Barbie සහ Oppenheimer පරම්පරා දෙකක යුග වෙනස නිරූපණය කරන සිනමා සමාර්ථයන්ද?

ගිය සතියේ Barbie සහ Oppenheimer චිත්‍රපට දෙකම නැරඹුවේමි. එම චිත්‍රපට දෙක මෑත යුගයේ බිහිවූ විශිෂ්ටතම චිත්‍රපට දෙක දැයි මම නොදන්නෙමි. එහෙත් මෑත කාලයකදී මම බැලූ විශිෂ්ටතම චිත්‍රපටි කිහිපයෙන් දෙකක් යැයි පැහැදිලිවම කිව හැක.

Barbie බොළද ළමා චිත්‍රපටයක් යැයි කිසිවෙකු ඒ නම ඇසූ පමණින්ම සිතනු ඇත. එහෙත් එය වැරදිය. එහි හරය, සන්දර්භය, පමණක් නොව නිර්මාණයක් ලෙසද Barbie සිත් ඇදගන්නා සුළු, එක් වයස් කාණ්ඩයකට පමණක් සීමා නොවූ විශිෂ්ට නවීන සිනමා නිර්මාණයකි. ජනප්‍රිය Barbie බෝනික්කෙකුට ජීවය ලබාදෙමින් දිගහැරෙන එම චිත්‍රපටය ක්‍රමයෙන් ජීවිතයේ ගැඹුරු සහ සංකීර්ණත්වය කරා ගමන් කරයි. මල් මල් Barbie බෝනික්කෙකුගේ සරල චරිතයක් ඔස්සේ ප්‍රේක්ෂකයාව එවැනි මානයක් දෙස චිත්‍රපටයේ අධ්‍යක්ෂිකාව වන Greta Gerwig ගෙන යනුයේ කෘතිමව නොවේ. එය දිගහැරෙනුයේ සරල සුන්දර බාර්බිගේ අලංකාරයට සහ චමත්කාරයට කිසිදු හානියකින් සිදුනොවන ආකාරයටය. චමත්කාරත්වයත්, බුද්ධියේ සාරයත්, දෝෂ රහිතව ග්‍රහණය කරමින් දිගහැරෙන Barbie චරිතයට පණ පොවමින් Margot Robbie මෙන්ම කෙවින්ගේ චරිතයට පණ පොවන Ryan Gosling ගේ රංගනයන් Barbie චිත්‍රපටයට ජීවය ගෙන එන්නේ සම්පූර්ණයෙන්ම අව්‍යාජවය. කිසිදු අයාසයකින්ද තොරවය. සින්තටික් චරිතවල සිට එදිනෙදා ජීවිතයේ යථාර්තයන් යථාවත්කරන වපසරියකින්, ෆැන්ටසිමය සිහින ලෝකවල් හා එදිනෙදා ජීවිතයේ දුක්දොම්නස් සියුම්ව හුවාලන ඔවුන්ගේ චරිත නිරූපණයන් චිත්‍රපටයේ පරිනිර්මාණයට උපරිම සාධාරත්වයක් එක් කරන අතර චිත්‍රපටියේ ආශ්වාදය සහ එහි සරල සින්තටික් ස්වරූප උපරිම ඉහලකින් ඔසවා තබයි චිත්‍රපටි අධ්‍යක්ෂිකාවක් ලෙස Greta Gerwig මෙතෙක් පිරිමින් රජකල චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂකවරුන් ගේ ලෝකයට හසුනොවූ වෙනම ම ස්ත්‍රීමය/කාන්තාමය (feminine) පැතිකඩක් සිනමා ලෝකයට ඇතුල් කරමින් සිටින්නේදැයි සිතෙන තරමට Barbie චිත්‍රපටය විශිෂ්ට ලෙස නිර්මාණය වී ඇති බව මගේ හැගීමයි.

අනෙක් අතට Christopher Nolan අධ්‍යක්ෂණය කල Oppenheimer චිත්‍රපටය අප ජීවත්වන අවධානම් සහගත නිරව් යුද්ධයේ නිර්මාපකයා වූ පරමාණු බොම්බයේ පියා (father of the atomic bomb) ලෙස සැලකෙන ජර්මානු - යුදෙව් ඇමරිකානු - භෞතික විද්‍යාඥයෙකු වූ J. Robert Oppenheimer ගේ ජීවින චරිතයකරා රැගෙන යැයි. වමාංශිකයෙකු, කොමියුනිස්ට් පක්ෂ හිතවතෙකු, ස්ත්‍රී ලෝලියෙකු, ස්පාඤ්ඤ සිවිල් යුද්ධය මෙන්ම යුරෝපයේ යුදෙව් ජනයාගේ සමුල ඝාතනයන් ගැනද මැදිහත්ව කටයුතු කරන, විශිෂ්ටතම ශිෂ්‍යයෙකු නොවුනද එම යුගයේ ප්‍රකට භෞතික විද්‍යාඥයන්ගේ අවධානයට ප්‍රාප්තවූ කැපී පෙනෙන භෞතික විද්‍යාඥයෙකුවූ J. Robert Oppenheimer ඇමැරිකාවේ න්‍යෂ්ටික බෝම්බ වැඩසටහනේ (Manhattan Project) ප්‍රධානියා ලෙස කටයුතු කිරීමත්, ඒ හා මෙන්ම ඉන් අභ්‍යන්තරයේ සහ ඊට පරිබාහිරවත් දිග හැරෙන ක්‍රියා දාමයන් එකට කැටි කොට ගැනීම අතින් Christopher Nolan ගේ Oppenheimer චිත්‍රපටය දක්වන සාමාර්ථද සුළු පටු නොවේ.

Oppenheimer යනු එකී සියළු සිදුවීම් චිත්‍රපටි‍යක් තුල ඒකාබද්ධ කරමින් දිගහැරෙන අපූර්ව සිනමා චිත්‍රනයකි. එක් එක් ක්‍රියාදාම‍යන් රූපරාමු වශයෙන් ගලපමින් ද, සංගීත සහ ශ්‍රව්‍ය සූක්ෂම ලෙස මිශ්‍රණය කරමින් ද, අභ්‍යන්තර කතාව සහ එලිපිට කතාව ලෙස කළු-සුදු සහ වර්ණ රෑප රාමු වෙනසක් නොපෙන්වන ආකාරයට දර්ශන තලයන් වශයෙන් මුසු කරමින් ද Christopher Nolan අධ්‍යක්ෂකවරයා ප්‍රේක්ෂකයාට ලබාදෙන්නේ අද්විතීය සිනමා අත්දැකීමකි. පරමාණු අණුවක, ඉලෙක්ට්‍රෝන ධාරාවක, විද්‍යුත් පරිපථයක ගමන් කරන කුමක් දෝ විදුලි ආලෝකයක චිත්තවේගයන් සහ ඇඩ්‍රිනලින් ක්‍රියාකාරිත්වයන් උද්දීපනය කරමින් Robert Oppenheimer ගේ ජීවන චරිතයට පණගන්වමින් Cillian Murphy දක්වන චරිත නිරූපනය අති විශිෂ්ටය. හුස්ම ඉහල පහල යන හෘද ස්පන්දන ක්‍රියාවලියක අනුපිළිවෙලවල් වල සිට දුම්වැටියක, නුරාවක, මධුවිතක මැදි වෙන Robert Oppenheimer ගේ බුද්ධිමය සහ මානුෂික හැගීම් මනාව සංකලනය වන අයුරු දක්වන Cillian Murphy රංග නිරූපණය ඔහු මෙතෙක් රගපෑ Peaky Blinders ටෙලි නාට්‍යය මාලාවේ Tommy Shelby ගේ චරිතයෙන් පසු ඔහු නිරූපණය කල විශිෂ්ටතම රංගනය බවට කිසිදු සැකයක් නැත. Cillian Murphy ව සෑම අතින්ම Robert Oppenheimer ට සමාන කරලීමට වේෂ නිරූපණ ශිල්පීන් ප්‍රදර්ශනය කර ඇති නිර්මාණාත්මක කාර්භාරයද ඇගයීමට ලක්විය යුතුමය. ඒ සෑම අතකින්ම ගත්කළ Oppenheimer චිත්‍රපටය යනු සැබවින් අද්විතීය සිනමා නිර්මාණයකි.

Oppenheimer චිත්‍රපටයට වඩා සම්පූර්ණයෙන් වෙනස් මගක ගමන් කල සිනමා නිර්මාණයක් වුවද Barbie ද එවැනිම විශිෂ්ඨ සිනමා නිර්මාණකි. මෙම චිත්‍රපට දෙකේම විශිෂ්ත්ව‍ය කෙතක්දයත් චිත්‍රපටි දෙකම එකිනෙකට නොදැවෙනි තරගයකින් සියළු ආදයම් වාර්තා බිද දමමින් සිටී. සිනමා ශාලා අතුරු සිදුරු නැතිව පුරවාලමින් සිටී. සියළු Box office වාර්තා අළුත් කරමින් සිටී. මේ ගෙවීයන්නේ කෝව්ඩ් වසංගතයෙන් පසුව පමණක් නොව දශක කිහිපයකට පසුව වුවද සිනමාවට උදාවූ හොදම කාලයකි.

මගේ අදහසේ හැටියට නම් මෙම චිත්‍රපටි දෙක පරම්පරා දෙකක අභිලාෂයන්, චෛතසිකයන් වෙන්වෙන්ව නිරූපණය කරන සංක්‍රාන්තියම වශයෙන් පරම්පරා දෙකක යුග වෙනස නිරූපණනය කරන සංකේතාත්මකව වැදගත් කලා නිර්මාණන්ය. Oppenheimer අපේ පරම්පාවේ හැගීම් දැනිම්, බල - කාමයන්, අභිප්‍රේරණයන්, නිරූපණය කරන්නේ නම් Barbie යනු Generation Z සහ Generation Alpha ලෙස හදුන්වන 1980 පසු උපන් පරම්පරාවල ශාරිරික, මානසික, සමාජ, සංස්කෘතික සහ සංවේදී සීමා මායිම් ආමන්ත්‍රණය කරන නිර්මාණය යන්ය. අපි ඒ ගැන තව තවත් කතා කල යුතුය.

මාකස් ප්‍රියන්ත පෙරේරා

21/07/23