ලංකාවේ පැරණිම කාන්තා විදුහල මීගමුවේ නිව්ස්ටෙඩ් බාලිකා විදුහලය

මේ වසර තුල මා මීගමුව ගැන ලිවීමට අපේක්ෂාකල මාතෘකා කිහිපයෙන් එකක්වුයේ මීගමුව නිව්ස්ටෙඩ් බාලිකා විදුහලය. ඒ මීගමුව නිව්ස්ටෙඩ් බාලිකා විදුහලට මේ වසරේදී (2016) දෙසිය (200ය) වසරක් පිරීම නිමිත්තෙනි. ශ්‍රී ලංකාවේ කිසිම කාන්තා විදුහලකට මීගමුව නිව්ස්ටෙඩ් බාලිකා විදුහල තරම් දීර්ඝ ඉතිහාසයක් නොමැත. අදටත් ක්‍රියාත්මක මීගමුවේ නිව්ස්ටෙඩ් බාලිකා විදුහල ලංකාවේ පැරණිම කාන්තා විදුහලය. එහෙත් ඒ බව දන්නේ ලංකාවේ කීයෙන් කීදෙනාද? ලංකාවේ පැරණිම කාන්තා විද්‍යාලය මීගමුවේ නිව්ස්ටෙඩ් බාලිකා විද්‍යාලය බව හඩනගා කියන්නේ ශ්‍රී ලාංකීකයන් අතරින් කීයෙන් කීදෙනෙකුද? ශ්‍රී ලංකාවේ කාන්තා අධ්‍යාපනයේහිලා බාලිකා පාසැල් පිහිටවීමේ පෙරමන් විවරකලේ නිව්ස්ටෙඩ් බාලිකා විදුහල බවත්, එය මහා ස්ථම්භකයක් ලෙස මීගමුවේ පිහිටා තිබෙන බවත් නොවහලා කියන්නෝ කීදෙනෙක් නම් ලංකාවේ ජනමාධ්‍යවල, විශ්ව විද්‍යාලවල, ඉතිහාස පොත්පත් ලියන්නන් අතර සිටීද ?  

ස්වදේශීය මාධ්‍යන්ගෙන් සිප්සතරකල ස්වෝත්තමවාදී ලාංකීය නව සමාජ පන්තීන් ජාති-අන්ධකාරයෙන් පෙළහරපාමින් සෑම සියළු ඉතිහාස වැදගත්කමක්ම 'බටහිර පරගැතිකමින්' ගලවා වංශකථා සාහිත්‍යයේ එන උතුරැ ඉන්දියානු මූලයන්ට බද්ධ කිරීමට වෙරදරමින්  සිටින මෙකල 'More Beyond' නම්  වෙස්ලියානු (Wesleyan / Francis Bacon) ආදර්ශ පාඨයන් අර්ථයක් නැති  හැගවුම්කාරකයන්වීම එයට හේතුවවීමට පුළුවන.  

එහෙත් 'More Beyond' යන්න ශතක දෙකක් පුරා මීගමුව පුරවරයේ පමණක් නොව අවට ප්‍රදේශයන්හි පවා විසූ සිංහල, දෙමළ, මුස්ලිම්, බර්ගර්, ජා, මැලේ, බර්තාස්, පරවර්, හෙට්ටි, කොච්චි හෝ බෞද්ධ, හින්දු, මුස්ලිම්, කතෝලික, ක්‍රිස්තියානි හෝ කරාව, දුරාව, සලාගම, ගොවිගම යන අනේකවිධ ජාති, ආගම්, කුල  ආදීයට අයත් ලක්ෂ සංඛ්‍යාත බාලිකාවන්ට කිසිදු බේදයකින් තොරව සිංහල මෙන්ම ඉංග්‍රීසි මාධ්‍යයන්ගෙන්ද අධ්‍යාපනය ලබාදුන් මීගමුව නිව්ස්ටෙඩ් බාලිකා විදුහලේ ආදර්ශ පාඨයය.  

ඒ ආකාරයෙන් කිසිදු බේදයකින් තොරව අධ්‍යාපනය ලබාදීමෙහිලා මීගමුවේ නිව්ස්ටෙඩ් බාලිකා විදුහල ලබාදී ඇති පරමාදර්ශයට ආසන්නවීමටවත් ශ්‍රී ලංකාවේ නමගිය බොහෝ බාලිකා පාසැල්වලට අදටත් නොහැක. ඔව්හු ඔක්කො ජාතියට නැතිනම් ආගමට පමණක් සීමාව සිප්සතර හදාරන්නන්  ජාතියෙන් සහ ආගමින් මුසපත් කරමින් සිටිති. මීගමුව නිව්ස්ටෙඩ් බාලිකා විදුහල එවන් සීමාවන්හී කොටු නොවී අදටත් 'More Beyond' නම් සිය ආදර්ශ පාඨය පෙරදැරි කරගනිමින් විරාජමානව වැජබෙති. එහෙත් ඒ පණිවිඩය රටට ගෙන ගොස් රටේ සියල්ලන් ජාති-ආගම් අන්ධකාරයන්ගෙන් අවදිකරලීමට වෙර නොදරති. ඒ එහි ආරම්භය රටේ ප්‍රධාන ජාතික-ආගමික සංස්කෘතික අනන්‍යතාවයට වෙනස්ව සිදුව ඇති නිසාත්, අඩුම වශයෙන් වෙනත් පැරණි කාන්තා විදුහල් මෙන්  නිව්ස්ටෙඩ් විදුහල යටත්විජිත යුගයේදී සිදුවූ බෞද්ධ ආගමික ප්‍රබෝධයට කිසිලෙසකින්වත් සම්බන්ද නොවූ නිසාද වියහැක. එහෙත් ලංකා ඉතිහාසය තුල මීගමුව නිව්ස්ටෙඩ් විදුහලට හිමිවිය යුතු අද්විතීය ස්ථානය කිසිකලක විතැන්කල නොහැක.

නිව්ස්ටෙඩ් විදුහල ආරම්භකරනුයේ එංගලන්තයේ සිට පැමිණි  Robert Newstead නම් වෙස්ලියානු සභාවේ පියතුමා විසිනි. ඒ 1817දීය. ඒවන විටත් වේස්ලියානු සභාව විසින් ලංකාවේ පැරණිම පාසැලක් ලෙස සැලකෙන ගාල්ලේ Richmond විදුහල ආරම්භකර තිබුණි. 1817 දී Robert Newstead පියතුමා මීගමුවට පැමිණේනවිටත් මීගමුවේ වෙස්ලියානු ක්‍රිස්තියානු සභාවක් තිබුණි.  Don Daniel Pereira පියතුමාද, L.E.Pereira මුදලිතුමාද එම සභාවේ සිටි බව ලංකා වේස්ලියානු සභාවේ දුත මෙහෙවර ගැන සදහන් වාර්තාවලට අනුව පෙනේ. එමෙන්ම ඔවුන් 1816 සැප්තැම්බර්යේ සිට ඉරිදා පාසැලක් පවත්වාගෙන ගොස් තිබුණි. නිව්ස්ටෙඩ් විදුහලේ මුල් පදනම එයය. ඒම කාලය වනවිටත් මීගමුවේ ඉරිදා පාසැල් කිහිපයක් පල්ලි මට්ටමින් පවත්වාගෙන යමින් තිබු බව එම වෙස්ලියානු වාර්තාවලම දැක්වේ. වෙස්ලියානු ඉරිදා පාසැලටද ගැහැණු පිරිමි ළමයින් දෙපක්ෂයම පැමිණි බව සදහන්ය. 

එහෙත් 1817 දී  Robert Newstead පියතුමා විසින් මෙම ඉරිදා පාසැල සතියේ දිනවල ක්‍රියාත්මකවන පිරිමි පාසැලක් බවට පත්කරන ලද අතර ඉරිදා පාසැලට ගැහැණු පිරිමි ළමයින් දෙපක්ෂයම පැමිණි තිබේ. නොබෝ කලකින් එය ගැහැණු ළමුන්ගේ පාසැලක් බවට පත්වුයේ මීගමුවේ ඒ වනවිටත් පිරිමි ළමුන් සදහා පාසැල් කිහිපයක්ම තිබු නිසාත් ගැහැණු ළමුන් සදහා පාසැලක් මීගමුවේවත්, ලංකාව තුලත් නොපැවැති නිසාය. මේ විස්තර ලන්ඩනයේ SOAS විශ්වවිද්‍යාල පුස්තකාලයේ ඇති වෙස්ලියානු ධර්මදුත වාර්තාවල සදහන්ය (SOAS, Missionary Notices Vol I -Vol III, 1819-20). අභිනවයෙන් ගොඩනැගුණ මේම වෙස්ලියානු පාසැල සදහා මීගමුවේ පිහිටි ලන්දේසි පෙරදිග වෙළද සමාගමට (VOC) අයත් අනු-සමාගමකට කලක් අයත්ව තිබු පැරණි බංගලාවක් සහ ගබඩාවක් සහිත ඉඩමක් රික්ස් ඩොලර් 1500කට මිලදී ගෙන තිබේ. අදටත් එම ගොඩනැගිල්ල Mission House ගොඩනැගිල්ල ලෙස මීගමු නිව්ස්ටෙඩ් විදුහල් භූමියේම වෙරළට මුහුණලා  පිහිටා තිබේ. 

ශ්‍රී ලංකාවේ කාන්තා අධ්‍යාපනයේලා විධිමත් පාසැල් ක්‍රමයක් ආරම්භවීමට වසර එකසිය තිහකටත් (130) පෙර කාලයක ආරම්භවන මීගමුව නිව්ස්ටෙඩ් විදුහල  ශ්‍රී ලංකාවේ කාන්තාවන් සදහා ද්විතීය අධ්‍යාපනය සහ නේවාසික අධ්‍යාපනය මුලින්ම හදුන්වාදුන්  පාසැලද වේ. 1911 වනවිටත් බ්‍රිතාන්‍යයේ උසස් සමාර්ථ අධ්‍යාපන  සදහා ලංකාවේන් සිසුවියන් ඉදිරිපත්කරන පාසැලක් ලෙස මීගමුවේ නිව්ස්ටෙඩ් බාලිකා විදුහල පිළිගැනීමට ලක්ව තිබුණි.  Claribel Beven මහත්මිය මෙලෙස මීගමුවේ නිව්ස්ටෙඩ් විදුහලින් සිප්සතර හදාරා බ්‍රිතාන්‍යයේ උසස් අධ්‍යාපනය ලැබූ මීගමුවේ උපන් ලංකීක කාන්තාවකි. 

එමෙන්ම, ලංකාවේ දහනවවන සියවසේ අගභාගයේ සහ විසිවන සියවසේ මුල්කාලයේ ඇරබී බොහෝ කාන්තා විදුහල් සදහා පරමාදර්ශය කරගත්තේ මීගමුවේ නිව්ස්ටෙඩ් බාලිකාවය. විශේෂයෙන්ම ගාල්ල Southlands බාලිකාව ආරම්භකල Lucy Vanderstraaten (1885) මෙනවියද, කොළඹ Musaeus College විදුහල ආරම්භකල Marie Musaeus Higgins (1891) මහත්මියද, කොළඹ විශාඛා විද්‍යාලය ආරම්භකල Celestina Dias (1917) මහත්මියද ඒ අතර වෙන බව  Douglas Allen (1992) විසින් සංස්කරණයකල 'Religion and political conflict in South Asia' කෘතියේ එන 'Western Women Construct the Eastern Wife and Mother'  රචනයට අනුව පෙනේ. විශේෂයෙන්ම A.D. Dixon (1917) මහත්මිය නිව්ස්ටෙඩ් බාලිකාවේ විදුහල්පතිනිය ලෙස පත්වනවිට නිව්ස්ටෙඩ් බාලිකාවේ කීර්තිය බොහෝ ලෙස ඉස්මතුව තිබු බවත් ඇය ලංකාවේ බොහෝ ප්‍රකට කාන්තා පාසැල්වල ත්‍යාග ප්‍රධාන උත්සව වලට නිතර ඇරයුම් ලැබු තැනැත්තියක් බවත් සදහන්ය.

1962දී ක්‍රිස්තියානි සහ කතෝලික සභාවන් විසින් පාලනයකල පාසැල් රජයට පවරාගැනීම රටේ වෙනත් ප්‍රදේශවල මෙන්ම මීගමුවේද සියළු කතෝලික සහ ක්‍රිස්තියානි පාසැල්වලට එල්ලවූ දැවැන්ත හානියක්විය. එමගින් විදේශ මිෂනාරි සේවාවන් සහ විවිධ ක්‍රිස්තියානි සභාවල ආධාරයෙන් පවත්වාගෙන ගිය පාසැල්වල නඩත්තුව සහ උන්නතිය රජයට පවරාගත්හ. එතැන් සිට රජයේ මැදිහත්වීම් සහ අරමුදල් ලැබෙන තරමට එම පාසැල්වල වර්ධනය ඉහල පහල යෑම තීරණයවිය. 

ශ්‍රී ලංකාවේ කාන්තා අධ්‍යාපනහිලා මීගමුව නිව්ස්ටෙඩ් බාලිකා විදුහල කෙතරම් උදාර සේවයක් ඉටුකර ඇද්දයත් යන්න විමසා බැලීමේදී පෙනීයනුවේ 1983 දී J.R. ජයවර්ධන ජනාධිපතිතුමා විසින් පත්කළ ශ්‍රී ලංකාවේ විශ්ව විද්‍යාලයක ප්‍රථම කාන්තා උප කුලපතිනිය වූ ජයවර්ධනපුර විශ්ව විද්‍යාලයේ ආචාර්ය විමලා ද සිල්වා මැතිනියද බිහිව ඇත්තේ මීගමුව නිව්ස්ටෙඩ් බාලිකා විදුහලෙන් බවය. 

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා
04/09/16