයට පෙර ඔහුගේ පසුබිම ගැන මා තුල පමණක් නොව රට තුල ද ඇත්තේ අපැහැදිලි චිත්‍රයක් හා සීමිත දැනුමක් බවට සැකයක් නැත.
මා වික්ටර් අයිවන් සම්බන්ධයෙන් උනන්දුවෙන දෙවන කරුණ නම්, 1971 ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ විසින් දියත් කරන ලද ආයුධ සන්නද්ධ පළමු කැරැල්ලේ 7 වන විත්තිකරු ලෙස දඩුවම් විද, 1977 නිදහස් වීමෙන් පසු දිග හැරුණු ඔහුගේ දේශපාලන ක්‍රියාකාරිත්වයයි.
ඔහුගේ එම ක්‍රියාකාරිත්වය අවශ්‍ය නම්:
A) 'රාවය' ආරම්භ කිරීමට පෙර යුගය,
B) 88/89 ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ දෙවන කැරැල්ලෙන් පසු 1994 චන්ද්‍රිකා බලයට ගෙන ඒම,
C) 'චෞර රැජින' ගෙන් පසු චෞර යුගයේ වික්ටර් අයිවන්
ආදී ලෙස කොටස් කිහිපයකට හෝ බෙදා වෙන, වෙනම විමසා බැලිය යුතු තරම් විශාල සංදර්භයක් සහිතය.
හිරෙන් නිදහස්වී ලංකා සමසමාජ පක්ෂයෙන් ගාල්ල ආසනයට තරඟ කල ඔහු පසුව ජාතිකවාදී ගුණදාස අමරසේකරලාගේ ගොඩේ සිටගෙන ඇත. එය සුනන්ද දේශප්‍රිය මහතා ද ලියා තිබුණි. එය ඔහුගේ විශාල දේශපාලන විපරිවර්තනයක මුල් අවස්ථාව බදුය. පසුව ප්‍රකට පුවත්පතක් වූ 'රාවය' සඟරාව දියත් කරමින් ලාංකික රාජ්‍යය අභ්‍යන්තරයෙන්ම කුණුවීම සම්බන්ධයෙන් දූෂණ, විෂමතා ඇසුරෙන් පෙන්වා දෙමින් ඔහු නැවත බලපෑම් සහගත ලෙස දේශපාලන කරලියට ප්‍රවිශ්ඨ විය.
88/89 යේ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ දෙවන කැරැල්ල සමයේ දී රාජ්‍ය බලයට අභියෝග කරමින් මැතිවරණ වර්ජනය කිරීමට බල කළ ජ.වි.පෙ දේශපාලනයට හතුරුව සිට ගත් වික්ටර් අයිවන් ජන්ද බලය වෙනුවෙන් පෙනී සිටියේය. පසුව එම චන්දයෙන් බලයට පත් රණසිංහ ප්‍රේමදාස යුගයේ ජන ඝාතනවලට එරෙහිව හඩ නැගුවේය. සූරිය කන්දේ මරා වළලා දැමූ යෞවනයට යුක්තියක්, සාධාරණයක් වෙනුවෙන් චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක බලයට ගෙන ඒමට කටයුතු කළේය. පසුව චන්ද්‍රිකගේ ව්‍යාජ දේශපාලනය හෙළිකරමින් ඊට එරෙහිව හඩ නැගීය.
ජනාධිපති චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක හෙළිකරමින් ඔහු ලියූ 'චෞර රැජින' කෘතියත් සමග චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක සම්බන්ධයෙන් පමණක් නොව ඔහුගේ භාවිතය සම්බන්ධයෙන් ද ව්වේනයක් ගොඩනැගෙන්නට විය.
මේ ගොඩනැගී ඇත්තේ චෞරයින්ගේ යුගයක් ය/තව දුරටත් පරමාදර්ශ යනුවෙන් කිසිවක් ඉතිරිවී නැත ය/ රාජ්‍යය පමණක් නොව පුරවැසියා ද, රාජ්‍යය නායකත්වයේ සිට එහි පහලම ස්ථරයන් ද දක්වා වූ සියල්ල තුල දූෂණය ඉහවහ ගොස් ඇත ය/ අප ජීවත්වන්නේ අතිශය කුණුවූ සමාජයක ය, යනුවෙන් රටවැසියා තුල තර්කයකින් තොරව මුල් බැසගත් මතයක් නිර්මාණය වීමට වික්ටර් අයිවන් ගේ මධ්‍යය භාවිතය දායක වූ බව පෙනී යන්නකි.
සරත් එන් සිල්වා අගවිනිසුරු කිරීමට චන්ද්‍රිකා බණඩාරනායක ජනාධිපතිනිය ගත් තීන්දුව හෙළා දකිමින් උඩියටිකුරු පින්තූරයක් දමමින් අභීත මාධ්‍යය භාවිතයක නිරත වුව ද, රටේ ජනාධිපතිගේ සිට විනිසුරුවරුන් දක්වා කිසිවෙකුට නොපැකිලව අභියෝග කළ හැකි ගවේෂණාත්මක මාධ්‍යය භාවිතයක නියලුණ ද, හිරෙන් නිදහස් වූ පසු වික්ටර් අයිවන් ගේ දේශපාලන ක්‍රියාකාරිත්වය හා ඔහුගේ මාධ්‍යය භාවිතයේ සාධණීය හා නිෂේධනාත්මක බලපෑම සම්බන්ධයෙන් සිදුකරන විමසුම් අරභයා ඔහු පිලිබදව වූ මගේ උනන්දුව දිව යයි.
වික්ටර් අයිවන් සම්බන්ධයෙන් මම උනන්දු වෙන අනෙක් කරුණ නම් ඔහුගේ අධ්‍යයන ක්ෂේත්රයන් ය. විශේෂයෙන්ම ලංකාවේ කුල ක්‍රමය හා එහි සමාජ - දේශපාලන බලපෑම සම්බන්ධයෙන් ඔහු ඉදිරිපත් කර ඇති විග්‍රහයන් අපි ඉගෙන ගත් කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ දේශපාලන විද්‍යා අංශයේ මහාචාර්ය ජයදේව උයන්ගොඩ මහතාගේ විග්‍රහයන් වලටත් වඩා තියුණුය. කරණු සහගතය. විග්‍රහය අතින් ද විනිවිද යන සුළුය. උදාහරණයක් ලෙස වික්ටර් අයිවන් මහතා ලියූ 'ශ්‍රි ලංකාවේ නූතන කැරලිකරුවන්ගේ සමාජ පසුබිම' කෘතියේ 164 පිටුවේ සිට ඉදිරිපත් කරන කාරණා විමසා බලන්න..
71 කැරැල්ලේ කුල පසුබිම ගැන කරුණු සලකා බලන ඔහූ 1971 ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ පළමු කැරැල්ල හදුන්වන්නේ පිරිසිදු අර්ථයෙන් පීඩිත කුල විසින් දියත් කරන ලද කුල අරගලයක් ලෙසවත්, පිරිසිදු අර්ථයෙන් පංති අරගලයක් ලෙසවත් නොවේ. එය එක විට "ඒ දෙකම" ලෙසය. ඔහු එය "එක අතකින් බලන විට එය පීඩිත පංති වලට අයත් තරුණයන්ගේ ධනපති විරෝධී නැගිටීමක් වූ අතර අනෙක් අතට බලන විට පීඩිත කුලවලට අයත් තරුණයන්ගේ වැඩවසම් විරෝධී නැගිටීමක් ද විය" යැයි දක්වයි...(166 පිටුව).
එම පදනමින්ම 1988/89 දියත් වූ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ දෙවෙනි කැරැල්ල ද "පීඩිත පන්තිය හා පීඩිත කුලය එක් තැන්කල කැරැල්ලක්" යැයි දක්වයි. මෙම කෘතිය පලකළ 1989 රටේ පැවැති තත්වය ඇසුරෙන් සිය විග්‍රහ කරමින් වික්ටර් අයිවන් දක්වන්නේ: "71 කැරැල්ල තුළ පීඩිත කුලය නමැති සාධකයට ලැබී තිබුණු වැදගත් කමට වැඩි වැදගත්කමක් මේ කැරල්ල (88/89 කැරැල්ල) තුළ එම සාධකයට ලැබී ඇති බවක් ද පෙනෙන්නට ඇත්තේය. ජ. වි. පෙරමුණේ වර්තමාන ව්‍යාප්තිය දෙස බලන විට ග්‍රාමීය සමාජයේ පීඩිත කුල සඳහා වෙන් වී තිබෙන ගම්වල ජ.වි. පෙරමුණේ තත්ත්වය ඉතා ශක්තිමත් බවත්, පීඩිත කුල නොවන ගම්වල ඔවුන්ගේ තත්ත්වය දුර්වල බවත්, මිශ්‍ර ගම්වල සාමාන්‍ය වශයෙන් ශක්තිමත් බවත් පෙනෙන්නට ඇත්තේ ය."(පිටුව 168) යැයි යනුවෙන් "කුලය හා කැරලි" අතර ඇති සම්බන්ධය ඔහු 88/89 යේ ජ.වි.පෙරමුණේ දෙවන කැරැල්ල ඇසුරෙන් ද ගෙනහැරපායි.
2000 පසු ගෙවී ගිය දශක දෙකේ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ හා එහි පදනම අරභයා "කුල සාධකය" ක්‍රියාත්මක වූ ආකාරය සොයා බැලීමට වඩා ඔහු කළේ, ජ.වි.පෙ. ඇසුරෙන් ඔහු ඉදිරිපත් "කුල සාධකය" උතුරේ යුද්ධය ඇසුරෙන් ද, විශේෂයෙන්ම L.T.T.E. තුල ක්‍රියාත්මක වූ ආකාරය ඇසුරෙන් ද සොයා බැලීමයි. එය එක්තරා ආකාරයකට "කුලය හා කැරැලි" සම්බන්ධයෙන් ඔහු ඉදිරිපත් කළ උපන්‍යාසය (hypothesis) සාධනය කිරීමට උත්සාහ දැරීමකට සමාන යැයි පෙනී ගිය ද වික්ටර් අයිවන් උත්සාහ කළේ කිසියම් දෘෂ්ටිවාදී ඇසකින් ලාංකික පීඩිතයන්ගේ දේශපාලනය කියවා ගැනීමට හා එය විචාරය කිරීමට බව මගේ අදහසයි. ඔහුගේ බොහෝ රචනා තුල පීඩිතයාගේ පැතිකඩ නිරන්තරයෙන්ම මතු කිරීමක් දැකිය හැක. එය ඇතැම්විට ඔත්පලව හෝ ඔහු තුලම නිදන්ව උන් නිරන්තර කැරැල්ලකරුවාට නැවත නැවතත් පණ පෙවීමක් වැනිය.
එහෙත් මගේ ප්‍රශ්ණය නම් ඔහු තුල වූ ඒ නිරන්තර කැරලිකරුවා ඔහු තුල මුල්බැසගත්තේ කෙසේද? ඔහු තුල නිදන් කළේ කවුද? ආගම ද? දේශපාලනය ද? නැතහොත් ඔහුගේ සමාජ පසුබිම ද? ඔහුගේ අන්තිම කැමැති පත්තරය අනුව නම් ඔහු ආගමෙන් සහමුලින්ම ඛණ්ඩනය වී ඇත.
මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා
20/01/25.
# පසුව ලියමි.
වික්ටර් අයිවන් කිතුණුවෙකු බවත්, ඔහුට පියතුමෙකු වීමේ ආශාවක් තිබූ බවත් සිරිල් එඩේරමුල්ල මහතා 21/01/25 දින සනාථ කර තිබුණි. ඒ මහතාගේ පිලිතුර මෙසේය:
"VI පූජා උදව් සේවයේ යෙදුන බව මා ද ඇතුළු පිරිසක් ඉදිරියේ පැවසුවේ ඔහුමයි. 1978 තරමේ ලංකා කතෝලික සංගමය, පිටකොටුව 6 පාවුළු මධ්‍යස්ථානයේ පැවැත්වූ සාහිත්‍ය උත්සවයේ කථිකයා ලෙස පැමිණි විටයි VI ඒ හෙළිදරව්ව කළේ. සිය ශිෂ්‍ය සමයේ වසරක සිංහල අවුරුදු දිව්‍ය පුජාවක් පැවැත්වූ ගාල්ල ශා. ඇලෝසියස් විද්‍යාල අල්තාරයට, රටට ගෞරවයක් ලෙස ජාතික ධජයක් තබමුයි ඔහු පියතුමාට යෝජනා කර ඇත, පියනම ඔහුව ද බලවත් හෑල්ලුවකට ලක්කරමින් යෝජනාව ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත්තේ ඉතා කර්කශවය.. එදායින් පසු ඔහු නිරාගමික වී ඇත. එදා කොළඹ සහයක රදගුරු ඔස්වල්ඩ් ගෝමස් හිමි ද එතැන විය.
සිය කථාවේ දී ඔහු හෙළි කළේ මෙ රටට , එඩ්මන්ඩ් පීරිස්, ජෝ ක්වින්ටස් පෙරේරා, මර්සලින් ජයකොඩි බඳු දේශීය පූජකවරු හා යුරෝපීය හැව අත්හළ ගිහියන් අවශ්‍ය බවයි. ඔස්වල්ඩ් හිමි ඒ අදහස ගැන හ්ම් කිව්වේ නෑ. රුහුණු රදගුරු රේමන්ඩ් වික්‍රමසිංහ හිමි රාවයේ සමීප පාඨකයෙක් වුනා. මෑතක් වනතුරුම VI ව අගය කළා. ආශ්‍රය කළ බවත් මා දන්නවා.
'ඇද නැති ක්රිස්තු චරිතය ගැන ' ඔහු අල්පයක් වූ කිතුනු ලේඛකයන් හා සාකච්ඡා කළ වාර එමටයි.
ඔහු බයිබලයේත් සමීප පාඨකයෙකුව සිටියා.
ඔහු ආගම කරමාලයක් කර ගත්තේ නෑ.
නමුත් ඔහු කරැති හෙළිදරව් හා ඔහු ගෙ මාධ්‍ය හැසිරීම් සියල්ලේම ක්රිස්තු චරිත ලක්ෂණ මා නම් දුටුවා.
ඔහු ගෙ සමහර මත ගැන මුහුණට මුහුණ වාද කරන්නටත් අපට ඉඩ තිබුනා.
සාධාරණය ඔහු ගෙ දුරදැක්ම වුනා
යුක්තිය ඔහු ගෙ තිර පැතුම වුනා.
ඒ වා ම පසුකාලීනව ඔහු ගෙ ආගම වුනා.
මෑත ඔහු ගේ ක්‍රියා ගැන නම් අප හිටියෙ එකඟව නොවේ."
# ඊට අමතරව අද දින සිරිල් එඩේරමුල්ල මහතා සිය Facebook ගිනුමේ පළකර ඇති පහත කවිය ද කරන්න උක්ත කරුණ සනාථ කරයි:
රාවයෙ පියා
රාවය අරගෙනම ගියා !
රාවය වචනෙ බලගතු කළ V අයිව න්
ඊයේ සවස දිවි හැර ගිය බව ඇසුණෙ න්
කම්පා වුවත් රට වැසියන් එක හුස්මෙ න්
පවසා හිටියෙ විශ්මිතයෙකි මත දැක්මෙ න්
දහමින් කිතුනුවෙකි VI කුඩා වියේ
පූජක කෙනෙකු වීමට සෙමනේරි ගියේ
ඇද නැති ක්රිස්තු චරිතයෙ ගති වලට ප්‍රියේ
එහෙත් ඔහුට ඒ දොර නෑ විවර. වුයේ
ඒ හේතුවෙන් කලකිරුණාවූ හෙතෙ ම
කරමාලයක් සේ නො පැළඳ කිතු දහ ම
නිරාගමික බව ආගම කර ගෙන ම
දුන්නා රටට ගොඩ එන්නට සිය දැනු ම
පත්තරකාරයෙකු වී ඉපදුන රට ට
කළ මෙහෙවරේ තරමට පිය තුමෙකු හ ට
වැඩ කළ හැකිද ඍජු බවකින් ලෝගුව ට
VI නො රිංගූ එක නම් සතුටකි අප ට
සාධාරණය විය ඔහු ගේ දුර දැකු ම
යුක්තිය වීය හැම මොහොතෙම තිර පැතු ම
කරුණ කුමක් වුව ඔහු ගේ ලිපි ගෙතු ම
මෙ රට වෙනත් කෙනෙකුට වී නෑ උරු ම
අග විනිසුරු ද මහ ඇමති ද අගමැති ද
කාගෙන් වුවත් කාහට වූවත් වර ද
තමකම තබා පැත්තක කෙතරම් දිග ද
කළ හෙළිදරව් අමතක කරනුයෙ කවු ද ?
කැබිනෙට්ටුවෙ ද රජ ගෙදර ද පල්ලියෙ ද
රේගුවෙ පොලීසියෙ සම්බුදු ශාසනෙ ද
අයුක්තියට බර වැඩ හෙම කෙරෙනව ද
පෙන්වා දුන්නෙ ඔහු නො නමා පිට කොන් ද
රිදුන මිනිස්සුත් ආවා සොයා ගෙ න
සමහරු ආවෙ දුක්ගැනවිලි ලියා ගෙ න
හැමටම සවන් දුන්නේ අත වෙළා ගෙ න
කිසිවක් කරල නැතිවැති තුති බලා ගෙ න
බිය හැක නැතිව මව්බිම රැක්මට දිවි ය
ඔහු වැය කළා බෝදෙන හට විය පිරි ය
මෑතක වෙනත් මගකට දැරුවත් විරි ය
ප්‍රජාතන්තරේටම ඔහු දුනි සවි ය
පත්තර ලෝකයේ එක් නුගයක් නම් ඔහු ය
'රාවය' එ ලොව මහ ඉන්දරකීලය ය
නොලියා නොහැකි කෝපයකුත් හිත ඇති ය
රාවය මරා දැම්මෙත් රට නොව ඔහු ය
--- සිරිල් එඬේරමුල්ල. ---
2025.01.20.
