විමුක්ති දේවධර්මයේ පියා ලෙස සැලකූ පේරූ (Peru) රටේ ගුස්ටාවෝ ගුටෙරෙස් (Gustavo Gutiérrez) පියතුමා වසර 96 ක් ආයූ වළදා අද (23/10/24) මියගොස් තිබෙනවා. 1928 ජුනි 08 වෙනි දින පේරූ රටේ ලීමා (Lima) නුවර උපත ලැබූ එතුමා ඩොමිනිකානු නිකායේ පියතුමෙකු ලෙස 1959 දී පුජාත්වරයට පිවිසූවෙක්. බෙල්ජියමේ ලුවේන් කතෝලික විශ්ව විද්‍යාලයේ (Catholic University of Leuven) හා ප්‍රංශයේ ලියෝන් විශ්ව විද්‍යාලයේ අධ්‍යාපන හැදෑරූවෙක්. පසුව පැරීසියේ Notre Dame විශ්ව විද්‍යාලයේ ආචාර්යවරයෙක් ලෙස සේවය කළ පියතුමෙක්.
1971 ගුස්ටාවෝ ගුටෙරෙස් (Gustavo Gutiérrez) පියතුමා පල කළ A Theology of Liberation කෘතිය කතෝලික සභාව තුල විශාල සාකච්ඡාවක් ජනිත කළ කෘතියක් බවට පත්වූවා. එම ප්‍රකාශණය තුල නිර්ධන පාංතීක විමුක්තිය, මාක්ස්වාදී න්‍යායන්, ෆැසිස්ට්වාදී ප්‍රවනතා ගැනත්, යටත් විජිත පාලන සමයන්හී ප්‍රවර්ධනය කළ කිතුණු ශුභාරංචි ආඛ්‍යානවල ඇති රළු බවත්, එහි බටහිරවාදී අර්ථ නිරූපනයන් ගැනත් සංශ්ලේෂණාත්මක අධ්‍යයනයක් (synthesis study) ලෙස සලකුණු ලැබූවා.
ඒ සමග ඔහු මධ්‍යම සහ දකුණු ඇමරිකාවේ විමුක්ති දේවධර්මාචාර්යවරුන් (liberation theologians) වූ බ්‍රසීලයේ ලෙනාඩෝ බොෆ් (Leonardo Boff), උරුගුවේහි ජුවාන් ලුයිස් සෙගුන්ඩෝ (Juan Luis Segundo) ආදීන් පනපෙවු කතෝලිකයන්ගෙන් “කාලයේ සලකුණු කියවන්න” (Read the signs of the times) කණ්ඩායමේ/කවුන්සිලයේ ප්‍රධාන න්‍යායාචාර්ය වරයා ලෙස ද සලකනු ලැබූවා.
එහෙත් නිල කතෝලික සභාව තුල ගුස්ටාවෝ ගුටෙරෙස් (Gustavo Gutiérrez) පියතුමා ගේ කෘතිය (Theology of Liberation) මෙන්ම විමුක්ති දේව ධර්මය පිලිබද කතිකාවත් කිසියම් ආකාරයක තර්ජනයක්, අනතුරක් ලෙස සැලැකූ කාලයක් ද තිබුනා.
දෙවන ජුවාම් පාවුළු පාප්වහන්සේ වතිකානුවෙහි මූලධර්ම කාර්යාලය වන 'ඇදහිල්ලේ ධර්මය සඳහා වූ සභාවෙ' හි (Congregation for the Doctrine of the Faith - C.D.F) ප්‍රධානියා ලෙස (පසුව 16 වෙනි බෙනඩික්ට් පාප් වහන්සේ - Pope Benedict XVI) ලෙස පත් වූ කාදිනල් ජෝසෆ් රැට්සිංගර්ව 1981 දී පත් කිරීමෙන් අනතුරුව කතෝලික සභාවට නව යුගයේ මුහුණදීමට ඇති මූලධර්මවාදී ගැටළු ගැන අධ්‍යායනය හා ක්‍රියා කිරීම ඇරබුවා.
කාදිනල් ජෝසෆ් රැට්සිංගර්ගේ මුල්ම කාර්යන් අතර කතෝලික විශ්ව විද්‍යාල තුල ජනප්‍රිය වෙමින් පැවැති විමුක්ති දේවධර්මයේ (liberation theology) ඉගැන්වීම් පිලිබදව අවධානය යොමු කිරීම දැකිය හැකි වුනා. කතෝලික සභාව තුලින්ම මතුවෙමින් පැවැති විමුක්ති දේවධර්මය පිලිබදවූ ඉගැන්වීම් කිසියම් ආකාරයක දේශපාලන ප්‍රවනතාවයක් ලෙස ද සැලකුවා.
විමුක්ති දේවධර්ම පිලිබව ද පූර්ණ අධ්‍යයනකින් අනතුරුව කාදිනල් රැට්සිංගර්ගේ කාර්යාලය (C.D.F) කතෝලික සභාව තුල ජනප්‍රිය වෙමින් පැවැති විමුක්ති දේවධර්මයේ (liberation theology) ඇතැම් ඉගැන්වීම් නිවැරදි නොවන බවත් එමගින් "දෙවියන් වහන්සේ ඔහුගේ පල්ලියට භාර දුන් ක්‍රිස්තියානි පණිවිඩය විකෘති කිරීමක්" (“a perversion of the Christian message as God entrusted it to His Church”) කර ඇති බවත් ප්‍රකාශයට පත්කළා.
එමෙන්ම විමුක්ති දේව ධර්මය ප්‍රචලිත කල පේරු හි ගුස්ටාවෝ ගුටෙරෙස් (Gustavo Gutiérrez) පියතුමා ආදින් පිළිබඳ විමර්ශනයක් කිරීමටත් 'පැහැදිලි කිරීම්' ඉල්ලා සිටීමටත් දැඩිව කටයුතු කළා.
එම ක්‍රියාමාර්ග මධ්‍යම සහ දකුණු ඇමරිකාවේ විමුක්ති දේවධර්මාචාර්යවරුන් (liberation theologians) ගේ බලය බිදීමටත්, කතෝලික පල්ලිය තුල ඔවුන් අත්කරගත් සුවිශේෂී අවධානය අහිමි කිරීමටත් හේතුවූවා.
එහි වගකිවයුත්තා ලෙස ඇගිල්ල දිගුවුයේ දෙවන ජුවාම් පාවුළු පාප්වහන්සේට නොව වතිකානුවෙහි මූලධර්ම කාර්යාලය වන ඇදහිල්ලේ ධර්මය සඳහා වූ සභාවෙහි (Congregation for the Doctrine of the Faith - C.D.F) ප්‍රධානියා ලෙස කටයුතු කළ කාදිනල් ජෝසෆ් රැට්සිංගර් වෙතයි.
විශේෂයෙන්ම 1989 දී එල් සැල්වදෝරයේ මධ්‍යම ඇමරිකානු විශ්ව විද්‍යාලය තුල එරට හමුදාවට අනුයුක්ත මිනීමරුවන් විසින් ඉග්නාසියෝ එල්ලකුරියා පියතුමා (Father Ignacio Ellacuría) ඇතුළු විමුක්ති දේවධර්මය වෙනුවෙන් හඬ නැගූ ජේසු නිකායික පියතුමන්ලා හය දෙනෙකු, ඔවුන්ගේ ගෘහ සේවිකාව සහ ඇගේ දියණිය ඝාතනය කිරීමට එරෙහිව කතෝලික සභාව දැඩි පියවරක් නොගැනීමට කටයුතු කිරීම සම්බන්ධයෙන් අප්‍රසාදය යොමුවුයේ ද කාදිනල් ජෝසෆ් රැට්සිංගර්ට යි. ලංකාවේ තිස්ස බාලසූරිය පියතුමාට අතුරු තහනම් නියෝගයක් පනවමින් බාලසූරිය පියතුමා ලියු 'Mary and human Liberation' කෘතිය සම්බන්ධයෙන් විමර්ශනයක් කලේ ද කාදිනල් ජෝසෆ් රැට්සිංගර්ගේ කවුන්සිලය ය. (එම කෘතිය පිලිබදව වූ තහනම මෙන්ම තිස්ස බාලසූරිය පියතුමාට පැනවූ අතුරු තහනම් නියෝගයද විමර්ශනයකින් පසුව වතිකානුව ඉවත් කරගත්තා)
කාදිනල් ජෝසෆ් රැට්සිංගර් පිලිබදව වූ විරෝධය හා අප්‍රසාදය ඔහු 16 වෙනි බෙනඩික්ට් පාප් වහන්සේ - Pope Benedict XVI - වූ පසුවත් විමුක්ති දේවධර්ම පිලිබදව අදහස් දැරූවන් දිගින් දිගටම ගෙනගියා. 16 වෙනි බෙනඩික්ට් (කාදිනල් ජෝසෆ් රැට්සිංගර්) පාප්තුමා වාමවාදී/ මාක්ස්වාදී මුහුණුවරක් ගත් විමුක්තිවාදී දේශපාලන ප්‍රවනතාවයන්ගෙන් කතෝලික සභාව බේරා ගත්තෙක් ලෙස ද ඇතමෙක් සලකන අතරම ගුස්ටාවෝ ගුටෙරෙස් (Gustavo Gutiérrez) පියතුමා සභාගත කළ විමුක්ති දේවධර්මය පිලිබද ඉගැන්වීම් ක්‍රිස්තියානි ආගමේ විමුක්තිවාදී හරය නැවැත මතු කර ගත් මහා ප්‍රවනතාවයක් ජනිත කළ පියතුමෙක් ලෙස ද සැලකෙනවා.
කෙසේ වෙතත්, 2017 ජනවාරියේ ස්පාඤ්ඤයේ El País පුවත්පත සමඟ කළ සම්මුඛ සාකච්ඡාවේදී ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ සිය මව් රට වූ ආර්ජන්ටිනාව ඇතුළු ලතින් ඇමරිකාවේ පැතිරුණු විමුක්ති දේවධර්මය ධනාත්මක දෙයක් ලෙස සදහන් කර තිබෙනවා.
එහෙත් යථාර්ථය මතු කරළීම සදහා විමුක්ති දේවධර්මය මාක්ස්වාදී විශ්ලේෂණ තෝරා ගැනීම හෙළා දැකීමට කාදිනල් ජෝසප් රැට්සිංගර් (පසුකාලීන16 වෙනි බෙනඩික්ට් පාප් වහන්සේ - Pope Benedict XVI ) පියවර ගැනීම නිවැරදි යැයි ද දැක්වූවා.
"ඔහු (කාදිනල් ජෝසප් රැට්සිංගර්) ඇදහිල්ලේ මූලධර්මයේ ප්‍රධානියා (C.D.F) වූ විට ගුස්ටාවෝ ගුටෙරෙස් (Gustavo Gutiérrez) පියතුමා ඇතුළු විමුක්ති දේවධර්මය පිලිබදව ඉගැන්වීම් දැඩි අධ්‍යානයකින් අනතුරුව මූලික නිරීක්ෂණ දෙකක් ඉදිරිපත් කළ බවත්, එකක් නම් විමුක්ති දේවධර්මය පිලිබදව ඉගැන්වීම් හී යථාර්ථය ඉස්මතු කිරීම සදහා මාක්ස්වාදී විග්‍රහය භාවිතා කර ඇති" බවත්, දෙවැන්න නම් "විමුක්ති දේවධර්මයේ ධනාත්මක ප්‍රවේශයන් සම්බන්ධයෙන් සභාවේ නිසි අවධානය යොමුවිය යුතු බවත්" දැක්වු බව ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ 2017 ජනවාරියේ ස්පාඤ්ඤයේ El País පුවත්පත සමග දී තිබූ එම සාකච්ඡාවේදී ප්‍රකාශ කර තිබුනා.
එම නිර්දේශ දෙවන ජුවාම් පාවුළු පාප්වහන්සේ වෙත, වතිකානුවෙහි මූලධර්ම කාර්යාලය වන ඇදහිල්ලේ ධර්මය සඳහා වූ සභාවෙහි (Congregation for the Doctrine of the Faith - C.D.F) ප්‍රධානියා ලෙස කටයුතු කළ කාදිනල් ජෝසෆ් රැට්සිංගර් “'විමුක්තියේ දේවධර්මයේ' ඇතැම් අංශ පිළිබඳ උපදෙස්" - Libertatis Nuntius (1984) හා ක්‍රිස්තියානි නිදහස සහ විමුක්තිය පිළිබඳ උපදෙස්" - Libertatis Conscientia (1986) යන ලේඛන දෙකක් වශයෙන් ඉදිරිපත් කර ඇති බව දැන් පැහැදිලියි.
වසර ගණනාවක් පුරාම වතිකානුව ගුස්ටාවෝ ගුටෙරෙස් (Gustavo Gutiérrez) පියතුමාගේ ලේඛණ පරීක්ෂා කර ඒ සම්බන්ධයෙන් දේවධර්ම පිලිබදව සිය ස්ථාවරයන් සහිතව සිය විචාරයන් ඉදිරිපත් කළ බවත් කියවෙනවා. 2006 දී පේරූ බිෂොප්වරුන්ගේ සමුළුව වාර්තා කළේ වතිකානුව 2004 දී ගුස්ටාවෝ ගුටෙරෙස් (Gustavo Gutiérrez) පියතුමාගේ සමහර කෘතිවල අඩංගු ගැටළුකාරී කරුණු පැහැදිලි කරගැනීමේ ක්‍රියාමාර්ග අවසන් කර ඇති බව දැන්වූ බවයි.
දශක ගණනාවක් පුරා ගුස්ටාවෝ ගුටෙරෙස් (Gustavo Gutiérrez) පියතුමා හා වතිකානුව අතර ඇති වූ මතවාදී අරගලය දෙපිලම කිසියම් ආකාරයක පෝෂණයක් ලබා දෙමින් අවසන් වී ඇති බව ගුස්ටාවෝ ගුටෙරෙස් (Gustavo Gutiérrez) පියතුමාගේ "Ecclesial Koinonia" ලිපිය සංශෝධිත දෙවන අනුවාදය ලෙස 2004 දී පලකිරීම ඔස්සේ පෙනී යන බව විචාරකයින්ගේ මතයයි.
එය වතිකානුවත් ගුස්ටාවෝ ගුටෙරෙස් (Gustavo Gutiérrez) ත්, විමුක්ති දේවධර්ම කණ්ඩායම අතරත් එකගතාවයකට පැමිණීමක් හා දෙපාර්ශවයේම එකිනෙකාගෙන් පෝෂණය ලබමින් අන්‍යොන්‍ය අවබෝධයකට පැමිණීමක් ලෙස ද දැක්විය හැකියි.
ගුස්ටාවෝ ගුටෙරෙස් (Gustavo Gutiérrez) පියතුමාට ස්වර්ගීය ජීවනය අත්වේවා!!❤️
මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා
23/10/24
